Wopke Hoekstra: 'Een aanval in het hart van Europa'
Ministeries
Gisteren werden we wakker met leugens en geweld. De massieve en illegale Russische invasie van Oekraïne is een grove schending van ieder principe waar wij als land en internationale gemeenschap voor staan. Verontwaardiging, woede en diepe zorgen verbinden ons met de bevolking van Oekraïne. Er is veel onzekerheid, niet alleen om de veiligheid van alle onschuldige Oekraïners, maar ook om de toekomstige stabiliteit van ons continent na deze ongekende oorlogsdaad.
Terecht hebben de EU en de NAVO de Russische aanval in de sterkst mogelijke bewoordingen veroordeeld. Wij doen als Nederland hetzelfde. Als Europeanen hoopten we dat zulke agressie definitief in het verleden lag. Poetin heeft aan die hoop een einde gemaakt.
Eensgezindheid en daadkracht
In reactie op leugens en geweld volgen nu eensgezindheid en daadkracht. Alle collega-ministers die ik spreek, zeggen hetzelfde: we moeten een streep trekken. En zo sta ik er ook in. Want deze aanval op Oekraïne raakt ons in het hart. Het is een aanval op de waarden die we koesteren, op de uitgangspunten van internationaal recht, en op de internationale veiligheidsstructuur die ons voor lange tijd vrede bood. Rusland heeft deze direct aangevallen. Daarmee bevinden wij ons op een keerpunt in de geschiedenis.
Implicaties
Als we de door de stofwolken van deze crisis heen kijken, dan zien we de contouren van een zorgwekkende toekomst. De implicaties van deze invasie voor de langdurige stabiliteit en veiligheid van ons continent zijn potentieel enorm. Rusland heeft in 1991 ingestemd met de Oekraïense onafhankelijkheid en grenzen, en is met het Budapest-memorandum akkoord gegaan met veiligheidsgaranties. Nu breken zij hun woord. Als wij Rusland hier geen halt toe roepen dan weten we niet waar dit zal eindigen.
Eigen pad
Want de veiligheid en stabiliteit waarmee we in Europa zijn grootgebracht, vormen een historische uitzondering. Ons continent kent een gitzwart verleden van oorlog en instabiliteit. De geschiedenis van Oekraïne zelf is hier een bijzonder indringend voorbeeld van. Denk aan de gruwelijke Holodomor-hongersnood onder Stalin, de miljoenen Oekraïners die omkwamen in de Tweede Wereldoorlog, en de onderdrukking van Oekraïners in de Sovjet-periode. Rusland heeft in de 20e eeuw een donkere schaduw over Oekraïne geworpen. Maar sinds de onafhankelijkheid heeft Oekraïne haar eigen pad gekozen. Het pad van vrijheid en democratie. Die belofte bracht tijdens de Maidanrevolutie grote massa’s mensen op de been. Mensen die geloven in een betere toekomst en daar ook ieder recht op hebben.
Verenigd en krachtig front
Daarom is het ook goed dat we als Westen een verenigd en krachtig front laten zien. Wij beantwoorden onrecht met recht, en agressie met actie. De NAVO heeft de oostflank militair versterkt, en verschillende lidstaten – waaronder Nederland – hebben militaire goederen geleverd om Oekraïne te steunen. Nederland heeft zich daarnaast ingezet voor een zo stevig mogelijk Europees sanctiepakket tegen de Russische regering. Sancties zijn bij uitstek een sterk middel voor Europa, omdat we hier als economische grootmacht Rusland hard mee kunnen raken.
Ons meest kostbare bezit
We zetten nu als Europa onze verschillen opzij en staan pal voor wat ons verenigt. Het sanctiepakket bestaat uit zware maatregelen. De afgelopen jaren heeft de Russische economie al flinke schade opgelopen door eerdere sancties, en die druk voeren we nu stevig op. Want als we de Russische economie afknijpen dan raken we daarmee ook de Russische oorlogskas. En ja, die sancties raken ons ook. Vrijheid en vrede zijn niet gratis, ze zijn ons meest kostbare bezit.
Daarom moeten we er alles aan doen om dat bezit te beschermen. Door nu te handelen nemen we zeggenschap over de toekomst van ons continent. Een toekomst waarin geen plaats is voor bloedvergieten. Een toekomst van vrijheid en vrede. Ieder vrij en democratisch land heeft nu een verantwoordelijkheid om die toekomst met volle inzet te verdedigen. Nederland neemt die verantwoordelijkheid.