Weblogbericht | 26-02-2024 | Ministerie van Buitenlandse Zaken

Wat is de Wereldhandelsorganisatie (WTO)?

De Wereldhandelsorganisatie (WTO) is een internationale organisatie die zich bezighoudt met de regels voor handel tussen landen. De WTO werd in 1995 opgericht als internationale organisatie en vervanger van de Algemene Overeenkomst over Tarieven en Handel (GATT). Ondertussen heeft de WTO 164 leden en hebben 25 landen een ‘observerende rol’. Deze landen zijn nog in onderhandeling over hun lidmaatschap.

Het doel van de Wereldhandelsorganisatie is om handel zo gemakkelijk, voorspelbaar en vrij als mogelijk te maken. Daarom maakt de WTO regels. Denk bijvoorbeeld aan regels over tarieven op invoerrechten en de bescherming van copyright op muziek en films wanneer deze internationaal worden verhandeld. De WTO controleert ook of landen zich aan de afgesproken regels houden en kan bemiddelen als landen het niet met elkaar eens zijn.

Waarom is de WTO belangrijk voor Nederland?

Nederland is een handelsland. We verdienen ongeveer een derde van ons inkomen in het buitenland en onze bedrijven zijn over de hele wereld actief. Bovendien hebben we ook in Nederland producten uit het buitenland nodig. Denk bijvoorbeeld aan voedsel en medicijnen, maar ook aan grondstoffen en onderdelen voor auto’s, smartphones en zonnepanelen.  

Nederland heeft daarom belang bij open en op regels gebaseerde internationale handel. De WTO speelt hierin een belangrijke rol. Want zonder regels is er meer onzekerheid en neemt de kans op oneerlijke concurrentie toe. Zo kunnen landen maatregelen nemen die hun eigen markt beschermen, maar nadelig zijn voor andere landen. Bijvoorbeeld door regels te stellen voor de invoer van producten, productie in eigen land op een oneerlijke manier te subsidiëren of te beperken hoeveel je van een bepaald product mag invoeren.  

Wat staat er op de agenda tijdens de Ministeriële Conferentie in Abu Dhabi?

Tijdens de tweejaarlijkse Ministeriële Conferentie overleggen handelsministers van over de hele wereld over de werking van het internationale handelssysteem en de toekomst van de WTO. Het belangrijkste agendapunt van dit jaar: de hervorming van de WTO. Want bij de WTO worden alleen besluiten genomen als alle leden het met elkaar eens zijn. Maar door de toenemende spanningen in de wereld en verschillende belangen, kunnen landen het steeds vaker niet eens worden. Nieuwe afspraken komen de laatste jaren dan ook zelden voor.

Welke resultaten hoopt Nederland te bereiken?

Voor Nederland staat de hervorming van de WTO ook hoog op de agenda. In de veranderende wereld kan de WTO niet stil blijven staan. Daarom moet er meer aandacht komen voor de uitdagingen die nu en in de toekomst spelen. Nederland zet zich daarom in voor eerlijke regels in industriële sectoren, afspraken op het gebied van milieu en duurzaamheid en regels voor digitale handel en de bescherming van consumenten.

Daarnaast wil Nederland dat de bindende geschillenbeslechting wordt hersteld en hervormd. Via dit systeem worden meningsverschillen tussen WTO-leden opgelost. Zo kan de WTO bemiddelen als landen het niet met elkaar eens zijn of kan een onafhankelijk WTO-panel uitspraak doen over de situatie. Dit is belangrijk om de regels van de WTO goed te laten werken. Maar sinds eind 2019 werkt het systeem niet goed, omdat de Verenigde Staten weigeren om nieuwe arbiters goed te keuren.

Tot slot benadrukt Nederland dat we beter moeten kijken naar de belangen van ontwikkelingslanden en de allerarmste landen. Het is belangrijk dat ook deze landen volop kunnen meedoen met de discussies en onderhandelingen bij de WTO. Internationale handel kan economische groei stimuleren en helpen om armoede te bestrijden. En biedt tegelijkertijd kansen voor onze bedrijven.

Wat staat er voor minister Van Leeuwen op het programma?

Minister Van Leeuwen vertegenwoordigt Nederland op de conferentie. De minister is aanwezig bij de opening en neemt deel aan twee side-events die mede door Nederland worden georganiseerd. Deze bijeenkomsten gaan over voedselzekerheid en het Advisory Centre for WTO Law, het centrum dat ontwikkelingslanden adviseert en ondersteunt op alle vlakken van WTO-recht.

Tijdens de conferentie spreekt minister Van Leeuwen ook met collega’s uit andere landen. Zo staan er afspraken gepland met ministers uit Frankrijk, Oekraïne en Costa Rica. Deze gesprekken bieden de kans om de prioriteiten van deze landen te horen en die van Nederland over te brengen. Voorafgaand aan de conferentie sprak Van Leeuwen ook met alle Europese ministers over de gezamenlijke standpunten van de Europese Unie. Dit is een belangrijk moment om onze prioriteiten te laten horen, omdat de Europese Commissie tijdens de conferentie namens de EU het woord voert.