Nederlandse en Turkse ambassadeurs blikken terug op 100 jaar vriendschap
Ministeries
Ter ere van een eeuw vriendschapsbanden tussen Nederland en Turkije kwamen de Nederlandse ambassadeur in Turkije Joep Wijnands en de Turkse ambassadeur in Nederland Selçuk Ünal samen voor een interview. Voorafgaand aan een gezellig diner blikten de ambassadeurs terug op hun samenwerking, de aardbeving van vorig jaar, de Turkse gemeenschap en de eerlijkheid in hun relatie. "We hebben elkaar zelfs onder een snelkiesknop zitten", zeggen ze.
De één is gestationeerd in Ankara, de ander in Den Haag. Beiden zijn trots daar hun land te vertegenwoordigen. Vanwege de jaarlijkse Ambassadeursconferentie waren allebei weer even in dezelfde stad, wat ons de unieke gelegenheid gaf om met hen bij te praten.
Ambassadeurs hotline
Terugkijkend op hoe hun persoonlijke relatie begon, zegt Ünal: "We ontmoetten elkaar voor het eerst in Ankara, lang voordat er iets bekend was over mijn aanstelling. Eerlijk gezegd had ik geen idee dat ik naar Nederland zou gaan. Toen vernam ik dat ik zou worden voorgedragen als ambassadeur. Later nodigde ambassadeur Wijnands me uit voor een informeel diner in zijn residentie in Ankara, waar we de gelegenheid hadden om kennis te maken.”
Of het nu per telefoon of sms is, Ünal en Wijnands houden regelmatig contact met elkaar. Een goede manier om op de hoogte te blijven van elkaars ervaringen en activiteiten. “Onze werkrelatie is niet alleen levendig, maar ook ongelooflijk nuttig. Het voegt een extra laag toe aan onze vriendschap", aldus de Nederlandse ambassadeur. Ünal voegt eraan toe: “We hebben elkaar zelfs onder een snelkiesknop zitten.”
Historisch begin: Nederlandse of Turkse tulp?
Het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Turkije vieren dit jaar een eeuw vriendschap en hun officiële vriendschap gaat terug tot een verdrag uit 1924. De banden gaan echter veel verder terug, zoals ambassadeur Wijnands uitlegt: "In 1612 verleende de sultan van het Ottomaanse Rijk handelsrechten aan de Nederlanders. Dit luidde de start in van een langdurige vriendschap van meer dan 400 jaar.”
Ambassadeur Ünal bevestigt de bezegeling van de vriendschap tussen beide landen in 1924 en brengt de eerdere banden via kooplieden en handelslieden ter sprake: “Het eerste vastgelegde contact vond, naar ik meen, in 1561 plaats.”
Over handel en kooplieden in de geschiedenis gesproken, Wijnands licht de oorsprong van de tulp, of Lale, toe: “Het is nu een Nederlands nationaal symbool, maar dat hebben we te danken aan Turkije, omdat kooplieden tulpen van daar naar Nederland brachten. De tulp belichaamt als het ware ons gedeelde erfgoed."
Viering Nederlands-Turkse samenwerking
De twee ambassadeurs hebben samen met hun ambassades een reeks boeiende evenementen gepland om het honderdjarig bestaan te vieren.
De Nederlandse ambassade plant een reeks activiteiten. Van verschillende vriendschapsconcerten door heel Turkije, tot een symposium in Izmir, met studenten van de Technische Universiteit Delft, over aardbevingsbestendige architectuur om gemeenschappen te helpen bij het heropbouwen na de tragische aardbeving, en tot het versturen van geschenkdozen naar 100 scholen in heel Turkije met daarin 100 tulpenbollen en Nederlandse jeugdliteratuur.
De Turkse ambassade is ook van plan om een reeks evenementen te organiseren, waaronder een optreden van een Turks klassiek muziekkwartet in Amsterdam en activiteiten in het Yunus Emre Instituut. "Er zijn ook plannen voor academische discussies over de geschiedenis van onze relatie en economische evenementen, samen met de enthousiaste Turkse gemeenschap in Nederland", zegt Ünal.
Handelslanden
“Onze beide landen zijn van oudsher handelslanden", legt ambassadeur Ünal uit. In de afgelopen twee jaar is Nederland de grootste partner voor buitenlandse directe investeringen van Turkije geworden. “We zien dat steeds meer investeerders zich hier vestigen, als uitvalsbasis voor Nederland of Europa. Deze groeitendens geeft een aanzienlijke impuls aan ons economisch partnerschap.”
Ambassadeur Wijnands vult aan: “Er zijn 3000 Nederlandse bedrijven in Turkije actief. Maar nog meer dan alleen de getallen, gaat het hier om de gedeelde handelsgeest van Turken en Nederlanders. Onze geschiedenis van naar buiten kijken en internationaal zakendoen zorgt voor een sterk onderling begrip.”
Reactie op de aardbeving: Den Haag
Het is een jaar geleden sinds de verwoestende aardbevingen in Turkije en Syrië. Ambassadeur Ünal was thuis toen deze plaatsvonden. Hij spoedde zich naar de naastgelegen ambassade waar zijn collega's al waren toegestroomd. Al snel kreeg Ünal telefoontjes van Nederlandse vrienden, collega's en de Nederlands-Turkse gemeenschap waarin condoleances en hulp werden aangeboden.
In de eerste bijeenkomst zei de Turkse ambassadeur tegen zijn team: “Kijk, dit is een moeilijke dag. We hebben misschien vrienden en geliefden verloren. Maar dit is niet het moment om te huilen. Althans vandaag niet. We moeten handelen en iedereen helpen in samenwerking met onze Nederlandse vrienden.”
Ünal nam vervolgens contact op met moskeeën en transportbedrijven zoals Turkish Airlines, KLM en Corendon om voorbereidingen te treffen voor het verzamelen en verzenden van humanitaire hulp. “Onze dank gaat uit naar de Nederlandse regering en nog belangrijker, het Nederlandse volk voor hun gulle steun aan de samenwerkende hulporganisaties GIRO 555. We zijn oprecht dankbaar voor hun hulp tijdens deze slapeloze periode.”
Reactie op de aardbeving: Ankara
Kort nadat de Nederlandse ambassadeur voor het eerst het nieuws over de aardbeving hoorde, kreeg hij te horen dat de Turkse autoriteiten internationale hulp nodig hadden, wat de ernst van de situatie aangaf. In de nasleep van de aardbeving heeft ambassadeur Wijnands het gebied meerdere malen bezocht. Hij is er onlangs teruggekeerd met de Nederlands-Turkse zanger Karsu om een muziekschool te openen in Hatay, de provincie die het zwaarst getroffen is door de aardbeving.
“De Nederlandse overheid en bevolking waren actief bezig met hulpacties en als ambassade wilden wij ook helpen. We zamelden kleding in onder het ambassadeteam, schrapten onze Koningsdagviering in Ankara en organiseerden in plaats daarvan een maaltijd met slachtoffers van de aardbeving in Kahramanmaraş. Met steun van Nederlandse bedrijven openden we ook het Tulip Education and Recreation Centre in Kahramanmaraş, waar we kinderen en vrouwen steunen die door de aardbevingen zijn getroffen.”
Om geld in te zamelen voor de slachtoffers van de aardbeving, namen ambassadeur Wijnands en zijn collega Paul Zwetsloot ook deel aan de Bosphorus Cross-Continental Swim, een zwemwedstrijd waarbij de Bosporus wordt overgestoken.
De Nederlandse regering steunt ook de wederopbouw in de door de aardbeving getroffen gebieden en is van mening dat Nederlandse bedrijven een rol kunnen spelen, vooral op het gebied van circulair bouwen, water en sanitaire voorzieningen en modulaire gebouwen.
Turkse diaspora: Een natuurlijke brug
De eerste generatie Turkse arbeiders kwam in de jaren zestig naar Nederland en dit jaar is het ook 60 jaar geleden dat de bilaterale overeenkomst over arbeid werd gesloten. In Ankara ontmoet ambassadeur Wijnands elke dag mensen die een band hebben met Nederland - ze zijn er geweest, hebben familiebanden of kennen er iemand. “Dit helpt ons om elkaar beter te begrijpen, wat een geweldige manier is om onze vriendschap verder uit te bouwen," zegt hij.
Volgens ambassadeur Ünal vervullen Turken een belangrijke rol in de Nederlandse economie. In de loop der jaren zijn ook de tweede en derde generatie meer geïntegreerd in de Nederlandse samenleving. "Sinds hun komst zijn mensen uit de Turkse gemeenschap betrokken bij verschillende aspecten van het Nederlandse leven, zoals politiek, kunst en de academische wereld."
Diplomatieke uitdagingen overwinnen
“In elke relatie, of het nu gaat om vriendschappen of families, zijn ups en downs normaal," zegt Wijnands. “Waar het om gaat is hoe je ermee omgaat. Communicatie is essentieel en we maken gebruik van verschillende kanalen om het begrip te vergroten. De Turkse gemeenschap in Nederland speelt daar een rol in, de contacten tussen overheden, tussen bedrijven, dat alles komt samen.”
Ambassadeur Ünal is het eens met zijn Nederlandse collega: “Ups en downs komen in elke relatie voor. Het zou onrealistisch zijn om volledige overeenstemming te verwachten. Het belangrijkste is om de dialoog aan te gaan en verschillen openlijk aan te pakken. Door middel van eerlijke gesprekken kunnen we altijd een gemeenschappelijke basis vinden.”
Poffertjes of künefe?
Voordat ze aan tafel gaan, vertellen de ambassadeurs over hun favoriete lokale gerechten. Ambassadeur Wijnands is dol op de zoete lekkernijen die Turkije te bieden heeft. “Van künefe tot kadayıf en van sütlaç tot irmik helvası - ik vind ze allemaal heerlijk.” Hazelnoten, pistachenoten en olijven behoren ook tot zijn favorieten. Mijn vrouw en ik hebben een kat geadopteerd in Ankara en die we Zeytin hebben genoemd, wat olijf betekent in het Turks.
Het Nederlandse lievelingseten van ambassadeur Ünal is absoluut kibbeling. “Maar ik hou ook van poffertjes met kaas.” Terwijl Wijnands zijn collega bedankt voor de warme gastvrijheid, zegt hij lachend: "Ik hoop nog steeds dat de chef vanavond Turkse gerechten serveert."