'We moeten de Brexit niet alleen accepteren, maar er ook naar handelen'
Ministeries
De Nederlandse ambassade in Londen zet ook in de laatste maand van 2020 alles op alles om Nederlanders voor te bereiden op de gevolgen van Brexit. Ambassadeur Karel van Oosterom wil zorgen dat niemand op 1 januari voor verrassingen komt te staan. ‘Of je nu ondernemer, student of reiziger bent: iedereen doet er goed aan om uit te zoeken wat er straks verandert.’
Waar was je zelf op het moment van de uitslag van het Brexit-referendum?
24 juni 2016. Die datum staat goed in mijn geheugen gegrift, omdat dit 4 dagen voor de stemming voor een tijdelijke zetel in de VN-Veiligheidsraad was. Onder mijn leiding voerde Nederland al een lange tijd campagne om deze zetel te bemachtigen. Ik was toen permanent vertegenwoordiger bij de VN in New York. Ook daar was de uitslag van het Brexit-referendum groot nieuws.
De keuze van de Britten voelde als een teleurstelling voor ons. Maar we moeten hun democratische keuze respecteren. Inmiddels is Brexit een nieuwe werkelijkheid, die we niet alleen moeten accepteren – we moeten er ook naar handelen.'
Hoe is het om dit als ambassadeur te mogen doen?
'Het is zowel een groot voorrecht als een grote verantwoordelijkheid. Ik zeg wel eens, hoe groter de problematiek hoe interessanter ons werk. Maar er is weinig tijd om stil te staan bij het historisch belang van het moment: we zijn met het hele ambassadeteam vooral heel hard bezig om iedereen voor te bereiden op 1 januari. Bedrijven, burgers en beleidsmakers in Den Haag.
We zorgen er voor dat we de juiste informatie met Nederland delen, we organiseren webinars en beantwoorden vragen. Daarnaast spreek ik ook veel met bedrijven, bracheorganisaties en andere stakeholders over alles wat er speelt. Sinds ik in Londen ben aangekomen in augustus heb ik me nog geen moment verveeld.'
Wat kun je als ambassadeur doen om Nederlanders te helpen die te maken hebben met de Brexit?
'Er wonen zo’n 150.000 Nederlanders in het VK, en velen van hen vragen zich af hoe het met hun verblijfsstatus zit. Vorige week hebben we onze 10e Brexit Informatie Sessie georganiseerd, waarin we zo goed mogelijk proberen uit te leggen wat zij moeten doen om hun rechten als EU-burgers in het VK te waarborgen. En we helpen hen daar ook bij. In samenwerking met andere EU-landen hebben we de Britse regering er bijvoorbeeld van overtuigd de aanvraagprocedures voor hen gemakkelijker te maken.'
En wat kunnen ondernemers doen om zich voor te bereiden?
Ook voor Nederlandse bedrijven zijn we druk in de weer. Denk hierbij aan ondernemers die voor een groot deel van hun totale omzet van de Britse markt afhankelijk zijn. Voor hen is het verstandig om bijvoorbeeld een vestiging op te zetten hier. Als ambassade ondersteunen we hen hierin.
We krijgen ook krijgen veel vragen van exporteurs en importeurs. Er gaan dagelijks kilo’s aan Nederlandse paprika’s en tomaten de grens over, die populair zijn in het VK. Ondernemers willen weten hoe ze moeten omgaan met productcertificering en btw-verlegging. Of hoe ze een EORI-nummer moeten aanvragen– een soort sofinummer voor bedrijven. Dat heb je nodig om producten aan te melden, zowel bij de Nederlandse als Britse douane. Ook aan deze kant van het kanaal is de Britse overheid bezig met de nieuwe grensformaliteiten. Als ambassade vangen we deze informatie vaak uit eerste hand op, en geven we dit door aan Nederland.
Zijn er ook Nederlanders die niks gaan merken van de Brexit?
Vanuit een groter plaatje bekeken hebben alle Nederlanders te maken met de Brexit. Door het wegvallen van juridische kaders wordt het bijvoorbeeld moeilijker voor de politiediensten om samen te werken. En boeven vangen stopt niet bij de grens. Denk ook aan een vakantie naar het VK (in een post-COVID19 realiteit). Per 1 oktober 2021 zal je je paspoort nodig hebben, reizen op ID-kaart kan dan niet meer.
Kortom, na de overgangsperiode (die eindigt op 31 december) verandert er van alles. Voorbereidingen daarvoor zijn hard nodig. Als ambassadeur zet ik – samen met mijn team op de ambassade en de collega’s van de Rijksoverheid in Nederland – alles op alles om iedereen ertoe te zetten dat ze zich voorbereiden.
Waar ben je/wat doe je op 1 januari?
Op 1 januari ben ik op de ambassade te vinden, en sta ik – samen met mijn medewerkers – paraat om burgers, bedrijven en beleidsmakers bij te staan bij urgente problemen. Vanaf die dag moet het Nederlands bedrijfsleven rekening houden met grenscontroles en de bijbehorende procedures en papierwerk. Als ambassade richten we ons op de vragen over de procedures en regels in het VK.
Let op: voor vragen over zakendoen met het Verenigd Koninkrijk als land buiten de EU kunt u terecht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het Brexitloket is opgeheven.
Het Brexitloket.nl – een initiatief van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, de KvK, de Douane en andere overheidsorganisaties die met Brexit te maken hebben – vormt de primaire ‘go-to’ plek, waar ondernemers en burgers terecht kunnen met al hun vragen. Tot die tijd is het belangrijkste wat we kunnen doen, mensen erop te wijzen zich te informeren en te activeren om in actie te komen voor Brexit. Daarom kan ik niet vaak genoeg zeggen: bereid je voor.