Duurzame energie-infrastructuur

Nederland wil in 2050 alleen nog energie uit duurzame bronnen gebruiken. Om van veel nieuwe, duurzame energiebronnen gebruik te kunnen maken, is er uitbreiding en aanpassing van de energie-infrastructuur nodig. Bijvoorbeeld kabels, buisleidingen en installaties voor opslag. Daarom werkt de overheid samen met bedrijven en netbeheerders aan de toekomstige infrastructuur voor duurzame energie.

Doel: klimaatneutrale energie in 2050

Nederland werkt de komende jaren stapsgewijs toe naar klimaatneutraliteit in 2050. In 2030 moet minimaal 27% van alle gebruikte energie in Nederland uit duurzame bronnen komen. En in 2050 moet de overgang naar klimaatneutrale energievoorziening klaar zijn. Dit lijkt ver weg, maar een nieuwe energie-infrastructuur bouwen, kost veel tijd.

Videospeler

Media error: Format(s) not supported or source(s) not found

Bestand downloaden: https://www.rovid.nl/ezk/dco/2024/ezk-dco-20240108-id7urq9u0-bron.mp4

00:00

Gebruik pijl omhoog/omlaag om het volume te verhogen/verlagen.

Geen
Nederlands (loading)

(Een animatie. Voice-over:)

VOICE OVER: In Nederland neemt de vraag naar energie al jaren flink toe.
Tegelijkertijd willen we af van fossiele brandstoffen,
zoals aardgas, kolen en olie.
Door deze transitie hebben we in de toekomst veel meer duurzame energie nodig.
Maar ons huidige energiesysteem is nog niet klaar voor die groei.
Daarom passen we het systeem aan en breiden we onze infrastructuur uit,
op land, en op zee.
Dit betekent dat de komende jaren overal in Nederland de schop in de grond gaat.
We leggen nieuwe kabels en buisleidingen aan,
en bouwen hoogspanningsverbindingen en elektriciteitsstations bij.
De uitvoering van deze projecten heeft veel impact.
Alleen al in de woonwijken moet een op de drie straten worden opengebroken,
een grote verbouwing dus.
We gaan hier dan ook allemaal wat van merken.
Het gaat om grote projecten, die niet zomaar zijn afgerond.
Daardoor blijft het voorlopig druk op het elektriciteitsnet.
Gelukkig levert de grote verbouwing ons ook veel op.
Dankzij het uitbreiden van onze infrastructuur
is er straks veel meer duurzame energie beschikbaar.
Zo zullen we op zee doorgroeien naar 70 gigawatt aan windenergie.
En ook op land groeit het aandeel wind- en zonne-energie door.
Met die duurzame energie verlichten we straks onze woningen,
rijden we elektrisch en kunnen we onze bedrijven verduurzamen.
Daarnaast helpt het om onze energie betaalbaar te houden
en om minder afhankelijk te zijn van andere landen.
Maar, hoe ziet ons toekomstige energiesysteem er dan uit?
We gaan gebruikmaken van veel verschillende duurzame energiebronnen,
met wind- en zonne-energie als de ruggengraat van ons nieuwe systeem.
Veel van onze energie gaan we opwekken op de Noordzee.
Die energie transporteren we naar land in de vorm van elektriciteit,
en later ook waterstof.
Al deze windenergie komt zo veel mogelijk in de buurt
van clusters van industrie en bedrijven aan land.
Wel zo handig, want zo kan de energie direct worden gebruikt
op de plekken waar de vraag het hoogst is.
Op land plaatsen we extra zonnepanelen en windturbines.
Dat gebeurt zo veel mogelijk op geschikte plekken,
zoals langs snelwegen en op gebouwen.
Zo benutten we de ruimte optimaal.
Omdat de wind niet altijd waait en de zon niet altijd schijnt,
zetten we ook in op het opwekken van elektriciteit via kernenergie.
Daarmee zorgen we voor een stabielere energievoorziening.
De opgewekte energie vervoeren we over land
met nieuwe hoogspanningsverbindingen en elektriciteitsstations.
Ook bouwen we met bestaande en nieuwe buisleidingen
een landelijk netwerk voor waterstof.
Verder leggen we nieuwe warmteleidingen aan
en zorgen we voor mogelijkheden om energie op te slaan,
bijvoorbeeld met grote batterijen.
Daarmee is de duurzame energiemix compleet.
Overheden realiseren deze energieprojecten samen met alle betrokken partijen,
zoals netbeheerders, bedrijven, omwonenden en maatschappelijke organisaties.
Daarbij kijken al deze partijen met elkaar naar keuzes
zoals de locatie en volgorde van projecten.
Die keuzes zijn niet eenvoudig, want de ruimte is schaars
en er is ook grond nodig voor woningen, bedrijven, natuur en recreatie.
De meest geschikte plekken, met oog voor de natuur
en het beste moment voor elk project, bepalen we daarom met elkaar.
Zo bouwen we samen aan een toekomst met volledig duurzame energie.

RUSTIGE MUZIEK

(Beeldtekst: Meer informatie? Ga naar rijksoverheid.nl/duurzame-energie)

Energiesysteem uitbreiden en aanpassen

De huidige energie-infrastructuur is onvoldoende om aan de duurzame energievraag van de toekomst te voldoen. Bij de aanleg van het nieuwe energiesysteem moet rekening gehouden worden met de overgang van fossiele naar duurzame energiebronnen en een stijging van de energiebehoefte.

Om in de toekomst voldoende duurzame energie op te wekken, is onder andere nodig:

ongeveer 60.000 tot 80.000 kilometer aan kabel, om aan de elektriciteitsbehoefte te voldoen. Dit betekent dat ongeveer 1 op de 3 straten in Nederland moet worden opengebroken;
circa 8.000 tot 13.000 nieuwe elektriciteitsstations.
omzetting van een deel van het huidige gasnetwerk naar waterstof;
nieuwe buizen – zowel op land als op zee – die de nieuwe energiebronnen met de industrie verbinden;
1.700 windmolens op zee in 2030, inclusief een verbinding van de windkavels naar land, voor voldoende windenergie op zee.

Aanpak om infrastructuur te vernieuwen

De Rijksoverheid draagt bij aan de transitie naar het nieuwe energiesysteem. Doel is om het nieuwe energiesysteem zo snel en goed mogelijk klaar te hebben. Dit gebeurt onder meer door:

een langetermijnvisie op het energiesysteem te ontwikkelen via het Nationaal Plan Energiesysteem;
De realisatie van grote energieprojecten van nationaal belang zo snel en zorgvuldig mogelijk voor te bereiden via de projectprocedure;
energieprojecten die van nationaal belang te identificeren en versnellen via het Meerjarenprogramma infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK);
een ruimtelijke strategie te ontwikkelen voor het energiesysteem van kabels, leidingen en locaties voor de opslag en het omzetten van energie van nationaal belang op land via het Programma Energiehoofdstuctuur;
windenergie op de Noordzee uitbreiden, bijvoorbeeld door nieuwe windmolenparken te bouwen en opgewekte energie naar land te brengen;
de energie op rijksgrond maximaal te benutten. Bijvoorbeeld door energie langs snelwegen op te wekken of via zonnepalen op overheidsgebouwen.

Grote energie-infrastructuurprojecten versnellen

De overheid onderzoekt manieren om grote energie-infrastructuurprojecten sneller af te ronden en te verbeteren. Dit gebeurt onder meer door:

voorrang te geven aan belangrijk energieprojecten die veel impact hebben. Zoals projecten die snel veel CO₂-reductie opleveren of waar snelle besluitvorming essentieel is om het project te laten slagen. Bijvoorbeeld infrastructuur om energie die via windmolens op zee wordt opgewekt aan land te brengen. Of uitbreiding van het elektriciteitsnet die de industrie helpt te verduurzamen.
te kijken welke wettelijke aanpassingen er mogelijk zijn om procedures, en daardoor doorlooptijden, te versnellen voor energie-infrastructuur projecten.
doorlooptijden van vergunningen en locatiekeuzes voor energieprojecten te versnellen. Om deze vertragende factor te voorkomen, wil de overheid:
- procedurestappen zoveel mogelijk tegelijk uitvoeren;
- gemeenten en provincies ondersteunen door extra mankracht en kennis.

Omwonenden en bedrijven betrekken bij energietransitie

Het aanpassen en uitbreiden van de energie-infrastructuur is de komende jaren een enorme klus. Er komen bijvoorbeeld nieuwe windmolens, waterstofbuizen en kilometers lange elektriciteitsverbindingen.
Veel mensen in Nederland gaan wat merken van die overgang naar een nieuw energiesysteem. Daarom vindt de overheid het belangrijk om bewoners, bedrijven en belangenorganisaties te betrekken bij de keuzes rondom de energietransitie. Bij alle werkzaamheden wil de overheid daarom:

de omgeving tijdig informeren;
transparant zijn over het proces;
waar mogelijk de haalbaarheid van de ideeën van bewoners en bedrijven te onderzoeken.

Overzicht van lopende nationale energieprojecten

Bekijk het overzicht van alle lopende energieprojecten in Nederland.