Kan ik iemand anders vragen om voor mij te stemmen?
U kunt iemand anders vragen om voor u te stemmen bij verkiezingen. Bijvoorbeeld omdat u ziek bent of op vakantie in het buitenland. Iemand anders voor u laten stemmen, heet machtigen. U vertelt de persoon die voor u stemt, op wie u wilt stemmen.
Let op: een kiezer mag alleen uit zichzelf iemand anders machtigen. U mag niet aan andere kiezers vragen of u voor hen mag stemmen. Dat heet ook wel ronselen van volmachten en dat is strafbaar.
2 manieren om iemand anders te vragen om voor u te stemmen (machtigen)
U kunt op 2 manieren iemand vragen om voor u te stemmen:
- via uw stempas (onderhandse volmacht)
- via een machtigingsformulier (schriftelijke volmacht)
U mag zelf kiezen wie u machtigt.
1. Iemand machtigen via uw stempas
Iemand machtigen via uw stempas kunt u bijvoorbeeld doen als u ziek bent op de dag dat u wilt stemmen.
De persoon die voor u stemt (de gemachtigde) moet:
- kiesgerechtigd zijn;
- in dezelfde gemeente als u wonen. Als de persoon die voor u stemt (de gemachtigde) niet in uw gemeente woont dan kunt u een machtigingsformulier (zie hieronder) invullen.
- uw stem tegelijk met de eigen stem uitbrengen.
Iemand machtigen via uw stempas werkt zo:
- U vult de achterkant van uw stempas in. Doe dit samen met degene die u wilt machtigen. Dan weet u zeker dat u de juiste persoon machtigt.
- Geef de gemachtigde uw stempas en een kopie van uw identiteitsbewijs mee. Dit mag ook een goed leesbare foto van uw identiteitsbewijs op een mobiele telefoon of tablet zijn.
- De gemachtigde laat de kopie van uw identiteitsbewijs zien op het stembureau. De gemachtigde moet ook het eigen identiteitsbewijs laten zien.
De gemachtigde kan uw stem alleen tegelijk met de eigen stem uitbrengen. Een gemachtigde kan per verkiezing voor maximaal 2 andere personen stemmen.
2. Iemand machtigen via een machtigingsformulier (schriftelijke volmacht)
U kunt ook een machtigingsformulier gebruiken om een andere kiezer te machtigen om voor u te stemmen. Dit heet een schriftelijke volmacht. U kunt een formulier ‘verzoek om bij volmacht te stemmen’ krijgen bij uw gemeente.
Met een schriftelijke volmacht kunt u iemand machtigen die in dezelfde gemeente woont, of in een andere gemeente.
Een schriftelijke volmacht kunt u bijvoorbeeld gebruiken als u:
- op de dag dat u kunt stemmen, niet in uw gemeente bent. Bijvoorbeeld omdat u op vakantie bent of omdat u vanwege uw werk in het buitenland zit;
- geen kopie van uw identiteitsbewijs mee kunt geven. Bijvoorbeeld omdat uw identiteitsbewijs langer dan 5 jaar verlopen is en u niet meer op tijd een nieuw identiteitsbewijs kunt aanvragen.
De persoon die voor u stemt (de gemachtigde) moet:
- zelf ook mogen stemmen (kiesgerechtigd zijn);
- uw stem tegelijk met de eigen stem uitbrengen.
Iemand machtigen met een machtigingsformulier werkt zo:
- U en de persoon die voor u gaat stemmen (de gemachtigde) vullen het formulier in. Laat degene die u wilt machtigen, het formulier eerst invullen. Vul het daarna zelf in. Zo weet u zeker dat u de juiste persoon machtigt.
- U levert het formulier uiterlijk 5 dagen voor de verkiezing in bij uw gemeente.
- De gemachtigde ontvangt een volmachtbewijs. Het volmachtbewijs kan dan niet meer worden ingetrokken.
- De gemachtigde neemt het schriftelijke volmachtbewijs mee naar het stembureau. U hoeft geen kopie van uw identiteitsbewijs mee te geven. De gemachtigde kan uw stem alleen tegelijk met de eigen stem uitbrengen.
Ik wil iemand machtigen, maar ik kan geen handtekening zetten
Wilt u iemand machtigen, maar kunt u geen handtekening zetten en staat op uw identiteitsdocument “niet in staat tot tekenen”? Dan kunt u iemand machtigen om voor u te stemmen zonder handtekening. U hoeft de schriftelijke volmacht of de machtiging via uw stempas dan niet te ondertekenen.
De gemeente of het stembureau controleert of de opmerking ‘niet in staat tot tekenen’ ook in uw identiteitsdocument staat. Als dat zo is, kan iemand anders voor u stemmen.
Lees meer over wat er geregeld is voor mensen met een beperking.
Voor hoeveel mensen mag ik met een volmacht gaan stemmen?
U mag voor maximaal 2 andere kiezers met een volmacht stemmen. Dit kan alleen tegelijk met het uitbrengen van uw eigen stem. U krijgt dus maximaal 3 stembiljetten mee in het stemhokje: 1 voor uw eigen stem en 2 voor de personen voor wie u bij volmacht stemt.
Ronselen van volmachten is strafbaar
Een kiezer mag alleen uit zichzelf een volmacht geven. Het is strafbaar om aan een kiezer te vragen een volmacht te verlenen. Dat heet ook wel ronselen van volmachten.