Waarom vaart een Nederlands marineschip de wereld over?

Ministeries

Het Nederlands Fregat Zr.Ms Tromp vertrok afgelopen maart voor een wereldreis van zeven maanden. Het marineschip levert een bijdrage aan de veiligheid en vrije doorvaart op zee. Maar waarom is het belangrijk voor Nederland dat schepen veilig en ongehinderd goederen kunnen vervoeren over zee? Als dat niet kan, worden producten in Nederland mogelijk duurder.

Vergroot afbeelding
Zr.Ms Tromp wordt uitgezwaaid in de haven van Busan, Zuid-Korea.

Een groot deel van alle goederen die wij in Nederland aanschaffen komt uit Azië en wordt vervoerd over zee. Ook producten die wij maken en over de wereld exporteren, worden grotendeels via zee vervoerd. We hebben dus belang bij vrije doorvaart en als dat niet kan worden producten in Nederland bijvoorbeeld mogelijk duurder.

Daarnaast is het belangrijk dat we samenwerken met andere landen in de wereld en dat we goede relaties onderhouden met landen in de regio. Hoe minder conflicten er zijn, des te beter dat is voor onze veiligheid en welvaart.

Hoe ziet de reis van Zr.Ms. Tromp eruit?

Sinds 9 maart is het marineschip zeven maanden onderweg om samen met partners en bondgenoten te oefenen. Het schip heeft meegewerkt aan het beschermen van de veiligheid en de vrije doorvaart in de Rode Zee. Na deze missie is het marineschip verder gevaren naar de Indo-Pacific, en het bevindt zich nu in de Stille Oceaan. Via het Caribisch gebied en de Atlantische Oceaan vaar het terug naar Den Helder.

Waarom is veiligheid op zee belangrijk voor Nederland?

Het marineschip levert een bijdrage aan de veiligheid en vrije doorvaart op zee want de zee is van iedereen. Dit hebben we internationaal afgesproken in het VN-Zeerechtverdrag. Voor Nederland is het belangrijk dat schepen veilig en ongehinderd goederen kunnen vervoeren over zee.

Verstoringen in deze handelsroutes hebben directe gevolgen voor de Nederlandse economie. In geval van verstoringen van handelsroutes, worden producten in Nederland bijvoorbeeld duurder.

Vergroot afbeelding
Zr.Ms. Tromp in de Rode Zee.

Eerste stop: de Rode Zee

Op dit moment wordt een veilige doorvaart ernstig bedreigd in de Rode Zee. De eerste inzet van Zr.Ms. Tromp was daarom in de Rode Zee. Deze zee is een cruciale vaarroute tussen het Suezkanaal en de Indische Oceaan. Ruim 12% procent van de wereldhandel en ongeveer een derde van alle containerschepen wereldwijd gaat door het Suezkanaal. Een veilige doorgang door de Rode Zee is dus van groot belang voor Nederland en Europa. Als deze vrije doorvaart wordt verstoord, merken wij dat hier direct.

Wat deed Zr.Ms. Tromp in de Rode Zee?

Er is op dit moment veel onrust in de Rode Zee. Schepen worden aangevallen met raketten en drones door de Houthi's uit Jemen. Veel schepen moeten door de aanvallen omvaren, via Zuid-Afrika. Ze zijn daardoor tien tot twaalf dagen langer onderweg en verbruiken veel meer brandstof. Hierdoor kunnen de producten in Nederland duurder worden. De aanvallen kunnen ook leiden tot voedseltekorten. Handelsschepen vervoeren bijvoorbeeld graan dat mensen nodig hebben om betaalbaar brood te kunnen krijgen.

Zr.Ms. Tromp nam daarom deel aan de operatie Prosperity Guardian, die schepen in de Rode Zee beschermt tegen Houthi-aanvallen. Deze operatie, geleid door de Amerikanen, had als doel om handelsschepen te beschermen. Ook gaf de Tromp associated support aan EU-operatie Aspides. Op deze manier draagt Nederland bij aan de veiligheid en vrije doorvaart in de Rode Zee.

Ontwikkelingen in het buitenland kunnen ook invloed hebben op onze veiligheid hier. Daarom zijn we als Nederland actief in het buitenland en investeren we in goede relaties met landen. En dat doen we dus ook op zee.

Indo-Pacific

Na ongeveer 25 dagen te hebben geholpen in de Rode Zee, reisde Zr.Ms. Tromp door naar de Indo-Pacific. Nederland stuurt om het jaar een marineschip naar de Indo-Pacific. Deze regio is belangrijk omdat twee derde van de olietransporten en een derde van het vrachtverkeer wereldwijd via de Indische Oceaan gaan.

Ook al lijkt de Indo-Pacific ver weg, conflicten in deze regio hebben gevolgen voor de Nederlandse welvaart en veiligheid. Daarom werken we steeds meer samen met landen in deze regio op het gebied van politiek, economie en veiligheid. Dat doen we via de Europese Unie, en als landen onderling.

De samenwerking met landen in de Indo-Pacific richt zich op onderwerpen als:

  • vrije doorvaart
  • maritieme veiligheid
  • cybersecurity
  • counterterrorisme
  • politiesamenwerking

Met de Indo-Pacific worden de landen rond de Indische en Stille Oceaan bedoeld, waaronder de Zuid-Chinese en Oost-Chinese Zeeën. Het gebied loopt van Pakistan tot de eilanden in de Stille Oceaan.

Vergroot afbeelding
Zr.Ms. Tromp in Mumbai, het eerste havenbezoek van zijn reis in de Indo-Pacific.

India

Het bezoek aan Mumbai, India, was het eerste havenbezoek van Zr.Ms. Tromp na zijn inzet in de Rode Zee. Met de grootste bevolking ter wereld, ligt het land op koers om in 2030 de derde economie ter wereld te worden. Het doel van het bezoek was de samenwerking op het gebied van handel, veiligheid en technologie te versterken, gebaseerd op een lange traditie van wederzijds respect en samenwerking.

Singapore

Singapore is een belangrijke strategische partner in de regio. Door de geografische ligging en de hub-functie heeft het een verbindende rol tussen het Westen en de ASEAN (Associatie van Zuidoost-Aziatische Naties). Nederland en Singapore hebben veel gemeen. Onze landen vervullen bijvoorbeeld een hubfunctie in de regio en hebben beide open economieën.

Indonesië

Dit havenbezoek was een belangrijk gebaar van vriendschap en samenwerking tussen Nederland en Indonesië, twee landen die historische en culturele banden delen. Het bezoek van het marineschip aan Jakarta benadrukt ook het belang van maritieme veiligheid en stabiliteit in de regio. Indonesië is belangrijk voor Nederland en de EU; we werken nauw samen op het gebied van handel, veiligheid en cultuur.

Vergroot afbeelding
De bemanning wordt begroet in de haven van Hải Phòng, Vietnam.

Vietnam

Nederland is de nummer 1 EU-investeerder in Vietnam en de nummer 2 EU-handelspartner van Vietnam. Er zijn meer dan 100 Nederlandse bedrijven gevestigd in Vietnam. Van 24 tot en met 27 mei bracht Zr.Ms. Tromp daarom een bezoek aan de haven van Hải Phòng.

Zuid-Korea

Het marineschip deed vervolgens de haven in Busan (Zuid-Korea) aan. Dit bezoek bevestigde het sterke partnerschap tussen Nederland en Zuid-Korea. Beide landen zetten zich in voor vrijheid van doorvaart, maritieme veiligheid en economische samenwerking.

Zr.Ms. Tromp voerde in deze periode ook patrouilles uit in de Oost-Chinese Zee ter ondersteuning van de Verenigde Naties. Het schip handhaaft daar de maritieme sancties tegen Noord-Korea zoals afgesproken in de resoluties van de VN-Veiligheidsraad.

Japan

De reis door de Indo-Pacific werd afgesloten met een bezoek aan Japan, een eeuwenoude vriend van Nederland. Dit bezoek vierde onze gedeelde geschiedenis en versterkte onze economische banden. Hier zijn nieuwe kansen voor samenwerking gecreëerd in sectoren zoals hightech innovatie en landbouw.

Na het bezoek aan Japan, vaart Zr.Ms Tromp via het Caribisch gebied en de Atlantische Oceaan weer terug naar Den Helder.