‘Als we waterschaarste niet samen aanpakken, overleven we niet’
Ministeries
De Nijl voorziet Egypte al duizenden jaren van water. Maar klimaatveranderingen en (toekomstige) waterkrachtprojecten in de rivier zetten de watervoorziening in Egypte onder druk. En daarmee de voedselvoorziening. Brede samenwerking is dé oplossing, volgens Perihane Allam, waterspecialist op de ambassade in Caïro.
'Bijna iedereen in Egypte is geïnteresseerd in water en weet dat het schaars is. Onze watervoorziening wordt bedreigd door enorme gevaren als klimaatverandering, bevolkingsgroei en een grote dam die nu wordt gebouwd in de Blauwe Nijl. Wat het allemaal nog ingewikkelder maakt, is dat 85 procent van ons water wordt gebruikt door boeren. Als je in Egypte spreekt over watervoorziening, dan heb je het dus meteen over voedselzekerheid. Als er niet genoeg water is, krijgen mensen dus honger. Zeker als de watervoorziening ook enorm onder druk staat door klimaatverandering en bevolkingsgroei.'
Landbouw in Egypte
'Alleen via innovatie kunnen we de uitdagingen het hoofd bieden. Samen met de overheid werken we op de ambassade aan strategische plannen en introduceren we nieuwe irrigatiemethoden. Maar het is een ingewikkelde formule, die voor meer voedselveiligheid moet zorgen met minder waterverbruik. Nieuwe technieken zijn bovendien vaak minder afhankelijk van menskracht, dus is het erg belangrijk dat we alternatieve banen scheppen. Daarom omvatten bijna al onze interventies ook sociaaleconomische steun aan kwetsbare agrarische gemeenschappen, waaronder vrouwen en jongeren.'
'Nieuwe technieken introduceren is niet eenvoudig, vooral niet in Opper-Egypte, waar het boerenland versnipperd is en agrariërs gemiddeld een halve hectare tot een hectare grond hebben. Je moet eerst het land van deze kleine boeren samenbrengen voordat je goede irrigatiemethoden kunt invoeren. Er is dus veel onderwijs en vertrouwen nodig. Boeren willen over het algemeen graag meedoen, omdat ze zien dat hun gewassen zwaar te lijden hebben onder extreme weersomstandigheden.'
Overleg over de Blauwe Nijl
‘Als ik het heb over de politieke kant van water, zegt iedereen altijd "Oh, Ethiopië". De mensen hier weten van de bouw van de Grote Ethiopische Renaissancedam (Grand Ethiopian Renaissance Dam, GERD) in de Blauwe Nijl. De Blauwe Nijl is de belangrijkste bron van water in Egypte. Naar verwachting treedt de GERD vanaf 2020 in werking. Egypte vreest dat er dan veranderingen ontstaan in de rivierloop en in de watertoevoer naar het land. Egypte, Ethiopië en Soedan praten sinds 2012 met elkaar over hoe het stuwmeer gevuld en gebruikt moet worden. Maar het gebrek aan overeenstemming en de snelle klimaatveranderingen zullen naar verwachting ernstige gevolgen hebben voor de landbouw, werkgelegenheid, economie, het toerisme en de algehele stabiliteit in Egypte.'
Samenwerken, samenleven
‘Mijn interesse in het onderwerp komt voort uit het feit dat water leven is ... zo simpel is het. Want rivieren zijn veel meer dan alleen waterleveranciers voor de landen waar ze doorheen stromen. Men gelooft wel dat ze zielen en bewustzijn hebben. De Nijl is altijd getuige geweest van de geschiedenis, beschaving en het erfgoed van haar volken. Vele liedjes en gedichten over de Nijl gaan over de rivier als bron van schoonheid, trots en vruchtbaarheid.'
'Soms vergeten besluitvormers hoe verwant hun ideeën en overtuigingen over de Nijl zijn. De Nijl is altijd gul geweest over grenzen heen en samenwerking tussen landen moet net zo onbaatzuchtig zijn. Ik zou graag echte regionale, grensoverschrijdende samenwerking zien. We moeten wel. De risico's komen eraan en niemand kan ze vermijden. Als we niet leren om samen te leven en samen te werken, overleven we niet.'