Kernenergie

Kernenergie bij mix aan schone energiebronnen

Om de klimaatdoelstellingen te halen, wil het kabinet de komende jaren een mix van (schone) energiebronnen gebruiken om aan de energiebehoefte te voldoen. Het ziet kernenergie daarbij als een nuttige aanvulling op andere energiebronnen. 

Waarom het kabinet kiest voor meer kernenergie

Het kabinet kiest om verschillende redenen voor meer kernenergie. Onder andere omdat:

• Nederland alle schone energiebronnen nodig heeft om de klimaatdoelen te halen en in 2040 geen CO₂ meer wil uitstoten bij de opwekking van elektriciteit;
• kernenergie ervoor zorgt dat Nederland minder kwetsbaar is, door het gebruik van verschillende energiebronnen;
• kernenergie Nederland minder afhankelijk maakt van import uit het buitenland;
• kerncentrales een bewezen technologie zijn die 24 uur per dag energie kunnen leveren en daardoor een betrouwbare bron van energie zijn;
• kerncentrales heel weinig CO₂ uitstoten;
• kerncentrales relatief weinig ruimte nodig hebben.

2 nieuwe kerncentrales bij voorkeur in Borssele

De 2 nieuwe kerncentrales komen bij voorkeur in Borssele. De eerste Maasvlakte is het alternatief. Het kabinet heeft een voorkeur voor Borssele omdat dit een aantal voordelen heeft: 

• Vlakbij Borssele (in Nieuwdorp) is al een tijdelijke opslag voor kernafval. Ook de overige infrastructuur voor kernenergie is al aanwezig. 
• Er lijkt in Borssele ruimte beschikbaar te zijn. 

Om kosten te beperken, kiest het kabinet voor een bestaand type kerncentrale, met zogeheten ‘generatie III+’-reactoren. De reactoren gaan ongeveer 24 terrawattuur (TWh) aan elektriciteit produceren. Dit is ongeveer 9 tot 13% van het totale energieaanbod in 2035. 

Het kabinet heeft ook gekeken naar andere manieren om kernenergie op te wekken, bijvoorbeeld via thoriumreactors of kleine kernreactoren (Small Modular Reactors (SMR)). Thoriumreactors zijn nog volop in ontwikkeling en zijn daarom nu nog geen optie. Ook SMR’s zijn nog in ontwikkeling. Bovendien zijn er veel SMR’s nodig om evenveel energie op te wekken als 1 gewone kerncentrale.

Nog geen besluit over Borssele als locatie voor nieuwe kerncentrales

Of de nieuwe kerncentrales in Borssele komen, hangt onder andere af van: 

• draagvlak onder de omwonenden. De overheid gaat daarom gesprekken organiseren met omwonenden om te ontdekken wat zij belangrijk vinden; 
• onderzoek naar de gevolgen voor het milieu, via een milieueffectrapportage;
• onderzoek naar de effecten van de extra energie op het hoogspanningsnet;
• onderzoek naar of en hoe de kerncentrales in het energiesysteem passen, naast andere duurzame energiebronnen, zoals waterstofproductie en wind op zee; 
• onderzoek naar de omgevingseffecten en overige locaties, bedrijven maatschappelijke organisaties en medeoverheden kunnen hierover meedenken. 

Kerncentrale Borssele langer open

Omdat de nieuwe kerncentrales pas in 2035 actief zijn, wil het kabinet de bestaande kerncentrale in Borssele langer in bedrijf houden. Deze centrale heeft een elektrisch vermogen van 485 megawatt (MW) elektriciteit. In totaal is dit ongeveer 3% van de elektriciteit die Nederland jaarlijks verbruikt. 

Die kerncentrale zou eigenlijk op 31 december 2033 sluiten. Om de klimaatdoelen te halen, wil het kabinet de kerncentrale Borssele langer open houden. Hiervoor moet eerst onder andere worden onderzocht wat er technisch voor nodig is, wat de voorwaarden van omwonenden zijn en welke milieueffecten dit heeft.

Onderzoek naar 4 kerncentrales

De Tweede Kamer heeft het kabinet gevraagd om ook een plan te maken voor de mogelijke bouw van 2 extra kerncentrales. Deze extra centrales zouden vanaf 2040 energie kunnen leveren. Het kabinet reageert eind maart 2024 op deze vraag. Duidelijk is al wel dat dit plan niet in de plaats komt van de 2 geplande kerncentrales.

Veiligheid en vergunningen voor kernenergie

Nederlandse kerncentrales moeten voldoen aan strenge nationale en internationale veiligheidseisen. Daardoor is de kans op een ongeval erg klein. Maar ondanks de strenge regels en scherp toezicht is een ongeval in een kernreactor niet uitgesloten. De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) geeft daarom informatie op haar website over wat de overheid doet en wat u zelf kunt doen bij een nucleaire crisis of stralingsongeval.

De ANVS ziet erop toe dat kerncentrales in Nederland voldoen aan zeer strenge veiligheidseisen. Ook verleent de ANVS vergunningen aan bedrijven die een kerncentrale willen bouwen.

Aanbod en opslag radioactief afval

Bij de productie van kernenergie ontstaat radioactief afval. COVRA is het enige bedrijf in Nederland dat radioactief afval verzamelt, verwerkt en op een veilige manier tijdelijk opslaat. De huidige kerncentrale in Borssele produceert ongeveer 4,5 m³ aan hoogradioactief afval per jaar. Dat is ongeveer 1/16e van een zeecontainer. 

Dit afval blijft nog lange tijd gevaarlijk. Daarom moet er een manier komen om dit afval voor zeer lange tijd veilig en duurzaam op te slaan. Het afval wordt na de tijdelijke opslag in de diepe ondergrond opgeborgen (eindberging). In Nederland gebeurt dit in 2130. Het kabinet werkt momenteel aan een nieuw Nationaal Programma Radioactief Afval. Hierin staat wat het beleid van Nederland is voor radioactief afval. Dit nieuwe programma is uiterlijk in 2025 klaar.