Waarom is er nepnieuws op social media?

Niet iedereen ziet online hetzelfde

Niet iedereen krijgt online hetzelfde te zien. De meeste sociale media en websites houden bij wat u eerder aangeklikt hebt. Of wat u geliked of gedeeld hebt. Dat doen ze met stukjes software die onthouden wat u leuk vindt, ook wel algoritmes genoemd. Die algoritmes zorgen ervoor dat u alleen maar meer berichten te zien krijgt die daarop lijken. Andere berichten krijgt u juist weer minder te zien. Hierdoor lijkt het alsof iedereen op sociale media hetzelfde beweert. In het Engels heet dit ook wel de filter bubble.

Op isdatechtzo.nl vindt u meer informatie over de filter bubble.

Nepnieuws vaak extra spannend

Boven berichten die niet waar zijn, staan vaak extra spannend klinkende koppen. Die koppen kunnen u nieuwsgierig maken, zodat u ze wilt aanklikken. De algoritmes op sociale media zijn zo ingesteld dat ze populaire berichten belangrijker maken. Maar de algoritmes controleren niet of informatie echt waar is, of dat het nepnieuws is. Dat moet u nog steeds zelf ontdekken. Bekijk de tips om een nieuwsbericht kritisch te bekijken.

Op isdatechtzo.nl vindt u meer informatie over nepnieuws en algoritmes.

Feit of mening?

Een mening is iets anders dan een feit. Meningen kunnen verschillen. En een mening kan ook veranderen. Iedereen kan doen alsof zijn eigen mening de waarheid is. Feiten zijn waar en moet u altijd kunnen controleren. De meeste feiten kunnen op meerdere manieren worden uitgelegd. Dat maakt ze nog niet meteen nep. Maar vaak gaat het dan om een andere uitleg van dezelfde feiten (een interpretatie). In Nederland mag iedereen zeggen en schrijven wat hij wil, zolang het niet in strijd is met de wet. Dat is de vrijheid van meningsuiting. Maar het betekent ook dat u op internet berichten kunt lezen die niet waar zijn.

Redenen om nepnieuws of desinformatie te maken

Sommige mensen gebruiken de vrijheid van meningsuiting om nepnieuws of desinformatie te verspreiden. De afzender kan verschillende redenen hebben om dat te doen. Bijvoorbeeld:

• De afzender wil onrust veroorzaken met het bericht
  Veroorzaakt de afzender onrust tussen 2 mensen of groepen mensen? Dan doet hij dat misschien wel expres. Op het internet kunnen mensen vaak anoniem reageren. Daarom is het makkelijk om op die manier haat te zaaien. Soms wil een land of een regering met desinformatie expres onrust en meningsverschillen veroorzaken in een ander land. Bijvoorbeeld om de uitslag van verkiezingen te beïnvloeden.
  
  Op Mediawijsheid.nl staat meer informatie over dreigtweets en haatberichten op internet

• De afzender verdient misschien geld door het bericht
  Wil de afzender u naar een pagina met advertenties lokken? Veel websitemakers verdienen geld als internetbezoekers hun online advertenties zien. Berichten van websites die alleen gemaakt zijn om geld te verdienen, hebben vaak een heftig onderwerp en spannende koppen. Daardoor klikken extra veel mensen door naar de website. Zo verdient de maker dus meer geld. Dit soort berichten heet met een Engels woord ook wel ‘click bait’. Ofwel ‘klik lokaas’.

• Het bericht kan ook een grap zijn
  Grappen maken mag natuurlijk. Maar ze kunnen gevaarlijk zijn als mensen ze echt gaan geloven. Lijkt het bericht een grap? Dan kan het ook satire zijn. Op sommige websites staan alleen satirische nieuwsberichten, maar geen echte nieuwsberichten.