REAIM 2023: Verantwoord omgaan met AI in het militaire domein

Ministeries

Artificial Intelligence (AI) krijgt een steeds belangrijkere rol in het dagelijks leven. Ook krijgsmachten wereldwijd kijken naar de opties van AI-technologie. AI biedt veel kansen, maar kent ook risico’s. We leggen uit wat de dilemma’s zijn en waarom het belangrijk is dat hier internationale afspraken over worden gemaakt.  

Wat is AI?

Met kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence of AI) worden menselijke vaardigheden door een machine nagebootst. Een AI-systeem ontvangt data, bijvoorbeeld via een camera of microfoon, en kan daar vervolgens zelf op reageren.

Sommige AI-technologieën bestaan al meer dan zestig jaar. AI is dus niet nieuw, maar krijgt de laatste jaren wel een steeds belangrijkere rol in het dagelijks leven. Denk bijvoorbeeld aan de chatrobot die je helpt bij de klantenservice, of grappige fotofilters die werken op basis van gezichtsherkenning. Andere voorbeelden van AI zijn zoekmachines, autocorrect en zelfrijdende auto’s.

AI in het militaire domein

Wereldwijd investeren ook krijgsmachten in AI-technologie. Krijgsmachten kunnen AI toepassen in wapensystemen, logistieke processen en data-analyse. In de praktijk zou AI door het leger bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden om alarm te slaan wanneer er iets verandert op inlichtingenbeeldmateriaal, bij het optimaliseren van aanvliegroutes of ondersteunen bij het onderscheiden van vriend/vijand en onpartijdig.

In Nederland wordt al geëxperimenteerd in een gecontroleerde omgeving met de toepassingen van AI. Een voorbeeld hiervan is een onderzoek waarbij AI het terrein analyseert en zo route-opties aanbiedt aan een commandant.

Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim: ‘Defensie ziet de mogelijkheden van AI en zal dat steeds meer gaan gebruiken. AI gaat niet alleen over de inzet van wapensystemen. Met AI kunnen we bijvoorbeeld ook de steeds groter wordende hoeveelheid informatie voor onze operaties veel beter verwerken. Ook met de toepassing van AI blijven we zelf, als gebruiker, verantwoordelijk. Ik wil AI stap voor stap toepassen en evalueren.’

Risico’s

AI is essentieel voor een technologisch hoogwaardige, informatiegestuurde en toekomstbestendige krijgsmacht, maar kent ook risico’s. Wat als de mens de controle verliest tijdens inzet van AI? Of als AI leidt tot een situatie waarin geweld escaleert? En wie is er bijvoorbeeld verantwoordelijk als AI een fout maakt?

Minister Wopke Hoekstra: ‘De opkomst van AI vormt een van de grootste toekomstige uitdagingen op het gebied van internationale veiligheid en wapenbeheersing. Technologische ontwikkelingen op het gebied van AI gaan in razend tempo, maar de discussie over hoe we daar op een verantwoorde manier mee omgaan staat nog in de kinderschoenen. Daarom moeten we nu in gesprek gaan en de discussie over AI op de internationale agenda zetten.’

REAIM 2023

Op 15 en 16 februari organiseert Nederland daarom, samen met Zuid-Korea, een internationale conferentie over verantwoorde ontwikkeling en toepassing van AI in het militaire domein: REAIM 2023. Tijdens REAIM spreken regeringsvertegenwoordigers, academici, bedrijven, denktanks, maatschappelijke organisaties en academici voor het eerst op mondiaal niveau over hoe we in de toekomst met AI in het militaire domein moeten omgaan.

Het tweedaagse programma bestaat uit break-outsessies, workshops, interviews, talkshows, een academisch forum en een studenten-hub. Minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken en minister Kajsa Ollongren van Defensie organiseren de conferentie. Het doel van REAIM is om AI hoger op de internationale agenda te zetten en te dienen als een startpunt voor verdere internationale gesprekken en vervolgstappen.

Minister Wopke Hoekstra: ‘Vandaag kunnen we de leiding nemen. De geschiedenis zelf schrijven in plaats van te volgen. We kunnen samen zorgen dat AI verantwoord wordt ontwikkeld, toegepast en gebruikt, in lijn met onze principes en afspraken.’

Veel sessies van de conferentie kun je live online volgen via YouTube.

Lees meer over REAIM 2023