Wat doet Nederland om geweld tegen vrouwen wereldwijd tegen te gaan?
Ministeries
Naar schatting krijgt één op de drie vrouwen in haar leven te maken met fysiek of seksueel misbruik. Dat moet stoppen, vindt Pascalle Grotenhuis, ambassadeur voor Vrouwenrechten en Gendergelijkheid. Wereldwijd ondersteunt Nederland maatschappelijke organisaties die zich inzetten om geweld tegen vrouwen en meisjes te voorkomen en te bestrijden.
Tijdens Orange the World, van 25 november tot 10 december, is er wereldwijd aandacht voor deze strijd. De campagne begint op de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen en eindigt op de Internationale Mensenrechtendag.
Gender-gerelateerd geweld
Geweld tegen vrouwen en meisjes is een van de meest voorkomende mensenrechtenschendingen ter wereld, vertelt Pascalle. ‘Gender-gerelateerd geweld kent veel vormen. Het kan bijvoorbeeld gaan om huiselijk geweld, verkrachting binnen het huwelijk en mensenhandel, maar ook gedwongen kind-huwelijken, seksueel geweld in conflictsituaties, vrouwenbesnijdenissen en online geweld.’
Het geweld is vaak een gevolg, maar tegelijkertijd ook een oorzaak van de ongelijkheid waar vrouwen wereldwijd mee te maken krijgen. ‘Om het geweld tegen vrouwen en meisjes tegen te gaan moeten we de onderliggende oorzaken aanpakken, zoals schadelijke sociale normen, genderstereotypen en discriminatie. Hier hebben we ook de mannen en jongens en de lokale, politieke en religieuze leiders van deze wereld bij nodig’, benadrukt Pascalle.
SDG5 Fonds
In de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties (SDG’s) staan ook afspraken over de bescherming van vrouwen en meisjes. Het vijfde doel (SDG 5) zet in op gelijke rechten voor mannen en vrouwen en empowerment van vrouwen en meisjes. ‘Dit is een belangrijke prioriteit voor Nederland’, zegt Pascalle. Nederland heeft daarom een van de grootste fondsen ter wereld op dit gebied: het SDG5 fonds. Dit fonds bevat in totaal bijna €500 miljoen voor de periode 2021-2025.
Via dit fonds ondersteunt het ministerie van Buitenlandse Zaken bijvoorbeeld vrouwenrechtenorganisaties, waaronder programma's die specifiek inzetten op het betrekken van mannen en jongens. Het SDG5 fonds bestaat uit vier thematische fondsen:
- Power of Women (PoW)
- Women, Peace and Security (WPS)
- SRGR partnerschappen (SRGR)
- Leading from the South (LFS)
Power of Women
Het Power of Women fonds richt zich voornamelijk op vrouwenrechtenorganisaties die vrouwen en meisjes, maar ook mannen en jongens, helpen om op te komen voor de rechten van vrouwen. Het YW4A-partnerschap (Young Women 4 Awareness) is een van de organisaties die via dit fonds wordt gesteund. YW4A organiseert bijvoorbeeld leiderschapstrainingen voor jonge vrouwen in Kenia, Egypte, Palestijnse Gebieden en Zuid-Soedan.
In de trainingen leren jonge vrouwen om op te komen voor hun eigen rechten en te staan voor de rechten van vrouwen in hun gemeenschap. ‘Als je in de leiderschapsvaardigheden van meisjes investeert, verander je niet alleen de toekomst van de meisjes, maar ook van de gemeenschap’, vertelt Thabani Sibanda, programmamanager van het YW4A-partnerschap.
Sinds de start van het project hebben bijna tweeduizend jonge vrouwen aan de trainingen deelgenomen. ‘In 2025 verwachten we ruim vijftienduizend vrouwen te hebben geholpen. Daarnaast werken we ook met andere lokale vrouwenrechtenorganisaties, geloofsorganisaties, mannen en jongens. Al deze groepen hebben een cruciale rol in het tegengaan van geweld tegen vrouwen en het bereiken van gendergelijkheid.’
Women, Peace and Security
Het Women, Peace and Security fonds richt zich op de bescherming van vrouwen en meisjes in conflictgebieden en de versterking van hun positie in vredesonderhandelingen.
War Child is bijvoorbeeld een van de organisaties die ondersteuning krijgt via dit fonds. In de Palestijnse Gebieden werkt War Child bijvoorbeeld samen met lokale organisaties en gemeenschappen om vrouwen en meisjes beter te beschermen tegen gender-gerelateerd geweld. ‘Het is een strijd op meerdere fronten’, vertelt netwerkcoördinator Fidaa Mousa. ‘Vrouwen en meisjes worden niet alleen vaak onderdrukt binnen de Palestijnse samenleving, maar leven in veel gevallen ook onder de Israëlische bezetting.’
In de projecten van War Child staan vrouwen en meisjes centraal, maar mannen en jongens worden ook betrokken. ‘Als mannen en jongens niet veranderen in de manier waarop zij met vrouwen omgaan, duurt verandering veel en veel langer. De door mannen gedomineerde samenleving (patriarchaat) moet samen met mannen worden afgebroken. Tot nu toe hebben duizend mannen en jongens actief deelgenomen.’
De uitdagingen zijn groot in de Palestijnse Gebieden nu het geweld oplaait, vertelt Fidaa. ‘Vrouwen en meisjes lopen meer risico, maar ook voor de projectpartners is het moelijker om het werk uit te voeren. Maar we stoppen niet bij de vijfduizend vrouwen en meisjes die we al hebben bereikt. We blijven doorgaan.’
SRGR-partnerschappen
Het SRGR-partnerschappen fonds richt zich op het versterken van Seksuele Reproductieve Gezondheid en Rechten (SRGR). Dit fonds ondersteunt bijvoorbeeld het Break Free! Programma van Plan International in Soedan. Een programma waar jonge activisten leren om te praten over problemen op het gebied van SRGR waarmee zij te maken krijgen. ‘Het is mooi om het vertrouwen van jonge meisjes en jongens te zien groeien en te zien dat zij ook in hun eigen gemeenschappen het gesprek aangaan over SRGR’, vertelt coördinator Salwa Iddriss.
Veel meisjes moeten ver reizen naar school en ook op school is het niet altijd veilig. ‘Meisjes hebben vaak geen toegang tot hygiëne producten, schoon water en geschikte toiletvoorzieningen.’ Het Break Free! Programma traint daarom jongens en meisjes om aandacht te vragen voor deze problemen. Salwa: ‘Bewustwording is de eerste stap naar verandering.’
Leading from the South
Het Leading from the South fonds financiert rechtstreeks vrouwenrechtenorganisaties, regionale netwerken en feministische bewegingen uit het mondiale Zuiden, via drie regionale vrouwenfondsen en een wereldwijd fonds voor inheemse vrouwen (FIMI).
Dit laatste fonds ondersteunt bijvoorbeeld het Oltoilo lee maa initiatief in Kenia. Oltoilo lee maa stimuleert discussie over vrouwenbesnijdenis, wat in veel inheemse gemeenschappen in Kenia een traditioneel gebruik is.
Het initiatief richt zich op meisjes en vrouwen, maar ook op mannen en jongens, culturele leiders en de mensen die de besnijdenis uitvoeren. ‘Dit zijn traditioneel gezien de groepen die de culturele normen en waarden in stand houden. Door de discussie aan te gaan, kan deze groep samen zorgen dat vrouwenbesnijdenis wordt uitgebannen.’ Het team van Oltoilo lee maa ziet tot nu toe positieve resultaten. ‘We zien dat de gemeenschappen openstaan om met het gebruik te stoppen.’
Lees ook:Nederlandse ambassade Mozambique steunt aanpak gendergerelateerd geweldDe Nederlandse ambassade in Mozambique steunt lokale projecten in de strijd tegen gendergerelateerd geweld. Isabel Prostamo en Délcio Brandão Mbota praten over hun project PEACE dat al 500 meisjes heeft bereikt. |