Conferentie Restoring Justice for Ukraine

Op 2 april 2024 organiseerde Nederland samen met Oekraïne en de Europese Commissie een internationale conferentie over gerechtigheid voor Oekraïne, in het World Forum in Den Haag. Ministers van Buitenlandse Zaken en Justitie van landen die sinds het uitbreken van de oorlog betrokken zijn bij de strijd voor gerechtigheid voor Oekraïne, spraken er hun langdurige steun uit. Slachtoffers moeten worden gecompenseerd voor geleden schade. En straffeloosheid voor de begane misdrijven moet worden tegengegaan.

*Er klinkt inspirerende muziek*

Tekst op het scherm: Restoring Justice for Ukraine. Den Haag, 2 april 2024 We horen en zien hoogwaardigheidsbekleders uit verschillende landen.

Hoogwaardigheidsbekleder 1: We zijn hier vandaag vanwege onze gedeelde overtuigingen, ons geloof in gerechtigheid, onze overtuiging dat misdrijven niet ongestraft mogen blijven.

Hoogwaardigheidsbekleder 2: Het is zonneklaar dat er geen duurzame vrede kan zijn zonder gerechtigheid.

*Er klinkt weer inspirerende muziek*

Tekst op het scherm: Herstel van gerechtigheid.

Hoogwaardigheidsbekleder 3: We moeten waarborgen dat er in de breedste zin rekenschap wordt afgelegd, zelfs nu de agressie nog voortduurt.

Hoogwaardigheidsbekleder 4: Het misdrijf aller misdrijven, dat van agressie, zal niet ongestraft blijven.

*Er klinkt weer inspirerende muziek*

Hoogwaardigheidsbekleder 5: Wapens zorgen voor fysieke bescherming, maar door gerechtigheid krijg je weer een gevoel van veiligheid in het leven.

Hoogwaardigheidsbekleder 6: Ik denk dat de Dialooggroep, en daar kom ik zo op terug, echt een innovatieve oplossing was.

Hoogwaardigheidsbekleder 7: Al bijna vanaf het prille begin van de algehele invasie vormde coördinatie een van de meest uitdagende kwesties. De Dialooggroep kan hier in potentie ook een oplossing voor zijn.

Hoogwaardigheidsbekleder 8: Rusland verslaan in de rechtbank en op het slagveld is de enige manier om een rechtvaardige en duurzame vrede te bereiken.

Hoogwaardigheidsbekleder 9: Het doet mij genoegen te melden dat Nederland klaar staat om het toekomstige compensatiemechanisme hier in Den Haag te huisvesten.

Hoogwaardigheidsbekleder 10: Uw solidariteit met de inwoners van Oekraïne vormt een baken van hoop in deze donkere tijden voor ons land.

Hoogwaardigheidsbekleder 11: Laten we voortgaan met vastberadenheid, moed en een gedeelde wil om een wereld te scheppen waarin straffeloosheid van internationale misdrijven tot het verleden behoort.

Hoogwaardigheidsbekleder 12: Het Schaderegister Oekraïne is van wezenlijk belang om dat te bewerkstelligen.

Hoogwaardigheidsbekleder 13: Met grote trots en met een even groot gevoel van verantwoordelijkheid kondig ik hier aan dat het Schaderegister Oekraïne nu openstaat voor het indienen van schadeclaims.

Hoogwaardigheidsbekleder 1: Er zijn al meer dan 100 schadeclaims ingediend. En er komen er elk uur meer bij. De weg naar het afleggen van rekenschap is lang. We moeten die weg samen bewandelen. Alleen dan kunnen we gerechtigheid verkrijgen en straffeloosheid uitbannen.

*Applaus*

Tekst op het scherm: Restoring Justice for Ukraine. Den Haag, 2 april 2024

*Applaus ebt weg*

De conferentie werd voorgezeten door de minister van Buitenlandse Zaken, Hanke Bruins Slot, de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba, de minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz en de Europese Commissaris van Justitie Didier Reynders.

Sprekers waren onder andere aanklager van het Internationaal Strafhof Karim Khan, president van Eurojust Ladislav Hamran en de secretaris-generaal van de Raad van Europa, Marija Pejčinović Burić.

Doelen van de conferentie

De conferentie had twee doelen. Het eerste was stilstaan bij de grote vooruitgang die is geboekt op het gebied van opsporing, vervolging en internationale coördinatie. Het tweede doel was verder voortgang te boeken op de doelstellingen van president Zelensky’s tienpuntenplan voor vrede: Restoring Justice. Daarin heeft Nederland op verzoek van Oekraïne een voortrekkersrol. De doelstellingen zijn: 

  • Steun aan Oekraïne voor de nationale opsporing en vervolging van internationale misdrijven zoals oorlogsmisdrijven en misdrijven tegen de menselijkheid;
  • Opsporing en vervolging van internationale misdrijven op internationaal niveau, inclusief het misdrijf agressie;
  • Compensatie voor alle soorten geleden schade als gevolg van de Russische inval;
  • Internationale coördinatie van opsporing en vervolging, samenwerking tussen staten, en van staten met het Internationaal Strafhof en Eurojust. En van informatiedeling tussen de landen en organisaties die werken aan gerechtigheid voor Oekraïne.

Deelnemers

Vertegenwoordigers van Nederland, Oekraïne, de Europese Commissie en een groot aantal landen die zich hebben verbonden aan de doelstellingen van deze conferentie waren aanwezig. Daarnaast waren er ook vertegenwoordigers deelnemen van het Internationaal Strafhof, de Raad van Europa, het Schaderegister voor Oekraïne, Eurojust, het International Centre for the Prosecution of the Crime of Aggression, het Joint Investigation Team Ukraine en Oekraïense niet-gouvernementele organisaties.