‘De relatie tussen Frankrijk en Nederland wordt sterker en sterker’
Ministeries
Jan Versteeg is al dertig jaar in dienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Sinds 2022 is hij de Nederlandse ambassadeur in Frankrijk. Eerder was hij ambassadeur in Griekenland en Spanje. Enthousiast vertelt hij over hoe het is om ambassadeur te zijn in een land waar hij als student al kwam. En over de sterke band tussen Frankrijk en Nederland, die sterker en sterker wordt dankzij geopolitieke ontwikkelingen en gedeelde uitdagingen.
Hoe is het om tot ambassadeur in Frankrijk te worden benoemd?
“Ambassadeur zijn in Frankrijk is een geweldige kans om iets nuttigs te doen voor Nederland. De komende vier jaar mag ik leiding geven aan het team op de ambassade in Parijs en samenwerken met de Netherlands Business Support Offices (NBSO’s) in Lyon en Nantes én onze dertien honorair-consuls verspreid over het land om de politieke, economische en culturele relatie tussen Frankrijk en Nederland verder te verdiepen en te verbreden. Daar heb ik veel zin in.”
Moet je Frankrijk nog goed leren kennen?
“Ik ben druk bezig om vertrouwd te raken met de lopende dossiers en het diplomatieke, zakelijke en culturele netwerk in Frankrijk. Mede dankzij mijn team op de ambassade gaat dat snel en goed. Frankrijk is mij niet onbekend. Net als miljoenen andere Nederlanders ging ook ik als kind hier met mijn ouders op vakantie. En als student was Parijs de dichtstbijzijnde wereldstad. Al liftend en met de trein ben ik hier vaak geweest. En voor het werk waren er ook regelmatig redenen om bij de Franse tegenvoeters op bezoek te gaan, want bij veel internationale beslissingen heeft Frankrijk een sleutelrol. Dat laatste is trouwens alleen maar sterker geworden: steeds vaker trekken we samen op in de EU, maar ook bijvoorbeeld in de NAVO.”
Wat heb je in de zomer voor je benoeming gedaan om jezelf bij te spijkeren?
“Mijn kennis van de Franse taal heb ik altijd bijgehouden. Door Franse boeken te lezen, podcasts te luisteren en zo ongeveer alle Franse series en recente films op Netflix te kijken, heb ik zowel de taal als de kennis van het land goed opgehaald.”
Welke periode in de Franse geschiedenis vind je als diplomaat interessant?
“De 19e en 20ste eeuw waren superboeiend. Bijvoorbeeld de periode 1852 tot 1870 . Dit is de tijd van het Tweede Franse Keizerrijk waarin Napoleon III het voor het zeggen had. Net als de grote Napoleon een halve eeuw eerder, was deze Bonaparte zowel binnen- als buitenslands zeer actief. Onder andere door de leiding te nemen in de alliantie tegen de Russen tijdens de Krimoorlog. De oorlog leidde tot de nederlaag van Rusland en in 1856 tot de Vrede van Parijs. Napoleon III was ook actief In eigen land. Onder zijn leiding maakte Frankrijk een belangrijke periode van industrialisatie door. Ook werd Parijs grondig gerenoveerd. Stedenbouwkundige Georges-Eugène Haussmann werd door Napoleon III aan hert werk gezet waarna Parijs opnieuw werd opgebouwd met brede boulevards en grote pleinen. Het stadsbeeld van nu stamt uit die tijd.”
Hoe sterk is de bilaterale relatie tussen Frankrijk en Nederland?
“Heel sterk en intensief. Ik merk het vanaf dag 1 op de ambassade: er is een voortdurend komen en gaan van delegaties die over de meest uiteenlopende onderwerpen komen praten en zaken komen doen. Frankrijk is samen met Duitsland een van onze belangrijkste partners. Nederland werkt op alle mogelijke terreinen intensief met Frankrijk samen. Bilateraal op politiek, economisch en cultureel terrein, maar ook binnen internationale samenwerkingsverbanden zoals de EU en NAVO.”
Is de bilaterale relatie ‘af’ of toch ook nog dynamisch?
“Het onderlinge vertrouwen tussen beide landen is groot en de relatie is goed. Beide landen zijn ervan doordrongen dat we de grote uitdagingen van deze tijd, zoals de oorlog in Oekraïne, de energiecrisis, het behoud van groei en banen, maar ook uitdagingen zoals de klimaatveranderingen het beste op Europees gebied het hoofd kunnen bieden. Daarom is er alle reden om die relatie uit te bouwen en te versterken.”
Is het politiek goed samenwerken met de Fransen?
“Ja. Ik noem twee concrete voorbeelden waarom het goed samenwerken is. Frankrijk realiseert zich net als Nederland dat de huidige tijd vraagt om een sterke Europese Unie (EU). De EU is niet alleen een economisch blok, maar ook een blok van gedeelde normen en waarden. Dit blok moet standhouden in een krachtenveld waar landen als de Verenigde Staten en China actief zijn en Rusland voor geopolitieke onrust zorgt. Wat ook helpt is dat president Macron en onze minister-president Rutte elkaar goed weten te vinden. Hun politieke en economische ideeën vertonen overeenkomsten en ook persoonlijk gaan ze goed met elkaar om.”
Wat kan Nederland leren van de Fransen?
“Wat ik bewonderenswaardig vind aan de Fransen is dat zij vaak een mooi verwoorde lange termijn visie op bepaalde onderwerpen heel goed kunnen combineren met een pragmatische aanpak. Een verhaal, maar ook handelen. Dat vind ik knap.”
Waar zijn de Fransen benieuwd naar als het om Nederland gaat als je met ze spreekt?
“Het parlementaire landschap in Nederland waarbij van oudsher verschillende politieke partijen samen moeten werken, vinden veel Fransen steeds interessanter. Hoe een regering die uit meerdere partijen bestaat effectief kan regeren. Coalities bouwen en voor draagvlak zorgen. Deze nieuwsgierigheid komt niet uit de lucht vallen. Tot voor kort had de politieke partij van een Franse president altijd de meerderheid in het parlement, maar sinds dit voorjaar moet ook de grootste partij in Frankrijk coalities smeden voor een meerderheid.”
Franse schilders, schrijvers en koks. De lijst is eindeloos. De Franse cultuur is internationaal bekend en geliefd. Hoe breng je als ambassade de Nederlandse cultuur onder de aandacht?
“Onder meer met het Atelier Néerlandais, dat in 2014 door de ambassade is opgericht. Dit is voor culturele ondernemers een platform voor Nederlands ontwerp, de kunsten en het boek. Ondernemers, instellingen en zelfstandigen in de creatieve bedrijfstakken gebruiken het Atelier Néerlandais voor bijeenkomsten, productpresentaties, modeshows, cursussen en vergaderingen. Ze kunnen een beroep doen op de ambassade voor advies en onze diensten, zowel op economisch als op cultureel terrein. De activiteiten het Atelier Néerlandais dragen, samen met het culturele programma van de ambassade bij aan de bekendheid in Frankrijk van de Nederlandse cultuur.”
De Olympische Spelen van 2024 vinden plaats in Parijs. Is de ambassade hierbij betrokken?
“De Spelen zijn voor de Fransen natuurlijk een enorm project. De voorbereidingen zijn in volle gang. Als ambassade zijn we hier ook bij betrokken. We spelen vooral een rol in het koppelen van Nederlandse bedrijven met de Franse organisatie. Frankrijk wil de duurzaamste Spelen ooit organiseren. Nederlandse bedrijven zijn al vroeg begonnen duurzaamheid als een kans te zien. Zo hadden we hier een Nederlands bedrijf dat de toiletten wil leveren tijdens de Spelen. Dit zijn zelfreinigende en energiezuinige toiletten die langdurig schoon en fris blijven. De Olympische Spelen krijgen ook heel ander speciaal tintje: het Olympisch zwembad is door een Nederlands architectenbureau ontworpen. Dat is toch heel bijzonder.”
Wat wil je als ambassadeur met je team bereiken de komende vier jaar?
“Dat Frankrijk en Nederland standaard naar elkaar kijken als er een probleem moet worden opgelost. We zullen het heus niet altijd meteen met elkaar eens zijn, maar door samen te werken en te overleggen zullen we vaak tot goede oplossingen komen, waar ook veel andere landen in mee kunnen gaan. En natuurlijk bijdragen aan mooie Olympische Spelen, met een flinke lading mooie Nederlandse sportprestaties en enthousiaste toeschouwers.”