Fossiele brandstoffen in de toekomst

Steeds minder aardgas, maar aardgas blijft voorlopig nodig

Er is op dit moment nog niet genoeg duurzame energie om aardgas te vervangen. Bovendien kost het tijd om bijvoorbeeld gebouwen aardgasvrij te maken en vervoer en industrie te verduurzamen. Ook veel huishoudens gebruiken nog aardgas om het huis te verwarmen en voor warm water. 

Het kabinet neemt maatregelen om ervoor te zorgen dat er genoeg gas is zolang dat nodig is. Tegelijkertijd wil het de vraag naar gas verminderen, door energiebesparing en duurzame energie te stimuleren. Het doel is om  in 2050 het gebruik van fossiele brandstoffen minimaliseren. Maar zolang het nodig is, blijft Nederland aardgas inzetten.

Van fossiele naar duurzame energie

De overstap van fossiele naar duurzame energie is een ingrijpende verandering. Zowel voor gebruikers van energie als voor bedrijven die energie produceren, transporteren of opslaan. 

De omslag naar duurzame energie gaat daarom stap voor stap. Nederland gaat steeds meer duurzame energie produceren en importeren uit het buitenland. Waar mogelijk volgt dan een overstap van fossiele naar duurzame energie. Bijvoorbeeld naar elektrische auto’s of warmtenetten. 
   

Gaswinning in Nederland

Nederland wint nog steeds zelf aardgas. Zelf gas winnen heeft als voordeel dat Nederland minder afhankelijk is van andere landen voor aardgas. Daarnaast zorgt gas importeren uit het buitenland voor meer CO₂-uitstoot, door het transport naar Nederland. 

Minder afhankelijk worden van aardgas in de gebouwde omgeving

Om minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen wil de overheid onder andere: 

• woningen, scholen, winkels en kantoren isoleren. Dit moet leiden tot minder vraag naar energie. Doel is onder meer om tot en met 2030 2,5 miljoen woningen te isoleren. 
• hele wijken tegelijkertijd verduurzamen. Bijvoorbeeld door wijken te laten overstappen van gas naar een andere energievoorziening, zoals een warmtenet. Of door bewonersinitiatieven te stimuleren.
• verduurzaming van (nieuwbouw)huizen aan scherpe milieueisen laten voldoen. Hierdoor kunnen huizen worden verduurzaamd of duurzaam gebouwd zonder dat dit ten koste gaat van het milieu. Dankzij deze eisen nam de CO₂-uitstoot al af van 29,1 Mton (1990) naar 22,6 Mton (2021). 
• elke gemeente een plan laten maken om over te stappen op duurzame warmteoplossingen. Eind 2026 moet iedere gemeente een plan hebben gemaakt welke wijk op welke duurzame warmteoplossing overstapt. En wanneer dit gebeurt.

De overheid wil het via subsidies voor mensen makkelijker maken om hun huis te verduurzamen. 

Minder aardolie nodig, maar zonder aardolie kan nog niet

Aardolie is vooral belangrijk voor de industrie en vervoer. Van aardolie wordt onder andere diesel, kerosine, benzine en LPG gemaakt. Ook is het een grondstof voor producten van kunststof. Het kabinet stimuleert het gebruik van alternatieven voor aardolie, zoals biomassa, biodiesel en biobrandstoffen.

De overheid verleent geen nieuwe vergunningen meer om olie te winnen op land. Bestaande vergunningen worden herzien en soms verkort. Op plekken waar olie wordt gewonnen, komen strengere eisen. Bijvoorbeeld om het proceswater schoner te verwerken. 

Winning van aardolie op zee blijft voorlopig mogelijk, omdat er waarschijnlijk nog veel aardolie in de zeebodem zit. Maar er is niet heel veel behoefte aan oliewinning voor de energievoorziening. De overheid onderzoekt hoe en wanneer de winning van aardolie op zee volledig kan stoppen.

Verbod op kolen bij productie van elektriciteit

Het gebruik van kolen voor de productie van elektriciteit is sinds 2019 verboden, omdat daar veel CO₂ bij vrijkomt. Toch zijn er op dit moment nog 4 kolencentrales die elektriciteit opwekken. Zij krijgen nog een aantal jaar de tijd om over te stappen op schone brandstoffen om energie op te wekken. Bijvoorbeeld biomassa, biobrandstoffen en waterstof. 

De Amercentrale heeft hiervoor nog tot eind 2027. De overige 3 kolencentrales krijgen tot eind 2029 de tijd om over te stappen.

Vergunning voor opsporing en winning delfstoffen

Bedrijven hebben een vergunning nodig om delfstoffen zoals olie en gas op te sporen en te winnen. De minister van Klimaat en Groene Groei geeft deze vergunning af. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) houdt toezicht op de opsporing en winning van delfstoffen.

Geen winning van schaliegas in Nederland

In Nederland zijn er geen bedrijven die schaliegas (een vorm van aardgas) winnen. Het kabinet wil dat bedrijven ook in de toekomst niet naar schaliegas zoeken of het winnen. Dit staat in de Structuurvisie Ondergrond. Nederland zet in op duurzaam opgewekte energie.