‘We hebben iedereen nodig om klimaatverandering aan te pakken’

Ministeries

Tessa Terpstra trok al op jonge leeftijd door India en werkt nu vanuit Jordanië aan water- en energieveiligheid. ‘Ik probeer de grote kwesties rondom duurzame ontwikkelingsdoelen en klimaatactieplannen om te zetten in concrete activiteiten.’

‘Toen ik 11 was trokken we met ons gezin een half jaar in een VW-busje door India. Al die geuren en kleuren, de bedelaars op straat in Mumbai, het is me altijd bijgebleven. Daar ontstond mijn nieuwsgierigheid naar een wereld die zo veel groter was dan het kleine Hollandse stadje waar ik woonde. Na mijn studies antropologie en geschiedenis en een baan bij de VPRO, reisde ik met een vriendin door Pakistan, langs de grens met Afghanistan. Ik raakte meteen gefascineerd door dat gebied en de mensen die er woonden. Daarom was ik blij een baan te vinden bij een Amerikaanse vluchtelingenorganisatie, het International Rescue Committee (IRC).'

Band met de regio

'Voor het IRC werkte ik in Pakistan, als manager van livelihood- en onderwijsprogramma’s voor Afghaanse vluchtelingen. Dat was in 2001, toen de Taliban nog volop actief waren. Op 11 september 2001 reisde ik ’s nachts per bus van Islamabad naar Peshawar. Totaal afgesloten van het wereldnieuws hoorde ik pas ’s ochtends van de aanslagen in de Verenigde Staten. Eenmaal terug in Nederland heb ik mijn ervaringen beschreven in het boek ‘Tennis in Kaboel’.

Water- en energieveiligheid

‘Sinds 3 jaar werk ik vanuit Jordanië als regionaal gezant voor water- en energieveiligheid. Water en energie zijn onderwerpen die iedereen raken en waarbij ook politiek en machtsverhoudingen een grote rol spelen. Degenen die de dienst uitmaken in een land, bepalen vaak de toegang tot water. En of er bijvoorbeeld geld beschikbaar wordt gesteld voor hernieuwbare energie. Het is belangrijk dat mensen zelf zeggenschap krijgen over hun water en energie. Daarom probeer ik in mijn huidige functie de klimaatopdracht te verbinden aan mensenrechten’.

Alles grijpt in elkaar

‘Bij water- en energieveiligheid grijpt alles in elkaar. Veel landen in de Arabische regio kampen met watergebrek, onder andere door klimaatverandering. Ze hebben steeds meer energie nodig om in hun waterbehoefte te voorzien. En dat water is weer nodig om voedsel te produceren. Dus kun je niet over water en landbouw praten zonder het over energie te hebben. Energie om het water uit de grond te pompen of om vervuild water te zuiveren. En waar laten we het zout dat overblijft na het ontzilten van zeewater? Dat soort vraagstukken moeten we geïntegreerd benaderen en dat maakt het werk ontzettend boeiend.’

Kennis en ervaring uitwisselen

‘Ik probeer de grote kwesties die er spelen rondom de duurzame ontwikkelingsdoelen en klimaatactieplannen om te zetten in concrete activiteiten. Dat betekent dat ik probeer mensen met kennis van verschillende vakgebieden bij elkaar te brengen. Zo ben ik samen met een aantal universiteiten een regionaal waterexpertisecentrum in Jordanië aan het opzetten. Door waterschaarste is er in Jordanië veel ervaring met het hergebruik van afvalwater. Die kennis delen we graag met de regio. En we krijgen er kennis vanuit Irak, Tunesië of Egypte voor terug. Die uitwisseling van kennis en ervaring vormt de kern van mijn werk’.

'Diplomatic legwork'

‘Soms is het werk politieker, zoals een project om energiebronnen in Gaza te helpen ontwikkelen, samen met een lokale partner. Die energie hebben de Gazanen hard nodig om drinkwater te zuiveren en zeewater te ontzilten. Daar komt intensief overleg met de Palestijnse en Israëlische autoriteiten bij kijken. Ik vind dat ‘diplomatic legwork’ heel leuk om te doen, ook al vordert een project soms langzaam.’

Planetary Security Conference

‘Tegenwoordig vinden we de combinatie klimaatverandering en veiligheid heel logisch, maar 10 jaar geleden was dat helemaal niet zo. Mede daarom is Nederland vier jaar geleden het Planetary Security Initiative begonnen. Afgelopen week nam ik in Den Haag deel aan de vierde Planetary Security Conference. Daar zochten overheden, wetenschappers, militairen, de private sector en het maatschappelijk middenveld samen naar oplossingen voor de uitdagingen die er liggen.'

Rol van steden

Dit jaar was er op de Planetary Security Conference extra aandacht voor de rol van steden. Zij zitten in de frontlinie van klimaatverandering. Lokale overheden kunnen snel handelen en zien direct resultaat van klimaatactie. Ook bleek de toenemende betrokkenheid van de private sector. Dat is heel belangrijk want we hebben iedereen nodig om klimaatverandering aan te pakken.’

Tessa Terpstra is Regionaal Gezant voor Water- en Energieveiligheid in het Midden-Oosten en Noord-Afrika.