Weblogbericht | 13-02-2023 | Anderen over het werk van BZ

Kogelvrije vesten en helmen

Lokale hulporganisaties en vrijwilligers hebben een belangrijke rol in Oekraïne. Ze hebben vaak een uitgebreid lokaal netwerk en weten goed welke hulp er lokaal nodig is. Maar na tien maanden oorlog staan veel organisaties onder druk, zegt Nicolò. ‘Veel Oekraïners helpen al maanden, maar kunnen daardoor geen vast inkomen verdienen. Ook helpen juist lokale vrijwilligers vaak in de meest gevaarlijke gebieden, omdat internationale hulporganisaties daar vanwege veiligheidsprotocollen niet kunnen komen.’

Nonviolent Peaceforce steunt deze lokale hulporganisaties en vrijwilligers. ‘We zorgen dat zij de juiste middelen hebben om hun werk te doen, en dit zo veilig mogelijk te doen’, vertelt Nico. ‘In Kharkiv werken we bijvoorbeeld samen met een organisatie die burgers evacueert uit gebieden waar nog steeds wordt gevochten. Wij zorgen dan bijvoorbeeld voor kogelvrije vesten en helmen die we kunnen lenen aan onze lokale partners. We helpen ook bij het plannen van de route en dekken de kosten die vrijwilligers maken, met name voor brandstof.’

Kwetsbare groepen

Naast de ondersteuning van lokale organisaties, biedt Nonviolent Peaceforce ook direct hulp aan de bevolking. ‘We bezoeken de gemeenschappen en zorgen dat mensen weten welke hulp er beschikbaar is en hoe ze gebruik kunnen maken van deze hulp. Juist ook in afgelegen gebieden’, legt Kristina uit. ‘Nu wordt de meeste noodhulp in grote steden aangeboden, maar er rijdt geen openbaar vervoer en er is weinig brandstof beschikbaar. Mensen die niet in de stad wonen zijn daardoor vaak compleet geïsoleerd van de aanwezige hulp.’

De inwoners van deze gebieden zijn vaak ook extra kwetsbaar, weet Nicolò. ‘De mensen die nu nog in deze afgelegen regio’s wonen zijn vaak heel oud of heel jong. En juist voor ouderen, kinderen en mensen met een beperking is het vaak lastig om te evacueren, naar een centraal warmtepunt te gaan of hulpgoederen op te halen.’ Het team in Kharkiv biedt daarom ook hulp buiten de stad. Kristina: ‘We moeten juist ook voor de meest kwetsbare mensen zorgen. In zo’n groot land, met zulke grote noden, is het misschien een druppel op een gloeiende plaat, maar we mogen niemand achterlaten.’

Mijnen en explosieven

Het project dat in december in Kharkiv is opgestart richtte zich tot nu toe vooral op het faciliteren van evacuaties door lokale vrijwilligersorganisaties en de inventarisatie van de gevaren en hulp die nodig is in de regio. De aanwezigheid van niet ontplofte explosieven vormt volgens Nicolò één van de grootste gevaren. ‘Mensen gaan in de bossen en velden op zoek naar brandhout, omdat er geen elektriciteit of gas is. Een levensgevaarlijke taak’, vertelt Nicolò. ‘Het gebied is nog niet vrijgemaakt van mijnen en nog dagelijks vinden mensen explosieven in woningen, wasmachines en zelfs in kinderspeelgoed.’ 

Om te zorgen dat mensen weten wat ze moeten doen als ze een explosief tegenkomen wil Nonviolent Peaceforce trainingen bieden. ‘In deze trainingen bespreken we hoe je mijnen kunt herkennen en hoe je met explosieven om moet gaan. We leggen ook uit hoe je de locatie van deze mijnen kan registeren en de juiste instanties op de hoogte kan brengen’, vertelt Nicolò.

Nonviolent Peaceforce wil ook eerste hulp trainingen geven. Nicolò: ‘Het is belangrijk dat mensen weten hoe ze elkaar kunnen helpen, voor de veiligheid van de lokale gemeenschap, maar ook voor de vrijwilligers.’

Mobiele teams

De mentale gezondheid van de inwoners in de regio is volgens Nicolò en Kristina ook een grote zorg. ‘Mensen hebben maanden onder bezetting gewoond en krijgen nu te maken met constante beschietingen’, zegt Kristina. ‘Ze hebben veel gezien en meegemaakt en zijn familie en vrienden verloren. Dit eist zijn tol op de inwoners, maar ook op de vrijwilligers.’

Daar komt bovenop dat de hulpservices die Oekraïne in eerste instantie bood, nu vaak niet meer beschikbaar zijn. Zo vertelden lokale vrijwilligers Nicolò over een hulpcentrum voor slachtoffers van huiselijk geweld. ‘Voor de oorlog konden slachtoffers hier terecht, maar nu wordt het centrum tijdelijk ingezet als opvanglocatie voor vluchtelingen uit andere delen van het land.’

Nonviolent Peaceforce werkt daarom aan de opzet van mobiele teams, bestaande uit twee psychologen, een beveiligingsagent en een chauffeur. Nicolò onderzoekt nu waar deze mobiele teams in de regio hulp kunnen bieden. ‘Het is belangrijk dat er naar mensen wordt geluisterd, dat ze weten welke hulp er beschikbaar is en dat ze indien nodig worden doorverwezen naar gespecialiseerde hulp,’ legt Nicolò uit.

Indrukwekkend

Goede relaties met de lokale gemeenschap, organisaties en vrijwilligers liggen aan de basis van het werk van Nicolò en Kristina. ‘We willen geen bescherming bieden die uit elkaar valt als we vertrekken’, zegt Nicolò. ‘Door samen te werken met lokale gemeenschappen en vrijwilligers te trainen, zorgen we dat zij het werk ook zonder ons voort kunnen zetten.’

Kristina en Nicolò zijn onder de indruk van de Oekraïense bevolking. ‘Het voelt echt als een enorm privilege om met deze gemeenschappen en vrijwilligers te werken’, vertellen ze. ‘Het is indrukwekkend om te zien hoe hele land samenkomt en elkaar helpt, zodat ook de mensen waar bij de nood het hoogst is hulp krijgen.’

Nederlandse hulp voor Oekraïne De Nederlandse ambassade in Kyiv steunt kleine organisaties die snel en wendbaar hulp kunnen leveren. Deze organisaties kunnen vaak snel reageren en Oekraïners van belangrijke acute hulp voorzien. Kleine ngo’s en vrijwilligersorganisaties spelen een belangrijke rol in Oekraïne: ze hebben vaak een uitgebreid lokaal netwerk en weten daarom goed wat er lokaal nodig is. In 2022 had de ambassade een fonds van €250.000 om dit soort organisaties te ondersteunen. In 2023 is weer €250.000 toegezegd. Via dit fonds heeft de ambassade in 2022 vier projecten gefinancierd, waaronder de werkzaamheden van Nonviolent Peaceforce in Kharkiv. Het fonds is een belangrijke aanvulling op bestaande fondsen die de ambassade heeft en grote internationale organisaties die Nederland steunt, zoals de Verenigde Naties en de Wereldbank.  Lees meer over de Nederlandse hulp voor Oekraïne:  Nederlandse hulp voor Oekraïne: van dag tot dag: Nederland steunt Oekraïne. Met geld voor humanitaire hulp, wederopbouw, hulp aan slachtoffers, en met medicijnen en goederen. Ook steunt Nederland onderzoek naar schendingen van mensenrechten en humanitair oorlogsrecht. Op deze pagina staan de belangrijkste bijdragen die Nederland heeft toegezegd. Aggregaten en waterfilters voor Oekraïne: ‘We helpen waar de nood het hoogst is’: Door de oorlog hebben veel mensen in Oekraïne geen elektriciteit en stromend water. Vooral in de recent bevrijde gebieden is de nood hoog. De Nederlandse ambassade in Kyiv steunt organisaties die lokaal snel een verschil kunnen maken, zoals stichting de Leeuw Kyiv.  Nederlandse ambassade Kyiv steunt mijnenruimers: ’86 mijnenvelden in kaart gebracht’: Daria Zhydkova uit Oekraïne zou voor de mijnenruimers van HALO Trust in Angola aan de slag gaan. De visumaanvraag had ze ’s middags in Kyiv op de bus gedaan. Die nacht startte Rusland de oorlog. Naar Angola is zij niet meer gegaan. Haar eigen land is nu haar werkterrein.