Podcast Vluchtnummers: ‘Leven voelde steeds meer als overleven’

Ministeries

De tekst dance or die staat in de nek van danser en choreograaf Ahmad Joudeh getatoeëerd. Als derde generatie staatloze vluchteling groeide Ahmad op in een vluchtelingenkamp in Syrië. Zijn liefde voor dans zorgde voor problemen, maar bracht hem ook een nieuw leven in Nederland.

Wereldwijd zijn er 26 miljoen vluchtelingen – meer dan ooit geregistreerd – die net als Ahmad hun land moeten ontvluchten. Door oorlog, conflicten en vervolging is het er voor veel vluchtelingen niet meer veilig. In de podcastserie Vluchtnummers vertellen mensen die zijn gevlucht aan de hand van muziekfragmenten hun persoonlijke, aangrijpende en soms ontroerende verhaal. De podcast is een samenwerking tussen UNHCR NL, Stichting Vluchteling en het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Beluister de podcast Vluchtnummers via Spotify, Apple Podcast en Google Podcasts.

Dance or die

Op 8-jarige leeftijd komt Ahmad voor het eerst in aanraking met ballet. In de jaren die volgen danst hij stiekem, alleen zijn moeder weet ervan. Pas als Ahmad op 16-jarige leeftijd aangenomen wordt bij het grootste balletgezelschap in Syrië komen meer mensen achter zijn verborgen passie. ‘Mijn vader zag mij voor het eerst dansen op televisie. De camera was op mijn gezicht gericht en je kon zien dat ik make-up droeg.’ Ahmad’s vader was niet blij. ‘Hij probeerde me te stoppen op alle mogelijke manieren die je je kunt voorstellen.’

Ahmad’s passie voor dansen stuitte niet alleen op weerstand bij zijn vader. Toen de burgeroorlog in Syrië begon, kreeg Ahmad ISIS-bedreigingen op zijn telefoon en Facebook. ‘Ik deed mee aan de Arabische versie van So You Think You Can Dance?, dus je zag me overal. Er hingen zelfs posters van mij op straat.’ Ahmad was bang, maar stoppen met dansen was geen optie.

Tijdens de oorlog werd Ahmad’s huis geraakt door een autobom. Ook verloor hij meerdere familieleden. ‘Vijf mensen uit mijn familie werden vermoord. Leven voelde voor mij steeds meer als overleven.’ Ook zorgen over zijn naderende dienstplicht houden Ahmad in deze tijd bezig. ‘Ik wist zeker dat ze me daar gingen vermoorden. Dance or die was het toen voor mij. Ik ging naar het dak en danste nog een keer alsof het mijn laatste dans ooit was.’ 

Een nieuw leven

Ahmad’s dans op het nummer Skin & Bones trekt de aandacht van een Nederlandse journalist, die hem uitnodigt voor een samenwerking. Uit de samenwerking volgen verschillende uitnodigingen van internationale balletgezelschappen. Ahmad kiest voor het Nederlands Nationaal Ballet.

Ahmad is blij met de kans om een nieuw leven te creëren, maar krijgt met nieuwe uitdagingen te maken. ‘Meerdere keren per dag sprak ik met verschillende kranten. Elke keer moest ik ze het verhaal vertellen, waardoor ik elke keer weer herinnerd werd aan de pijn.’ Ahmad had veel verdriet, maar durfde de interviews niet af te slaan. ‘Ik was bang dat ze me terug zouden sturen naar Syrië als ik nee zou zeggen.’ Vlak voor de coronapandemie zegt Ahmad voor het eerst “nee”. Hij legt zijn werkzaamheden tijdelijk neer en krijgt hulp bij de verwerking van zijn trauma’s en black-outs.

Tijdens de lockdown ontvangt Ahmad ook goed nieuws: hij krijgt de Nederlandse nationaliteit. ‘Het is de eerste nationaliteit die ik heb. Ik ben geen Syriër en ik ben ook nooit Syrisch geweest. Ik was een staatloos persoon zonder rechten. Nu heb ik rechten. Nu kan ik reizen en gaan waar ik wil.’

Perspectief in de regio

Net als voor Ahmad is het voor veel andere mensen niet meer veilig in hun eigen land. Het ministerie van Buitenlande Zaken draagt bij aan verbeterde opvang en bescherming van vluchtelingen in hun regio van herkomst.

Het ministerie werkt hiervoor samen in het door Nederland opgezette PROSPECTS-partnerschap. Dit is een samenwerking tussen het ministerie van Buitenlandse Zaken, United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), International Finance Corporation (IFC), International Labour Organisation (ILO), United Nations Children’s Fund (UNICEF) en de Wereldbank.

Samen met lokale overheden en bedrijven investeren de PROSPECTS-partners in bescherming, onderwijs en werkgelegenheid voor vluchtelingen en kwetsbare gastgemeenschappen. Hiermee draagt Nederland bij aan het toekomstperspectief van vluchtelingen en de gemeenschappen die hen opvangen. Tot 2023 investeert het PROSPECTS-partnerschap €500 miljoen in perspectief voor vluchtelingen in Irak, Jordanië, Libanon, Egypte, Oeganda, Kenia, Soedan en Ethiopië.

Podcast Vluchtnummers

Lees meer over de podcast Vluchtnummers

Aflevering 1: Rasha el Husain: ‘Onze familie werd achtervolgd’

‘Ik voel me schuldig’, vertelt Rasha el Husain. ‘Mijn ouders hebben alles weggegooid om mij, mijn broertje en zusje te beschermen.’ Rasha is 11 jaar als zij Syrië moet verlaten en naar Nederland vlucht samen met haar vader, broertje en zusje.

Aflevering 2: Abdulaal Hussein: ‘Niemand kreeg een zwemvest, want ook die nemen ruimte in’

Op 17-jarige leeftijd vlucht Abdulaal Hussein uit zijn thuisland Soedan. Door Abdulaals politieke betrokkenheid is het niet langer veilig voor hem om in Soedan te blijven. In een rubberboot maakt hij de oversteek vanuit Libië naar Europa.

Aflevering 3: Aram Mahmoud: ‘Dromen komen alleen uit als je alles geeft’

Aram Mahmoud vluchtte op 17-jarige leeftijd uit Syrië, waar hij badmintonkampioen was. Dankzij zijn doorzettingsvermogen mocht hij op de Olympische Spelen uitkomen voor het vluchtelingenteam. ‘Tijdens de openingsceremonie dacht ik aan mijn zus en vader die in Syrië achterbleven.’

Aflevering 4: Parwana: ‘Stiekem luisterde mijn vader naar muziek’

Als kind vluchtte Parwana met haar vader uit Afghanistan, omdat hij werd bedreigd vanwege zijn werk voor een internationale organisatie. Pas in Nederland ging ze voor het eerst naar school. Welke muziek ontroert Parwana?

Aflevering 6: Dalal Ghanim: ‘Je wilt niet zielig worden gevonden’

Jezidi zijn werd steeds gevaarlijker, vertelt Dalal Ghanim. Dalal groeide op in een hechte Jezidi gemeenschap in het noorden van Irak. Ze weet te ontvluchten, maar mist haar geboortedorp nog elke dag. ‘Het vredige dorpje waar ik vandaan kom is helemaal verwoest.’

Aflevering 7: Anastasiya Vaganova: ‘We zijn Oekraïners en dat is onze levenskracht’

Bijna 14 miljoen mensen lieten hun huis en haard achter door de oorlog in Oekraïne, waaronder Anastasiya Vaganova. Met veel verdriet verliet ze haar appartement in Kyiv en vluchtte ze met haar vijfjarige dochter naar Nederland.