Weblogbericht | 14-12-2023 | Anderen over het werk van BZ

Gedurende het staatsbezoek vertellen Nederlands Defensieattaché Leo Snel van de ambassade in Seoul, hoogleraar Remco Breuker van de Universiteit Leiden, en Mirian Keuning van VNO-NCW over de samenwerking tussen Nederland en Zuid-Korea op het gebied van cultuur, veiligheid en handel.

Strategische partners

Het bezoek van de Koreaanse president is een vervolg op de eerdere bezoeken van het Koninklijk Paar aan Zuid-Korea in 2014 en van minister-president Rutte in 2022. Tijdens dit laatste bezoek sloot hij een Strategische Partnerschap Overeenkomst met president Yoon Suk Yeol. Hierin staat omschreven hoe Nederland en Zuid-Korea de samenwerking de komende jaren willen versterken. Bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid en politiek, op economisch, cultureel en sociaal vlak.

Lees hier meer over de Strategische Partnerschap Overeenkomst tussen Nederland en Zuid-Korea.

Defensie en veiligheid: een betrouwbare partner

Na de Tweede Wereldoorlog werd het Koreaanse schiereiland opgesplitst in twee tegenpolen: het communistische Noord-Korea en het kapitalistische Zuid-Korea. Sinds de splitsing heersten er zorgen over de invloed van het communisme in Azië. ‘Als de twee Korea’s een communistisch verenigd Korea zou worden, zo was de angst, zouden andere landen in de regio ook vroeg of laat communistisch worden. Dit noemde ze de “domino theorie”’, vertelt Leo Snel, Nederlands Defensieattaché in Seoul.

Vijf jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog bleek dit een terechte angst en viel Noord-Korea onverwachts Zuid-Korea binnen. In de oorlog die hieruit volgde vochten ruim 4.700 Nederlandse militairen mee in de door Amerikanen geleide VN-troepenmacht. Koning Willem-Alexander en president Yoon Suk Yeol spreken tijdens het staatsbezoek met Nederlandse veteranen die meevochten in de Koreaanse Oorlog.

Gelijkgestemd

Na de oorlog was er lange tijd weinig samenwerking tussen Nederland en Zuid-Korea. Toch is Zuid-Korea de inzet van Nederland in de oorlog nooit vergeten en werken de landen nu steeds meer samen, ook op het gebied van veiligheid. ‘De Verenigde Staten is nog steeds de belangrijkste veiligheidspartner van Zuid-Korea, maar de laatste jaren benaderen ze ook actief andere gelijkgestemde landen, zoals Nederland en andere Europese partners. Hierdoor zijn Nederland en Zuid-Korea stap voor stap meer gaan samenwerken.’

In het beschermen van regionale stabiliteit is Zuid-Korea een belangrijke en betrouwbare partner, weet Leo. ‘Zuid-Korea deelt onze normen en waarden op het gebied van democratie, marktwerking en rechtsprincipes. Daarnaast is het een belangrijke bondgenoot van de NAVO in Azië en hebben Koreaanse militairen in het verleden ook meegewerkt aan vredesoperaties, zoals die in Afghanistan en Irak.’

Cyberveiligheid  

Nederland en Zuid-Korea werken ook veel samen op het gebied van digitalisering en veiligheid. ‘Zuid-Korea is bijvoorbeeld een belangrijke partner bij het REAIM-initiatief’, vertelt Leo. Nederland en Zuid-Korea organiseerden dit jaar samen REAIM 2023, de eerste internationale conferentie over verantwoorde ontwikkeling en toepassing van Artifical Intelligence (AI) in het militaire domein. De tweede conferentie wordt volgend jaar in Seoul gehouden.

Daarnaast nemen Koreaanse cyberspecialisten al jaren deel aan een Nederlandse cyberoefening en nam een Nederlands team van het Defensie Cyber Commando recentelijk ook deel aan een Zuid-Koreaanse oefening. Tijdens het staatsbezoek is er veel aandacht voor de samenwerking op het gebied van veiligheid en defensie, weet Leo. Hij vertelt: ‘Er wordt een Defensie Memorandum of Understanding getekend, waarmee beide landen aangeven de samenwerking op het gebied van veiligheid en defensie nog verder uit te willen bouwen.’

Cultuur en samenleving: de Koreaanse golf

Van K-Pop en K-Beauty tot Squid Game. Koreaanse films, series, muziek, mode en cosmetica worden steeds populairder in Nederland. Ook in de rest van de wereld nam de populariteit van de Zuid-Koreaanse popcultuur de afgelopen decennia toe. Een trend die ook wel bekend staat als Hallyu, ofwel de “Koreaanse golf”.

In de collegebanken van de Universiteit Leiden is de toenemende interesse in Zuid-Korea goed te merken. Zo groeide de opleiding Koreastudies de afgelopen jaren flink. ‘Zuid-Korea is hip’, zegt hoogleraar Remco Breuker. ‘Studenten met interesse in Azië kiezen er nu vaker voor zich te verdiepen in Korea, in plaats van in China bijvoorbeeld. Ze beginnen vaak met Koreastudies omdat ze geïnteresseerd zijn in Koreaanse popcultuur, maar verbreden tijdens de opleiding hun blik naar Koreaanse politiek, geschiedenis en literatuur.’

Krachten bundelen

Ondanks de grote geografische afstand en verschillende talen, hebben Nederland en Zuid-Korea meer gemeen dan je zou denken, zegt de hoogleraar. ‘Nederland en Zuid-Korea krijgen bijvoorbeeld met vergelijkbare problemen te maken, zoals vergrijzing en immigratie. Ook moeten we het allebei niet hebben van natuurlijke hulpbronnen en verdienen we ons geld vooral met handel, technologie en innovatie.’

Als Nederland en Zuid-Korea de krachten bundelen, valt er veel te winnen, denkt Remco. ‘We kunnen veel leren van elkaars sterke punten en de zwakke punten aanvullen. Zuid-Korea is bijvoorbeeld beroemd om zijn grote bedrijven, maar heeft een minder ontwikkeld midden- en kleinbedrijf. Daar kan Nederland bij helpen. En van de razendsnelle technologische en economische ontwikkelingen in Zuid-Korea kunnen wij in Nederland veel leren.’

In zeventig jaar tijd ontwikkelde Zuid-Korea zich van een van de armste landen ter wereld naar een van de meest innovatieve en economisch welvarende landen. ‘Zuid-Korea is ons voorbijgestreefd’, constateert Remco. ‘In veel aspecten loopt de Koreaanse samenleving daardoor voor op Nederland. Zuid-Korea kreeg bijvoorbeeld al eerder te maken met de opkomst van ZZP’ers in de jaren 90, fake news en problemen op de huizenmarkt.’

Zuid-Korea omarmen

Tijdens het bezoek van president Yoon Suk Yeol staat de brede samenwerking tussen Nederland en Zuid-Korea centraal. ‘Het is goed om te zien dat er steeds vaker wordt gekeken naar de gezamenlijke uitdagingen en oplossingen. Zuid-Korea is een van de meest innovatieve landen ter wereld. Dat biedt veel kansen voor serieuze samenwerking’, zegt Remco. 

Hierin zouden we een voorbeeld kunnen nemen aan de jongere generatie in Nederland en hoe zij de Koreaanse golf omarmd hebben, denkt hij. ‘Toen ik studeerde, had Zuid-Korea een minder goede reputatie. Met een Koreaanse televisie, auto of muziek, hoefde ik toen niet aan te komen. Jongeren van nu kijken heel anders naar Zuid-Korea. Ze zien juist alle mogelijkheden. Dat is heel verfrissend.’

Handel: digitalisering en innovatie

De warme banden tussen Nederland en Zuid-Korea vertalen zich anno 2023 naar een solide handelsrelatie. Mirian Keuning is deputy director international affairs bij VNO-NCW, de Nederlandse belangenorganisatie voor ondernemers, en kent de relatie door en door. Ze vertelt: ‘We verdienen maar liefst een derde van ons nationaal inkomen in het buitenland, via export dus. Het is dan ook van groot belang dat we zaken doen met gelijkgestemde landen. En daar is Zuid-Korea er één van.’

Dat heeft een duidelijke reden, legt Mirian uit. ‘Zuid-Korea heeft zich de afgelopen decennia economisch gigantisch ontwikkeld. Het is nu haast niet meer voor te stellen, maar begin jaren ’50 was het een van de armste landen ter wereld. Inmiddels is het een G20-land. De economie is erg gefocust op consumenten-electronica, digitalisering en innovatie. Met name in die laatste twee aspecten vinden Nederland en Zuid-Korea elkaar.’

Economische groei

Ze vervolgt: ‘Beide landen zijn welvarend en streven naar voortdurende economische groei. Zuid-Korea ligt in de nabijheid van grootmachten als Rusland en China en ook buurland Noord-Korea voert heel ander economisch beleid dan zij dat doen. Men zoekt dus op andere plekken in de wereld naar strategische partnerschappen, onder anderen in Europa met Nederland.’

Mirian: ‘De halfgeleiderindustrie is in dat opzicht heel belangrijk. Nederland en Zuid-Korea vinden elkaar daar uitstekend, omdat de handelsketen tussen beide landen in die industrie een perfecte match is. Wij hebben ASML, die de machines voor chips maakt. En in Zuid-Korea zit bijvoorbeeld Samsung, dat de chips produceert. Dat is een hele sterke handelsketen, die onderscheidend is en zoveel mogelijk concurrentievermogen wil hebben.’

Landbouwtechnologie

Een ander voorbeeld is landbouwtechnologie, volgens Mirian. ‘Zuid-Koreanen kijken met veel interesse naar onze tuinkasbouw. Hun bevolking groeit, er is dus meer vraag naar voedsel, en dat willen ze zelf op een groene manier produceren. Daar halen ze kennis over op in Nederland.’

Andersom profiteert Nederland ook van de Koreaanse kennis.  ‘Zuid-Korea steekt gigantisch veel geld en tijd in onderzoek en ontwikkeling van de lithiumbatterij, die bijvoorbeeld wordt gebruikt in smartphones en elektrische auto’s. Daar profiteren onze bedrijven dan weer heel erg van voor de doorontwikkeling van hun eigen producten of diensten.’

Staatsbezoek

De handelsrelatie tussen Nederland en Zuid-Korea staat tijdens het staatsbezoek nadrukkelijk op de agenda, weet Mirian. ‘Er wordt een Business Forum georganiseerd, waar ook VNO-NCW bij betrokken is’, zegt ze. ‘Voor het Nederlandse bedrijfsleven is dat een hoogtepunt, omdat zij hun punten kunnen adresseren op het allerhoogste niveau. Acht CEO’s uit Nederland en acht uit Zuid-Korea gaan dan over drie thema’s in gesprek: de halfgeleiderindustrie, hernieuwbare energie en mobiliteit en duurzaamheid en innovatie. Bij die gesprekken zijn ook van beide landen ministers betrokken. Dat zegt denk ik alles over de warme bilaterale relatie die we hebben.’

Mirian sluit af: ‘Ik zei eerder al dat zaken doen met gelijkgestemde landen ontzetten belangrijk is. We zijn dan ook heel blij met een handelspartner als Zuid-Korea!’