Begroting van de Europese Unie
De landen van de Europese Unie (EU) spreken elke 7 jaar af waaraan de EU geld mag uitgeven. En hoeveel geld de landen moeten betalen aan de EU. De EU maakt ook een jaarlijkse begroting. Daarnaast komt er extra geld om landen te helpen na de coronacrisis.
De Europese Unie heft geen belastingen op burgers en bedrijven. Maar hoe betaalt de EU dan haar uitgaven? In deze video leg ik het je uit. De Nederlandse regering presenteert ieder jaar een begroting. Dat gebeurt met Prinsjesdag. Dan maakt het kabinet bekend waar ze geld aan gaat uitgeven en hoe ze dat gaat betalen. Dat doet niet alleen Nederland. Ieder land in de EU heeft een eigen begroting met inkomsten en uitgaven. Landen van de EU stellen samen met het Europees Parlement ook nog een begroting voor de EU op. Daarin leggen ze voor zeven jaar vast waaraan de EU in die periode geld mag uitgeven. Bijvoorbeeld aan veiligheid, defensie, klimaat, migratie en regionale ontwikkeling. Ook bepalen ze in die afspraken hoe ze dat gaan betalen. Daar zit een belangrijk verschil met nationale begrotingen zoals die van Nederland. Want de EU heft geen belastingen op burgers en bedrijven, zoals inkomstenbelasting of btw. Europese belastingen bestaan daarom ook niet. Maar hoe komt de EU dan aan geld om alles te kunnen betalen?
Dat werkt als volgt.
De Europese Commissie, het dagelijkse bestuur van de Europese Unie, kijkt eerst welk bedrag er nodig is.Dan bepalen ze de inkomsten.
Aangezien de EU-begroting altijd in evenwicht moet zijn, moeten de inkomsten even hoog zijn als de uitgaven. De Unie heeft verschillende inkomstenbronnen.
Zo mag ze bijvoorbeeld de opbrengst van boetes houden die bedrijven moeten betalen omdat ze Europese regels hebben overtreden. Daarnaast brengen de EU-landen een bedrag bij elkaar. Dat doen ze door middel van zogeheten “afdrachten aan de EU-begroting”.
Al deze afdrachten samen zijn de “eigen middelen van de EU”: afdrachten van de EU-landen aan de EU-begroting die eerst nationaal zijn opgehaald.
Die bestaan uit:
- Invoerrechten die worden geheven door EU-landen als goederen of grondstoffen een land binnen komen gaan rechtstreeks naar de EU.
- Daarna dragen landen een gedeelte van de btw af die bewoners van een land betalen
- Vervolgens gaat het om een bedrag per kilo niet-gerecycled plasticafval dat naar de gezamenlijke EU-begroting gaat
- Het bedrag dat dán nog nodig is om de EU-begroting te betalen, leggen landen bij. En hoe groter de economie, hoe meer een land afdraagt.
De verhoudingen tussen deze eigen middelen zien er ongeveer zo uit:
De landen van de EU zijn altijd in gesprek om te kijken waar zij gezamenlijk geld aan willen besteden.
Of dat ze nieuwe eigen middelen voor de EU willen invoeren.
Nederland kijkt bij de beoordeling van deze discussies onder andere naar:
- het effect op de Nederlandse afdrachten,
- of het wel uitvoerbaar is om de eigen middelen op te halen in Nederland
- en of ze wel bijdragen aan de Europese en Nederlandse doelen, zoals minder plastic in het milieu of aanpak van klimaatverandering
Kortom, de eigen middelen van de EU is geld van ons allemaal voor een beter Nederland en een sterkere EU.
Inkomsten van de EU
Lidstaten zorgen voor de inkomsten van de EU. Dat doen zij met:
- een percentage van de btw-opbrengsten;
- inkomsten uit heffingen op goederenimport uit landen buiten de EU;
- een bijdrage op basis van de hoeveelheid niet-gerecycled plastic afval.
- een jaarlijkse bijdrage, dat is een percentage van hun bruto nationaal inkomen. Het bruto nationaal inkomen (bni) is de omvang van de economie van een land.
Uitgaven van de EU
De EU-landen bepalen met het Europees Parlement waar de EU het geld aan besteedt. De EU besteedt het geld van de Europese begroting aan onder andere:
- de groei van de economie. Die groeit door bijvoorbeeld te investeren in onderzoek en te innoveren op het gebied van duurzaamheid en digitalisering;
- meer banen;
- verkleinen van inkomensverschillen van inwoners tussen de regio’s en steden van de EU;
- een stabiel inkomen voor boeren, en klimaataanpak in plattelandsgebieden;
- gevolgen van klimaatverandering;
- veilige grenzen door grensbewaking;
- veilige producten en voedsel voor consumenten;
- hulp bij opvang van asielzoekers.
EU-landen onderhandelen over de begroting
De Europese Commissie dient elke 7 jaar een voorstel in voor een meerjarenbegroting. Deze heet ook wel het Meerjarig Financieel Kader (MFK). De EU-landen onderhandelen daarover. Als de EU-landen het eens zijn met de nieuwe begroting, moet het Europees Parlement het ook nog goedkeuren.
Lees meer over de onderhandelingen voor de EU begroting 2021-2027.
EU-landen maken ook een jaarlijkse Europese begroting
De Europese Commissie, de EU-lidstaten en het Europees Parlement maken jaarlijks een Europese begroting. Die moet passen binnen de gemaakte afspraken over de Europese meerjarenbegroting. De Europese Commissie maakt eerst een ontwerp. En legt dat daarna voor aan de EU-lidstaten en het Europees Parlement. Zij kunnen het aanpassen en zo nodig een compromis voorstellen. De lidstaten en het Europees Parlement moeten beide akkoord geven op de Europese begroting.
Controle op uitgaven Europese begroting
Elk jaar controleert de Europese Rekenkamer de bestedingen van het Europese geld. De rekenkamer kijkt of de EU het geld uitgeeft volgens de afspraken. En of dit leidt tot de gewenste resultaten.