Twee jaar na bevrijding Bucha: ‘Het jongste slachtoffer was twee jaar oud, het oudste 99’
Ministeries
Na een bezetting van ruim een maand werd op 31 maart 2022 de Oekraïense stad Bucha, net buiten Kyiv gelegen, bevrijd van het Russische leger. Onmiddellijk na de bevrijding werden de gruwelijke misdaden die Rusland had aangericht duidelijk. Deze misdaden mogen niet onbestraft blijven. Nederland organiseert op 2 april de Restoring Justice for Ukraine conferentie om het belang van gerechtigheid voor oorlogsmisdrijven, zoals die in Bucha, te onderstrepen.
Honderden doden
In het collectieve geheugen van Oekraïners staan de beelden gegrift die kort na de bevrijding van Bucha de hele wereld over gingen. Direct achter de orthodoxe St. Andrew’s kerk, aan de rand van de stad, werd een massagraf met de lichamen van maar liefst 116 onschuldige burgers ontdekt.
Andriy Halavin is de priester van de kerk, en werd dus al snel geconfronteerd met de gruwelijkheden. Hij vertelt: ‘Ik was in de eerste uren na de bevrijding van de stad direct in de kerk. Daar werd niet veel later het massagraf ontdekt. In heel Bucha, waar in 2022 ruim 37.000 mensen woonden, kwamen gedurende de periode van Russische bezetting nog veel meer onschuldige mensen om. Naar schatting in totaal meer dan 500. Dat is een derde deel van alle burgerdoden in de regio Kyiv in die eerste maanden van de oorlog.’
Na de bevrijding brak dan ook een zware periode aan voor de gemeenschap van Bucha, vertelt Andriy. ‘We werden ‘beroemd’ vanwege al die doden. Het jongste slachtoffer was twee jaar oud, de oudste was een vrouw van 99. Deze mensen hebben de Russen met niets bedreigd, maar de soldaten hebben al hun kwaad en pijn op hen losgelaten.’
Internationale steun
De indringende beelden uit de zwaar getroffen stad werden wereldwijd met schok bekeken. Andriy: ‘Veel internationale journalisten zijn hier geweest, net als vertegenwoordigers van het Internationaal Strafhof, Nederlands minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot, Ursula von der Leyen en Josep Borell. Zij zagen met eigen ogen de misdaden die hier hadden plaatsvonden.’ Hij vervolgt: ‘Het is voor ons heel belangrijk dat de wereldgemeenschap ons steunde en nog steeds steunt. We zijn erg dankbaar voor alle hulp en het geduld. Ik begrijp dat veel mensen die op televisie naar de gebeurtenissen in ons land kijken, de oorlog al beu zijn. Maar door al die steun kunnen we het wel volhouden. We zijn moe, maar we zullen blijven vechten.’
Misdrijven vervolgen
Het vervolgen van Russische oorlogsmisdaden is daarbij net zo belangrijk als het gevecht aan het front, benadrukt de priester. ‘Het is belangrijk dat oorlogscriminelen ook criminelen worden genoemd, zodat vrouwen en kinderen van Russische soldaten niet denken dat ze helden zijn. Veel Oekraïners zijn hun huis kwijtgeraakt, beroofd, verkracht of zelfs vermoord. Kinderen in bezette gebieden zijn meegenomen naar Rusland, werden illegaal ter adoptie afgestaan aan Russische families en vervolgens van Oekraïner Rus gemaakt. Het is heel belangrijk is dat de Russen verantwoording afleggen voor deze misdaden.’
Conferentie in Den Haag
Ook Nederland hecht grote waarde aan de strijd voor gerechtigheid in Oekraïne. Op 2 april organiseert Nederland daarom samen met Oekraïne en de Europese Commissie de conferentie Restoring Justice for Ukraine in het World Forum in Den Haag. Tijdens de conferentie zal worden gesproken over de vooruitgang die al is geboekt op het gebied van het vervolgen van oorlogsmisdaden. Dagelijks worden door Rusland bombardementen op scholen en ziekenhuizen uitgevoerd. En in bezette gebieden worden Oekraïense burgers gemarteld, verkracht en ontvoerd. Verschillende ministers zullen hun op 2 april hun steun uitspreken voor langdurige inzet om straffeloosheid tegen te gaan en slachtoffers te compenseren.