September 2021: Aantal besmettingen blijft dalen, loslaten verplichte 1,5-meter-maatregel
Na de opleving in juli zet de dalende lijn die in augustus is begonnen door. Het kabinet bereidt zich daarom voor om per 25 september de 1,5-meter-norm om te zetten in een advies. Dit betekent dat op die datum ook een hoop gerelateerde maatregelen komen te vervallen.
Aantal besmettingen blijft dalen, afschaffing verplichte 1,5-meter-norm
Overzicht gebeurtenissen
-
September 2021
-
125ste OMT-advies (66ste OMT COVID-19)
In dit 125ste advies van het Outbreak Management Team gaat het OMT onder andere in op de epidemiologische situatie, het reproductiegetal en relatieve besmettelijkheid van varianten. Vervolgens adviseert het OMT over de inzet van de ademtest. Op basis van de bevindingen bij implementatie in de praktijk op drie GGD-testlocaties blijkt de robuustheid van de ademtest onvoldoende en adviseert het OMT de test in de huidige vorm niet in te zetten. Hierna gaat het OMT in op testen voor toegang. Het OMT adviseert wederom dat toegangstesten bij voorkeur op de dag van het evenement/de activiteit worden uitgevoerd, slechts toegang verschaffen tot een enkel(e) evenement/activiteit en een geldigheidsduur hebben van 24 uur gerekend van testafname tot aan het einde van de activiteit.
Tenslotte adviseert het OMT over bescherming van kwetsbare groepen en extra maatregelen die mogelijk zijn om deze groep te beschermen.
Besluitvorming volgende stap maatregelen COVID-19
Minister De Jonge (VWS) informeert de Tweede Kamer over de besluitvorming over de volgende stap voor de maatregelen tegen COVID-19. Het kabinet hecht eraan het actuele epidemiologische beeld, inclusief het effect van de maatregelen van 30 augustus 2021, zo goed mogelijk mee te kunnen wegen in het besluit over de volgende stap. Daarom heeft het kabinet ervoor gekozen het OMT een week later advies te vragen over de mogelijkheden voor het loslaten van de 1,5 meter en de voorwaarden waaronder dat eventueel mogelijk zou zijn. In het proces leidt dit ertoe dat eventuele maatregelen op zaterdag 25 september in zullen gaan.
EU-inreisverbod vanaf 4 september 2021
Minister Grapperhaus (JenV) informeert de Tweede Kamer over het EU-inreisverbod voor Nederland vanaf 4 september 2021 00.01 uur in verband met toegenomen coronabesmettingen. Het inreisverbod geldt voor reizigers met bestendig verblijf in Israël, Noord Macedonië, Montenegro, Kosovo en Libanon.
-
Minister Koolmees (SZW) informeert de Tweede Kamer over aanpassingen van enkele onderdelen van de verschillende NOW-regelingen (tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid) op enkele onderdelen worden aangepast. Ook gaat hij in op de stand van zaken van de vaststellingen van de NOW-1.
-
Het 126ste advies van het OMT over de situatie rondom de COVID-19-pandemie. In dit advies gaat het OMT onder andere in op de epidemiologische situatie, het reproductiegetal en relatieve besmettelijkheid van varianten. Hierna adviseert het OMT over scenario’s voor het opheffen van maatregelen. Het uitgangspunt voor alle scenario’s is dat de basismaatregelen m.b.t. de bron (testen bij klachten, isolatie bij vastgestelde infectie, quarantaine contacten), collectieve maatregelen m.b.t. hygiëne en ventilatie, en de huidige aanvullende adviezen voor reizigers worden gehandhaafd. Het OMT adviseert om dit expliciet te benadrukken en hiervoor opnieuw aandacht te vragen in de maatschappij. De mogelijke scenario’s zijn:
- vasthouden aan de veilige 1,5-meter-afstandsnorm en beperkte inzet coronatestbewijs (CTB), de facto de status quo continueren;
- vasthouden aan de veilige 1,5 m-afstandsnorm én brede inzet CTB gecombineerd met enkele versoepelingen;
- opheffen van de veilige 1,5 m-afstandsnorm én brede inzet CTB gecombineerd met versoepelingen die volgen uit het opgeven van de veilige afstandsmaat van 1,5m.
Scenario’s 1 en 2 zijn de meest veilige keuzes, waarbij scenario 2 de meeste zekerheid geeft dat een opleving van het virus beperkt blijft. Maar bij deze 2 scenario’s resteren aanzienlijke beperkingen. Scenario 3 biedt minder zekerheden en kan tot een aanzienlijke opleving van het virus leiden in de komende winter. Het OMT heeft in de huidige fase van de epidemie de voorkeur voor scenario 3 waarbij de 1,5 meter-afstandsnorm als verplichte maatregel wordt opgeheven, maar als advies blijft, en waarbij een brede inzet is van het CTB in risicovolle settings waarbij personen dicht op elkaar verblijven. Ook adviseert het OMT het thuiswerken voorlopig te handhaven waar mogelijk.
Daarnaast adviseert het OMT, ongeacht voor welk scenario gekozen wordt, om de versoepelingen niet in alle settingen op hetzelfde moment door te voeren, maar stapsgewijs. Dit maakt tussentijdse evaluatie van de maatregelen en beoordeling van de gevolgen van versoepelingen mogelijk.
Vervolgens adviseert het OMT om, in de huidige fase van de epidemie, opening van nachthoreca, disco’s, grote dancefestivals binnen en meerdaagse evenementen vooralsnog niet toe te staan. Het OMT adviseert om voor andere evenementen de bezettingsgraad te beperken tot 75% van de (vergunde) capaciteit, indien binnen zonder placering, maar met toepassing van het CTB. Geplaceerde evenementen (concertzaal, bioscoop, en dergelijke) kunnen binnen op 100% uitgevoerd worden met CTB. Buitenevenementen kunnen met toepassing van CTB op volle capaciteit uitgevoerd worden. Wat betreft binnenlocaties geldt speciale aandacht voor de ventilatie.
Het OMT adviseert de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer te handhaven voor alle reizigers om verspreiding van het virus in deze setting te verminderen. Ook adviseert het OMT kwetsbare personen om medische mondneusmaskers te dragen en dit ook toe te passen in het groepsvervoer voor ouderen en verstandelijk gehandicapten.
Het OMT herhaalt het advies om het voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en universitair onderwijs te openen als er twee weken verstreken zijn nadat de vaccinaties aan iedereen die dat wil gegeven zijn, concreet per 20 september.
Het OMT herhaalt ook dat BCO-adviezen voor de nauwe contacten in de kinderopvang en het PO versoepeld kunnen worden, en vindt het niet meer proportioneel dat bij een enkele besmetting in een groep of klas in de kinderopvang of het PO, de hele groep of klas een quarantaine- en testadvies krijgt.
Omdat de vaccinatiegraad onder de 12-17-jarigen nu nog slechts rond de 40% is, adviseert het OMT om vooralsnog door te gaan met het aanbieden van preventieve zelftesten aan diegene die nog niet als immuun kunnen worden beschouwd.
-
Persconferentie: loslaten 1,5-meter-maatregel
Minister-president Rutte (AZ) en minister De Jonge (VWS) leggen uit hoe Nederland vanaf 25 september weer verder open gaat. Vanaf 25 september vervalt de anderhalvemeter maatregel. Dit betekent voor de hele horeca dat de zitplaatsverplichting op anderhalve meter vervalt en dat er dus meer mensen tegelijkertijd in een café of restaurant kunnen zijn. Het betekent dat theaters, bioscopen en concertzalen waar mensen zitten de zalen weer op 100 procent kunnen vullen. Het betekent dat festivals, sportwedstrijden en andere evenementen buiten weer op volle capaciteit georganiseerd kunnen worden, net als alle evenementen binnen waar mensen een vaste zitplaats hebben. En voor evenementen binnen waar mensen geen vaste zitplaats hebben, betekent het dat die ook weer door kunnen gaan, maar met een maximum van 75% van het aantal gasten dat in de zaal past. Wel geldt een sluiting tussen 12 uur ’s nachts en 6 uur ‘s ochtends. Vanwege het loslaten van de anderhalve meter maatregel gaat het coronatoegangsbewijs gelden bij elk horecabezoek, bij alle festivals en andere evenementen, bij elk theater-, concert of bioscoopbezoek, en bij alle professionele sportwedstrijden. Binnen én buiten. Vanaf de leeftijd van 13 jaar. Voorts wordt aangekondigd dat de mondkapjesplicht blijft gelden in de trein, tram, bus, metro en taxi’s, maar dat de plicht op de perrons komt te vervallen. Voor het onderwijs geldt juist dat het OMT adviseert daar de paar laatste restricties per zaterdag 25 september los te laten en dat advies neemt het kabinet over. Concreet betekent dat voor het hoger onderwijs dat de maximale groepsgrootte van 75 vervalt. En het thuiswerkadvies wordt licht versoepeld: werk thuis als het kan en op kantoor als het nodig is.
Tenslotte wordt benadrukt dat een aantal algemene adviezen belangrijk blijft. Geef elkaar de ruimte, want anderhalve meter blijft natuurlijk een veilige afstand. Was handen zo vaak je mogelijk. Blijf thuis en direct laten testen bij klachten. Schudt geen handen. Zorg voor voldoende ventilatie en frisse lucht. Doe een zelftest bij terugkomst uit het buitenland of als een afspraak met een groep.
Zie ook:
- Letterlijke tekst persconferentie 14 september 2021
- Nieuwsbericht persconferentie coronavirus 14 september 2021
Stand van zaken COVID-19 (september 2021)
Minister De Jonge (VWS) informeert de Tweede Kamer over de stand van zaken rondom COVID-19 en de maatregelen om het coronavirus onder controle te houden.
Het kabinet is van plan om de afstandsmaatregel per 25 september 2021 af te schaffen. Hiervoor in de plaats komt een dringend advies om elkaar de ruimte te geven: “Geef elkaar de ruimte. 1,5 meter blijft een veilige afstand”.
Het kabinet heeft ervoor gekozen om per 25 september 2021 gebruik te maken van de wettelijke mogelijkheid om coronatoegangsbewijzen (CTB) breder in te zetten. Hiermee wordt het voor iedereen vereist om een coronatoegangsbewijs te tonen in de horeca, bij evenementen, voor publiek bij professionele sportwedstrijden in de Eredivisie en topsportcompetities en bij vertoning van professionele kunst en cultuur. Het kabinet benadrukt dat CTB’s niet gebruikt kunnen worden in religieuze instellingen.
Met het oog op het opnieuw in het OMT-advies genoemde verhoogde risico in de nachthoreca en in met de nachthoreca vergelijkbare evenementen heeft het kabinet geconcludeerd dat in deze sector een aantal aanvullende maatregelen noodzakelijk blijven. Daarom is het nodig om de horeca ook vanaf 25 september tussen 0.00u en 06.00u gesloten te houden. Dit geldt ook voor alle ongeplaceerde evenementen binnen.
Gezien het belang van het onderwijs wordt vanaf 25 september 2021 de maximale groepsgrootte van 75 voor alle onderwijsactiviteiten in het mbo en hoger onderwijs (ho) losgelaten en hoeft in het onderwijs geen 1,5 meter afstand bewaard te worden. Daarnaast vervalt de mondkapjesplicht bij verplaatsing in het voortgezet onderwijs (vo). Daarnaast zullen de BCO-adviezen voor de nauwe contacten in de kinderopvang en het primair onderwijs versoepeld worden. Daarmee is per 20 september 2021 niet langer nodig om bij een enkele besmetting in een groep of klas in de kinderopvang of het po de hele groep of klas in quarantaine te plaatsen en te laten testen.
Het kabinet kiest er voor de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer en in ander bedrijfsmatig personenvervoer op dit moment te handhaven in lijn met het OMT advies. De mondkapjesplicht wordt wel beperkt tot de voertuigen en geldt niet meer in de stations, op perrons en bij haltes. Op de luchthavens is het dragen van een mondkapje verplicht vanaf de security, alsmede in de vliegtuigen. De basismaatregelen blijven voor iedereen intact. Het thuiswerk advies wordt: “werk thuis als het kan en op kantoor als het nodig is”.
Het kabinet heeft op basis van de aanwezige kennis en de opgedane ervaringen in het afgelopen jaar een herijking gedaan van de corona aanpak en een aanpak voor dit najaar opgesteld. Er liggen vanuit de epidemiologie twee belangrijke pijlers onder de aanpak, het blijven inzetten op het zo hoog mogelijk, en homogeen krijgen van de vaccinatiegraad en de besmetting van het aantal mensen dat niet immuun is voldoende te spreiden in de tijd teneinde te hoge pieken en druk op zorg te voorkomen. De nieuwe aanpak bevat een drietal scenario’s. Door te werken met scenario’s wordt het genoemde advies van de WRR en KNAW opgevolgd. Dit zijn het scenario endemische fase, het scenario immuniteitsdoorbraak en het scenario oplevingen.
Vanaf 25 september zal een nieuwe inschalingssystematiek in werking treden als onderdeel van de aanpak corona oplevingen. Deze aanpak gaat uit van leidende landelijke indicatoren. Het is niet mogelijk om de landelijke indicator IC-opnames toe te passen op regionaal niveau, omdat dit tot veel fluctuaties zal leiden. Het is overigens denkbaar dat in een bepaalde situatie (bijvoorbeeld bij een immuun-escape variant van het virus) regionale inschaling wel meerwaarde heeft. In dat geval kan de oude systematiek weer worden ingezet.
Advies Gezondheidsraad: boostervaccinatie tegen COVID-19
Bij een deel van de mensen met een ernstig gecompromitteerd immuunsysteem – bijvoorbeeld bij transplantatiepatiënten – is er onvoldoende of geen immuunrespons te zien nadat ze twee doses van een COVID-19-vaccin hebben gekregen. Een derde dosis kan de immuunrespons verhogen en daarom komt een aantal patiëntengroepen volgens de Gezondheidsraad met hoge prioriteit in aanmerking voor zo’n additionele dosis. De behandelend medisch specialismen en het RIVM werken daarvoor een implementatiestrategie uit.
Voor de overige bevolking is boostervaccinatie tegen COVID-19 op dit moment niet nodig. De bescherming van sommige COVID-19-vaccins tegen infectie is in de loop van de tijd wel enigszins afgenomen, maar dat geldt niet voor de bescherming tegen ernstige ziekte. De raad verwacht dat voor sommige groepen boostervaccinatie op den duur wel nodig zal zijn. Dat moment hangt af van het verloop van de vaccineffectiviteit tegen ernstige ziekte. Zodra er een dalende trend is te zien van die effectiviteit, moet boostervaccinatie voor specifieke groepen worden overwogen. Naar verwachting zullen de groepen die als eerste zijn gevaccineerd in Nederland – te beginnen met de oudsten – ook als eerste in aanmerking komen voor een boostervaccinatie. De raad adviseert hierop te anticiperen.
-
Tijdens het debat is op aandringen van de Tweede Kamer het coronatoegangsbewijs (CTB) voor buitenhoreca (terrassen) komen te vervallen.
-
Minister De Jonge (VWS) reageert op het 10-puntenplan van de patiëntengroep Long COVID Nederland. De brief is mede geschreven door staatssecretaris Wiersma (SZW). Aan de hand van drie sporen (onderzoek, ondersteuningsaanbod, ondersteuning specifiek voor werk) wordt toegelicht welke acties al zijn ondernomen voor patiënten met aanhoudende klachten na COVID-19, ook wel bekend als Long COVID.
-
Het kabinet heeft besloten tot een uitzondering van de quarantaineplicht voor gevaccineerde reizigers uit zeer hoogrisicogebieden zónder zorgwekkende variant. Deze reizigers moeten nog wel een negatief testbewijs kunnen tonen voordat zij naar Nederland reizen.
-
Handhaving coronatoegangsbewijzen
Minister Grapperhaus (JenV) informeert de Tweede Kamer over de nader uitgewerkte afspraken over de handhaving van de coronatoegangsbewijzen (CTB). Hij doet dit mede namens de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Ondernemers, instellingen en verenigingen worden geacht te toetsen of bezoekers een geldig CTB hebben, dat correspondeert met hun legitimatie. Gemeenten houden risicogericht en steekproefsgewijs toezicht.
Bij het opzettelijk niet willen uitvoeren van het CTB zal direct steviger worden gehandhaafd bijvoorbeeld met een sluiting of het opleggen van een dwangsom.
Omdat dit een extra opgave neerlegt bij ondernemers maar ook gemeenten, heeft het kabinet besloten om voor de periode van 25 september tot en met december 2021 € 45 miljoen euro beschikbaar te stellen.
'Naar een combinatie van werken op locatie en thuis'
Staatssecretaris Wiersma (SZW) informeert de Tweede Kamer in de brief onder andere over de versoepeling van het thuiswerkadvies per 25 september 2021.
Er worden 3 acties ingezet ter ondersteuning van de huidige fase:
- Informatie blijven verspreiden over de combinatie van vitaal thuiswerken en op locatie werken
- Podium geven aan ervaringen met combinatie van thuiswerken en op locatie werken.
- Ruimte geven voor collectief leren en pilots
Beëindiging subsidie voedselhulpprogramma Aruba, Curaçao en Sint Maarten
Staatssecretaris Knops (BZK) informeert de Tweede Kamer over de beëindiging per 1 oktober 2021 van de financiering voor het voedselhulpprogramma op Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Nederland heeft vanwege de coronapandemie sinds mei 2020 financiële middelen verstrekt voor voedselhulp, deze stopt per 1 oktober 2021. Eventueel benodigde vervolgfinanciering kunnen de landen, na verwerking in hun begroting, opnemen in een verzoek tot liquiditeitssteun, zodat de meest kwetsbaren geholpen kunnen blijven worden.
Tegelijkertijd wordt er met de landen gewerkt aan het duurzaam versterken van de economie, met aandacht voor sociale zekerheid en een sociaal vangnet.
Steun aan door nachtsluiting getroffen horecabedrijven
De ministers Blok (EZK), Hoekstra (FIN) en staatssecretaris Keijzer (EZK) laten weten dat horecaondernemers die worden getroffen door de nachtsluiting in het vierde kwartaal van 2021 een subsidie kunnen krijgen voor de vaste lasten. Het kabinet heeft besloten om deze ondernemers ook in de komende maanden te steunen, omdat nachtclubs en discotheken in ieder geval tot 1 november verplicht dicht zijn tussen 00:00 en 06:00 uur. Het kabinet trekt voor de tegemoetkoming 180 miljoen euro uit.
-
Debat over steunpakket
Na een periode van ongeveer anderhalf jaar komt er per 1 oktober een einde aan het corona steunpakket waar bedrijven, ondernemers en werkenden een beroep op konden doen tijdens de crisis. Omdat sommige burgers en bedrijven de komende tijd nog kampen met financiële problemen, blijft na 1 oktober 2021 een aantal ondersteunende regelingen van kracht om de dynamiek op de arbeidsmarkt te bevorderen. Kamerleden gaan op woensdag 29 september in debat over het steunpakket.
Q-koorts, financiële tegemoetkoming, vervolg screening en onderzoek COVID en Q-koorts
Minister De Jonge (VWS) informeert de Tweede Kamer over de financiële tegemoetkoming voor Q-koorts-patiënten, het onderzoek naar een mogelijke link tussen COVID-19 en Q-koorts, het advies van het RIVM over het vervolg van screenen op Q-koorts en expertisecentrum Q-support.
De onderzoekers zien wel een overlap van de regio’s met (voorheen) een hoge Q-koorts incidentie en (tijdens de eerste golf) meer COVID-19 diagnoses, maar geen aanwijzingen voor een oorzakelijk verband tussen Q-koorts en een toegenomen risico op COVID-19. De vraag of er eventueel sprake is van een meer indirecte relatie tussen COVID-19, luchtkwaliteit en veehouderij in deze regio, wordt verder onderzocht in een meerjarig onderzoek dat RIVM samen met externe partners in opdracht van de ministeries van LNV, VWS en I&W uitvoert, waarvan de resultaten in 2023 worden verwacht.
-
Minister De Jonge (VWS) informeert de Tweede Kamer over donaties van vaccins tegen COVID-19 die Nederland al heeft gedaan, welke donaties dit jaar nog zullen volgen en hoeveel doses vaccin hij verwacht te doneren via Covax, het VN-systeem om vaccins over de hele wereld te verdelen.
-