Toepassingen van ioniserende straling

De meeste mensen kennen ioniserende straling van de tandarts of het ziekenhuis. Deze vorm van straling wordt bijvoorbeeld gebruikt bij het maken van röntgenfoto’s of een CT-scan. Of om sommige vormen van kanker te bestrijden (bestraling). Ioniserende straling komt vrij bij het opwekken van kernenergie. Dat gebeurt in Nederland in de kerncentrale in Borssele. 

Meer toepassingen

Ioniserende straling wordt op kleine schaal ook gebruikt door specialistische bedrijven. Bijvoorbeeld in de bouw. Om te meten hoe dik een betonnen muur is, en om te controleren of een lasnaad nog stevig genoeg is.

Op 2 locaties in Nederland wordt onderzoek gedaan met straling. Bij de Technische Universiteit Delft en bij NRG in Petten. In Petten staat ook de Hoge Flux Reactor (HFR) die medische isotopen maakt. 

Vergunning voor werken met ioniserende straling

Voor het werken met ioniserende straling is meestal een vergunning nodig. Bij weinig stralingsrisico is een melding voldoende. De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) beoordeelt de melding of vergunningaanvraag en verleent de vergunningen.

Melden radioactieve bronnen en toestellen (ANVS.nl)

Aanvragen vergunning werken met ioniserende straling (ANVS.nl)

Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming (Bbs)

Er zijn Nederlandse richtlijnen voor het gebruik van ioniserende straling. Deze regels beschermen de bevolking, het milieu, werknemers en patiënten tegen de risico’s van ioniserende straling. Sinds 6 februari 2018 geldt het nieuwe Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming (Bbs). Deze vervangt het Besluit stralingsbescherming (Bs).

Met het Bbs voldoet Nederland aan de nieuwe Europese richtlijn, die alle 28 lidstaten van de Europese Unie sinds 6 februari 2018 hebben moeten invoeren. De ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) schreven het nieuwe besluit. Dit deden zij in samenwerking met het bedrijfsleven (zoals ziekenhuizen, tandartsen, dierenartsen, industrie en olie- en gasmaatschappijen) en de branche- en beroepsverenigingen op het gebied van stralingsbescherming.

Meer lezen over het nieuwe Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming (ANVS.nl)

Voor ondernemers, vergunninghouders, brancheorganisaties, beroepsverenigingen, deskundigen en eindgebruikers is er een toolkit met communicatiemiddelen over de nieuwe regelgeving. In deze toolkit zitten bijvoorbeeld visuals, banners en presentaties.

Communicatiemiddelen downloaden uit de toolkit regelgeving Stralingsbescherming (ANVS.nl)

Toezicht

Bedrijven en organisaties die werken met ioniserende straling, staan onder toezicht van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS). De ANVS houdt ook toezicht op het vervoer van radioactieve stoffen.
Iedere organisatie die een vergunning heeft voor een nucleaire installatie, is verplicht om altijd een ongewone gebeurtenis te melden bij de ANVS.