Werking parlementaire democratie

Parlementaire democratie

Nederland is een parlementaire democratie. Burgers stemmen tijdens verkiezingen op de volksvertegenwoordigers van politieke partijen die hen het meest aanspreken.

De Nederlandse bevolking kiest:

• op landelijk niveau de leden van de Tweede Kamer;
• op provinciaal niveau de leden van de Provinciale Staten (zij kiezen vervolgens de leden van de Eerste Kamer);
• op gemeentelijk niveau de leden van de gemeenteraad;
• de leden van het algemeen bestuur van het waterschap;
• in Caribisch Nederland een eilandsraad.

Taken volksvertegenwoordigers

Volksvertegenwoordigers hebben verschillende taken:

• De leden van de Eerste en Tweede Kamer controleren kritisch wat het kabinet (ministers en staatssecretarissen) doet. Ook stemmen ze over wetsvoorstellen van het kabinet. En mogen ze zelf wetsvoorstellen doen. 
• De leden van de Provinciale Staten controleren kritisch wat de gedeputeerde staten doen. 
• De gemeenteraad stelt het beleid van de gemeente vast. En controleert het college van burgemeester en wethouders.
• Het algemeen bestuur van een waterschap controleert het dagelijks bestuur van het waterschap.

Rol volksvertegenwoordigers in democratie

Burgers kiezen de volksvertegenwoordigers. Iedereen van 18 jaar en ouder met de Nederlandse nationaliteit kan volksvertegenwoordiger worden. Volksvertegenwoordigers vertegenwoordigen op hun beurt de belangen van alle burgers. Ook wel het algemeen belang genoemd. 

Volksvertegenwoordigers moeten daarom weten wat er in de samenleving leeft. Daarvoor praten ze zoveel mogelijk met burgers en vertegenwoordigers van allerlei groeperingen. Bijvoorbeeld tijdens werkbezoeken. Ook beantwoorden ze vragen via e-mail, brief of sociale media.

Invloed burgers in democratie

Burgers kunnen ook zelf invloed uitoefenen op de lokale of landelijke politiek. Door bijvoorbeeld lid te worden van een politieke partij. Of door e-mails te sturen naar Kamerleden of gemeenteraadsleden. Ze kunnen ook een petitie aanbieden of een burgerinitiatief beginnen.

Betrokkenheid burgers bij democratie

De overheid wil de afstand tussen burger en politiek verkleinen. Bijvoorbeeld door burgerparticipatie te stimuleren, zowel nationaal als lokaal in steden en dorpen. Ook doen betrokken burgers veel zelf om problemen in hun wijk of stad op te lossen. De overheid kan hen daarin ondersteunen. Dit gebeurt bijvoorbeeld in samenwerking met het Landelijke Samenwerkingsverband Actieve bewoners en de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen.

Verder legt ProDemos uit hoe de Nederlandse democratie en rechtsstaat werkt. En hoe mensen daar invloed op kunnen uitoefenen. Ze doen dit bijvoorbeeld op scholen, maar ook aan andere geïnteresseerden.