‘Betere leefomstandigheden, daar draait maatschappelijk verantwoord ondernemen om’
Ministeries
Net als Nederland streeft Duitsland naar internationale handel waar iedereen beter van wordt. Ook de mensen en het milieu in productielanden wereldwijd. Gabrielle Scholten van de Nederlandse ambassade in Berlijn legt uit hoe onze buurlanden samenwerken op weg naar eerlijk, duurzaam en milieuvriendelijk zakendoen.
‘Voor ik bij Buitenlandse Zaken terecht kwam, werkte ik twee jaar voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Daar werkte ik aan heel diverse zaken. Deze zaken waren altijd heel concreet en persoonlijk, mensen dienen meestal niet zomaar een klacht in bij het Hof. Bovendien kunnen de uitspraken van het Hof tot een concrete verbetering in iemands situatie voor elkaar krijgen. Dat gaf me veel voldoening. Toch knaagde er iets. Het waren vaak correcties achteraf. Ik wilde zelf verandering in gang zetten. In mijn huidige werk bij Buitenlandse Zaken komt het allemaal samen: mijn passie voor mensenrechten en de mogelijkheid om met beleid veranderingen tot stand te brengen.’
Leren van elkaar
‘Vanuit Berlijn laat ik de collega’s in Nederland zien hoe Duitsland omgaat met internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO). En omgekeerd laat ik zien welke ideeën wij hebben over eerlijk, duurzaam en milieuvriendelijk zakendoen. Bijvoorbeeld over het tegengaan van kinderarbeid of over de ondersteuning van vakbondsleden die door werkgevers worden geïntimideerd. Door dit soort informatie uit te wisselen leren we van elkaar.’
Duwtjes in de juiste richting
‘Duitsland ziet zeker de meerwaarde van samenwerking met Nederland. Het denken over IMVO is in Nederland behoorlijk ontwikkeld. Dat zie je bijvoorbeeld aan de manier waarop we hier verschillende manieren gebruiken om duwtjes in de juiste richting te geven. Zo mag je in Nederland alleen mee op handelsmissies als je je houdt aan de OESO-richtlijnen voor IMVO. En Duitsland heeft weer een organisatie als Econsense, dat bedrijven helpt bij het maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bijvoorbeeld door medewerkers van bedrijven in de productieketen te trainen. Econsense wordt geheel gefinancierd door de aangesloten bedrijven, zoiets hebben we in Nederland niet.’
Evalueren
‘Nederland en Duitsland behoren in Europa tot de actievere landen op het gebied van IMVO. Daarom is Duitsland een heel natuurlijke partner voor ons. We zitten ook min of meer in dezelfde fase. Zowel Nederland als Duitsland evalueert op dit moment het eigen IMVO-beleid. In Duitsland gaat het onder andere om de vraag in hoeverre Duitse bedrijven de vrijwillige regels uit het Duitse nationaal actieplan voor IMVO naleven. Is dat voldoende of moeten ze toe naar wetgeving? Het antwoord op die vraag is ook relevant voor ons. Duitsland heeft gewicht in Europa. Dus als er bijvoorbeeld nationale regelgeving komt in Duitsland dan zou het heel goed kunnen dat dat invloed heeft op het Europese IMVO-beleid.’ ‘Ik heb gemerkt hoe belangrijk het is dat wij vanuit de ambassade bevestigde informatie kunnen geven, in tijden van fake news en speculatie. Dat helpt mensen besluiten te nemen. Hoe zeer ze dat waarderen en hoe spannend zo’n situatie is voor de Nederlanders bleek bijvoorbeeld toen iemand in de appgroep schreef: “Houden meer mensen hun adem in als er staat: “Caroline is aan het typen”?”. Het is fijn als je mensen in deze onzekere tijden toch een soort anker en een betrouwbare bron van informatie kunt bieden.’
Europees actieplan
‘Maar we kijken niet alleen naar Duitsland. Afgelopen najaar heeft minister Kaag de Europese Commissie opgeroepen tot het opstellen van een Europees actieplan voor IMVO. Dat plan moet bijdragen aan een gelijk speelveld voor Europese bedrijven, zodat zij niet in elk land met andere IMVO-regels te maken krijgen. En uiteraard in het verbeteren van de omstandigheden in productielanden. Dit is een cruciaal moment om landen aan te sporen die dit onderwerp wat minder op het netvlies hebben. Dat is ook een van de speerpunten van het komende EU-voorzitterschap van Duitsland.’
‘Het verbeteren van de leefomstandigheden van mensen en een duurzame manier van zakendoen, daar gaat het om. Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen gaat me echt aan het hart. Je kunt er hele tastbare veranderingen mee teweeg brengen. En dat geeft zoveel voldoening.’