Wat is de Benelux? Buitenlandse Zaken in begrijpelijke taal
Ministeries
De samenwerking tussen België, Nederland en Luxemburg (De Benelux Unie, hierna: Benelux) is goed voor onze veiligheid en economische groei. Wat doet de Benelux precies? En welk land is voorzitter? We leggen het uit.
Samenwerken met andere landen is belangrijk. Al helemaal met onze buren. Want veiligheid en economische groei in de landen om ons heen, versterken ook de veiligheid en economie van Nederland. Daarom is er ook: de Benelux.
Wat is de Benelux?
De afkorting Benelux staat voor België, Nederland en Luxemburg. In 2008 kreeg deze samenwerking van overheden een nieuw verdrag en werd de officiële naam: De Benelux Unie. Samen richten de landen zich op 3 thema’s:
- interne markt en economische unie
- duurzaamheid
- justitie en binnenlandse zaken
Wat levert de Benelux op?
De Benelux werkt aan ieders veiligheid, welvaart, aan duurzaamheid en transport. Hoe? Een aantal voorbeelden:
- De Benelux maakt het ook in Nederland een stukje veiliger. Bijvoorbeeld omdat de politie van de drie landen een crimineel gewoon over de grens mag volgen. En in geval van nood kunnen ambulances en de brandweer ook over de grens worden ingezet.
- De Benelux maakt werken over de grens makkelijker. Diploma’s voor het hoger onderwijs uit de Benelux worden in elk van de landen geaccepteerd. Zelfs in de Europese Unie geldt dat (voorlopig) niet.
- Met elkaar zetten Benelux-landen zich in op het gebied van water. Bijvoorbeeld om overstromingen te voorspellen en te voorkomen.
- Samen bereik je meer dan alleen. In de Benelux bundelen de drie landen hun politieke en economische krachten. Daarmee kunnen ze kosten besparen (onder andere op verduurzaming) en samen meer invloed uitoefenen. Bijvoorbeeld in de Europese Unie (EU), in de Verenigde Naties (VN) of bij gezamenlijke bezoeken aan andere landen.
Wanneer is de Benelux opgericht?
De Benelux is ontstaan in 1944. Die begon als een douane-unie waarin België, Nederland en Luxemburg afspraken maakten over handel. Bijvoorbeeld door invoerrechten (de kosten op het invoeren van elkaars producten) af te schaffen. De Benelux is en blijft een bron van inspiratie voor de EU. Zo introduceerde de EU ook vrij verkeer van personen en goederen, naar het voorbeeld van de Benelux. Daarom wordt de Benelux ook wel de proeftuin van de EU genoemd.
Wie is voorzitter van de Benelux?
Wanneer we het hebben over voorzitterschap van de Benelux, dan gaat het om wie voorzitter is van het Comité van Ministers. België, Luxemburg en Nederland wisselen elkaar jaarlijks af in het voorzitterschap. In 2024 is België voorzitter. Vorig jaar was Nederland aan de beurt. Tijdens het voorzitterschap richtte Nederland zich op:
- De interne markt: Nederland wil veel aandacht houden voor de interne markt van de Benelux. Daarbij vindt Nederland het belangrijk om te kijken naar wat de markt oplevert voor burgers en bedrijven. Ook is Nederland voor het versterken van de Europese chipindustrie.
- Duurzame energie: Nederland wil regionaal samenwerken op het gebied van energie. Voor meer zekerheid van energie, en om bij te dragen aan een snellere overgang naar duurzamere energie. Nederland zet in op een volledig circulaire Benelux-economie in 2050.
- Samenwerking over grenzen. Nederland wil binnen de Benelux de samenwerking over de grens versterken, onder andere door kennis en bekendheid van de juridische middelen van de Benelux te vergroten.
- Veiligheid: Nederland wil dat de politie van de drie landen nog nauwer samenwerkt. Bijvoorbeeld als het gaat om het aanpakken van georganiseerde criminaliteit. Ook worden de landen steeds vaker getroffen door extreem weer. De Benelux-landen willen, samen met Duitsland, nieuwe plannen voor onderlinge noodhulp.
Meer informatie over de Benelux
Meer weten? Lees over de verschillende instellingen van de Benelux, zoals het Comité van Ministers, het Benelux-Gerechtshof, de Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad (‘Beneluxparlement’) en het in Den Haag gevestigde Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP).