Staatsbezoek België: meer dan goede buren
Ministeries
Daags voor het staatsbezoek aan België, dat van 20-22 juni plaatsvindt, werpt ambassadeur Pieter Jan Kleiweg de Zwaan licht op de nauwe samenwerking met onze zuiderburen en de drukke voorbereidingen op de ambassade. Met het koninklijk paar klaar om naar België af te reizen, biedt dit bezoek een belangrijke gelegenheid om de sterke banden verder te versterken. Kleiweg deelt een opmerkelijk detail: ‘Het koningspaar maakt gebruik van de trein voor hun heen- en terugreis, waardoor dit staatsbezoek de kleinste ecologische voetafdruk heeft van alle staatsbezoeken wereldwijd.’
Waarom brengt het koninklijk paar een staatsbezoek aan België?
‘De koning brengt gemiddeld drie tot vier staatsbezoeken per jaar en de keuze van bestemmingen wordt altijd zorgvuldig overwogen. Een staatsbezoek is namelijk niet alleen een diplomatiek gebaar, maar ook een krachtig instrument om onze politieke doelen te bereiken. In het geval van België zijn er op verschillende vlakken sterke banden en samenwerkingen tussen beide landen. Als nabije buur is België een belangrijke partner voor Nederland. Het is dan ook zeer waardevol dat het koninklijk paar naar België afreist. De laatste keer was in 2006, toen kwam Koningin Beatrix op bezoek.’
Waarom staat dit bezoek juist nu gepland?
‘Net zoals in een huwelijk is het belangrijk om de relatie met je buren elke dag te vieren en nooit als vanzelfsprekend te beschouwen. Het is mooi dat het staatsbezoek plaatsvindt op de eenentwintigste van de maand, de langste dag van het jaar. Dat geeft een extra bijzondere betekenis. Bovendien is het dit jaar ook zo dat zowel Koning Filip als Koning Willem-Alexander tien jaar op de troon zitten, aangezien ze allebei in 2013 zijn gekroond.’
Nederland en België hebben al een uitstekende samenwerking. Is er ruimte voor verbetering?
‘België is onze tweede handelspartner en er is altijd ruimte voor verdere groei. Hoewel het verleidelijk kan zijn om elders kansen te zoeken, ligt het economische geluk vaak dicht bij huis en daar kunnen we altijd meer uit halen. Daarnaast is er ook ruimte voor verbetering in het aanpakken van grote hedendaagse vraagstukken, waar zowel Nederland als België mee te maken hebben. Denk aan uitdagingen zoals stikstofbeheer, vervuiling (zoals PFAS in wateren) en ruimtelijke ordening, aangezien we beide dichtbevolkte gebieden zijn. Een ander voorbeeld is de dagelijkse oversteek van 150.000 grenswerkers tussen Nederland en België. Het is belangrijk dat we daar afspraken over maken.’
Wat levert een staatsbezoek de Nederlander op?
‘Allereerst zorgt het voor het onderhouden van een sterke en brede relatie tussen Nederland en België. Samen werken we aan belangrijke kwesties zoals een betere grensinfrastructuur en het tegengaan van vervuiling, wat directe impact heeft op het leven van de Nederlandse bevolking. Daarnaast krijgt het Nederlandse bedrijfsleven veel aandacht tijdens dit bezoek, met een grote handelsmissie en focus op de bloeiende chip- en halfgeleiderindustrie. We werken ook nauw samen om de ondermijnende criminaliteit in de havens aan te pakken, wat bijdraagt aan de veiligheid in Nederland. Dus ik geloof dat we hier met zaken bezig zijn waar Nederlanders rechtsreeks baat bij hebben.’
Op welke manier bereidt de ambassade zich voor?
‘Dit is werkelijk een collectieve inspanning van het hele team. Van een omvangrijke handelsmissie met meer dan 500 deelnemers tot besprekingen over jeugdwerkloosheid, het programma lijkt eindeloos. Maar liefst acht Nederlandse ministers vergezellen het koninklijk paar, wat de omvang en de breedte van de samenwerking onderstreept. Elk ministerie heeft natuurlijk zijn eigen wensen en die proberen we allemaal tegemoet te komen.
En alsof dat nog niet genoeg is, organiseren we ook nog een ontvangst voor de Nederlandse gemeenschap in België met 350 gasten en een concert voor 850 mensen midden in het centrum van Brussel. Het is immers traditie dat het Nederlandse koningspaar ook iets aan België aanbiedt. We hebben nauwkeurige plannen met gedetailleerde draaiboeken tot op de minuut, inclusief een bronbestand van 170 pagina's waarin zelfs de cv's staan van de 200 mensen die de Koning en Koningin zullen ontmoeten.’
Zijn er ook zaken waar jullie tegenaan lopen in de voorbereiding?
‘Tijdens de voorbereidingen komen er natuurlijk altijd onverwachte zaken naar voren, maar dat is geen probleem. We weten dat een goed plan flexibiliteit vereist. Soms zijn er last-minute veranderingen, zoals delegaties die niet kunnen komen of kleine tegenslagen. Het is een zorgvuldig proces. De rol van onze managementondersteuners mag niet onderschat worden, die honderden uitnodigingen versturen met de juiste namen en initialen in de juiste taal - deels Frans, deels Nederlands, deels Duits, want België is een land met drie officiële talen. Uitvoering kost tijd, maar goede uitvoering kost nog meer tijd.’
Speelt de nabijheid als buurlanden dan een rol?
‘De logistiek is altijd complex, maar de nabijheid scheelt zeker. Het koningspaar maakt gebruik van de trein voor hun heen- en terugreis, waardoor dit staatsbezoek de kleinste ecologische voetafdruk heeft van alle staatsbezoeken wereldwijd. Of je nu te maken hebt met logistiek in een ver land of in een buurland, het moet nog steeds nauwkeurig verlopen. Bovendien hebben we ongeveer 50 Nederlandse journalisten die verslag doen. De Belgen hebben waarschijnlijk zelfs het dubbele aantal, dus er komt nog veel meer bij kijken, zoals het vervoeren, voeden en briefen van al deze journalisten. Al deze aspecten spelen parallel aan het staatsbezoek.’
Hoe zie je graag dat dit bezoek over enkele jaren herinnerd wordt?
‘Ik hoop dat het een bezoek is waar ook veel plezier uit spat, dat mensen ervan genieten. En natuurlijk, als de Belgen het zien als een bezoek dat bijna onmogelijk te overtreffen is, dan hebben we écht laten zien dat we niet alleen buren, maar ook vrienden en beetje familie zijn!’