Veiligheid in de zorg

Bekijk veelgestelde vragen over de zorg en het coronavirus.

Veiligheid voor de patiënt

In de gezondheidszorg kunnen patiënten onbedoeld lichamelijke en/of psychische schade oplopen door fouten van hulpverleners. Of door tekortkomingen van het zorgsysteem.

Patiëntveiligheid staat hoog op de agenda van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Zorginstellingen en zorgverleners zijn zelf verantwoordelijk voor patiëntgerichte, kwalitatief goede en veilige zorg. De Rijksoverheid helpt mee door voorwaarden te maken via wetgeving.

De overheid stelt voor maatregelen te nemen om de veiligheid van de patiënt te verbeteren. Bijvoorbeeld de afspraak om veiligheidsprogramma’s blijvend te verbeteren. De maatregelen staan in de intitiatiefnota over patiëntveiligheid en het projectplan Veiligheidsagenda 2013 – 2015. 

Veiligheid in ziekenhuizen

Ziekenhuizen besteden blijvend aandacht aan patiëntveiligheid en het terugdringen van onbedoelde vermijdbare schade.

Ziekenhuizen besteden blijvend aandacht aan patiëntveiligheid. Ze doen dit op basis van het VMS-veiligheidsprogramma. Dit programma richt zich op 10 thema’s. Bijvoorbeeld het aantal wondinfecties na een operatie te verminderen. Of de vroege herkenning en behandeling van pijn.

Het doel van dit beleid is onder meer de vermindering van:

• het aantal ziekenhuisopnamen door medicatiefouten;
• het aantal vermijdbare incidenten en sterftegevallen.

Daarnaast hebben experts veiligheidsnormen voor ziekenhuizen opgesteld.

Veiligheid in de eerstelijnszorg

Ook de eerstelijnszorg door onder andere huisarts, tandarts of fysiotherapeut, werkt met veiligheidsnormen, richtlijnen en protocollen. Deze zijn door de beroepsgroepen zelf ontwikkeld. Kijk voor meer informatie op de website van de beroepsgroep zelf.

Veiligheid in de langdurige zorg

De verbetering van de veiligheid in de langdurige zorg richt zich onder andere op:

• de invoering van veiligheidssystemen in de verpleging, verzorging, thuiszorg en gehandicaptenzorg;
• de vermindering van het aantal fouten met medicijnverstrekking;
• de vermindering van vrijheidsbeperkende maatregelen;
• de invoering van veiligheidsmaatregelen in de geestelijke gezondheidszorg (ggz).

Bijdrage van patiënten aan veiligheid in de zorg

Patiënten kunnen ook zelf een bijdrage leveren aan de veiligheid in de zorg. Bijvoorbeeld met behulp van patiëntveiligheidskaarten. Een zorgverlener kan een patiëntveiligheidskaart uitreiken en bespreken met de patiënt. De patiënt weet dan waar hij tijdens de behandeling op moet letten. Of welke vragen hij kan stellen als het mis mocht gaan.

Veiligheid bij medische handelingen door artsen

Patiënten zijn beschermd tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door zorgverleners. Dat regelt de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). Artsen moeten zich registeren in het BIG-register. Iedereen kan in het BIG-register opzoeken of zijn medische hulpverlener erin voorkomt.

Veiligheid voor de zorgverlener

Om goede zorg te kunnen leveren hebben zorgverleners recht op een veilige werkplek. Zorgverleners krijgen steeds meer te maken met allerlei vormen van agressie en geweld tijdens hun werk. In het actieplan ‘Veilig Werken in de Zorg’ staan maatregelen voor een veiliger werkklimaat in de zorg. Het actieplan loopt tot eind 2016.

Een onderdeel van het actieplan ‘Veilig Werken in de Zorg’ is de campagne Wees duidelijk over agressie. De campagne toont werkgevers en medewerkers in de zorg wat te doen tegen agressie op de werkplek.

Toezicht op veiligheid in de zorg

Het bestuur van een ziekenhuis of verzorgingshuis is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de zorg in zijn organisatie. De raad van toezicht ziet erop toe dat het bestuur zijn werk goed doet.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de veiligheid, kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg in Nederland.