Klimaatverandering en gevolgen

Oorzaken klimaatverandering

Het klimaat verandert door veel verschillende oorzaken, zoals:

• de activiteit van de zon;
• de toename van broeikasgassen in de lucht;
• vulkaanuitbarstingen;
• meteorietinslagen.

Sinds de industriële revolutie is de invloed van de mens op het klimaat snel groter geworden. Dit komt vooral door de uitstoot van broeikasgassen als CO₂ en methaan. Broeikasgassen zorgen ervoor dat warmte wordt vastgehouden en daardoor stijgt de temperatuur op aarde. Zonder broeikasgassen zou de aarde ijskoud zijn, maar met te veel broeikasgassen wordt het juist te heet.

De toename van CO₂ komt vooral door de verbranding van aardolie, aardgas en steenkool. De toename van methaan komt door landbouw (bijvoorbeeld koeien en rijstvelden), moerasgas in waterrijke gebieden en door weglekken van aardgas.

Gevolgen klimaatverandering

Als de uitstoot van broeikasgassen in hetzelfde tempo doorgaat, wordt het steeds warmer op aarde. Met grote gevolgen voor mens, natuur en milieu. Zo is de gemiddelde temperatuur van de aarde in de afgelopen 130 jaar met 1 graad gestegen. In Nederland met zelfs 1,7 graden. Het groei- en bloeiseizoen begint al vroeger. Leefgebieden van dieren en planten veranderen, bijvoorbeeld door hogere temperaturen. Daardoor sterven steeds meer dieren en plantensoorten uit of vertrekken zij uit hun leefgebied. Ook kan hun leefgebied door klimaatverandering juist groter worden.

We krijgen vaker last van extreem weer. Er komen meer stortregens, zwaardere stormen of juist lange drogere en hete perioden. Nederland is extra kwetsbaar voor overstromingen omdat ons land voor een groot deel onder de zeespiegel ligt. En de aanleg van hogere dijken is heel kostbaar. Ook kan klimaatverandering leiden tot een tekort aan drinkwater of voedsel. Daardoor ontvluchten steeds meer mensen hun regio of land. Dit kan gevolgen hebben voor de Nederlandse handel, die sterk afhankelijk is van de wereldeconomie.

Het veranderende klimaat kan nadelig zijn voor onze gezondheid. Denk aan luchtwegproblemen door luchtvervuiling, of meer allergieën. Door veranderingen in temperatuur, vochtigheid en neerslag kunnen infectieziekten meer ruimte krijgen.

Onderzoek als basis van maatregelen tegen klimaatverandering

Omdat een veranderend klimaat grote gevolgen heeft, is het van belang dat we ons bij het maken van beleid baseren op actuele wetenschappelijke inzichten. Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) beoordeelt de wetenschappelijke onderzoeken naar klimaatverandering en volgt de wetenschappelijke discussies. Het IPCC is een organisatie van de Verenigde Naties (VN). Nederland is samen met 194 andere landen lid van het IPCC.

Elke paar jaar publiceert het IPCC een rapport over de laatste stand van het wetenschappelijk onderzoek. Volgens het IPCC worden de effecten van klimaatverandering steeds duidelijker. Zo is de temperatuur wereldwijd gestegen. Hoe groot de gevolgen zijn, verschilt per regio en ecosysteem.

De Nederlandse klimaatrisico’s volgens het KNMI zijn een stijgende zeespiegel, meer droge lentes en zomers en meer extreme zomerse buien. Om de gevolgen van klimaatverandering zo klein mogelijk te houden, moet de overheid maatregelen tegen klimaatverandering nemen.