Minister-president Schoof: Goeiedag. Vanochtend vroeg ben ik teruggekeerd uit New York, waar ik aanwezig was bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Een van de centrale onderwerpen daar was de situatie in het Midden-Oosten die zeer gespannen blijft en hoeveel tegenwind en barrières er ook zijn, de inzet van de internationale gemeenschap moet gericht blijven op de de-escalatie en diplomatieke oplossing. We moeten die cirkel van geweld, die bijna een jaar geleden in gang is gezet met de gruwelijke aanvallen van Hamas op 7 oktober, doorbreken. En de voortdurende aanvallen op Israël moeten stoppen. Dat was de boodschap in mijn toespraak en tegenover diverse collega’s in de regio, onder wie de Palestijnse president Abbas en premier Netanyahu van Israël die ik uitgebreid heb gesproken. ‘Geef diplomatie een kans, dat is in ieders belang’, de basis ligt er al in de vorm van VN-veiligheidsraad resoluties voor Gaza en de Noordelijke grensregio. Nederland steunt die initiatieven, onder meer de VS en Frankrijk, om daar eindelijk werk van te maken om te voorkomen dat dit verder escaleert naar grootschalige regionale oorlog.
Het tweede onderwerp dat nadrukkelijk speelde, was natuurlijk de Russische oorlog tegen Oekraïne, mede door aanwezigheid van president Zelenski. In al zijn optredens klonk voor mij de aansporing door om vooral standvastig te blijven en Oekraïne te blijven steunen. Dat doet Nederland ook op alle mogelijke manieren. Zo blijven we ons inzetten voor gerechtigheid, een van de punten uit de vredesformule van Zelenski. En bovenal blijven we Oekraïne (onverstaanbaar, red.) steunen tegen de Russische agressie en een van de manieren waarop we dat doen, is door de Oekraïense luchtmacht te versterken met F-16’s.
In dat kader, is het een bijzondere middag want de Koninklijke luchtmacht heeft een afscheidsronde boven Nederland gevlogen met een aantal F-16’s. Toch een einde van een tijdperk, de F-16 heeft ons juist veertig jaar dienstgedaan voor vrede en veiligheid, maar wel in de wetenschap dat deze toestellen een nieuw leven krijgen bij het trainingscentrum in Roemenië en bij de Oekraïense luchtmacht. En onder het voornemen dat wij onze eigen krijgsmacht verder blijven moderniseren en versterken, onder meer met extra F-35-toestellen. Belangrijk om onze veiligheid te kunnen waarborgen en te voldoen aan onze NAVO-verplichtingen.
Dat brengt mij bij komende dinsdag, 1 oktober, de dag dat de NAVO een nieuwe secretaris-generaal krijgt. Deze week in New York heb ik Jens Stoltenberg met een Koninklijke onderscheiding bedankt voor zijn jarenlange grote inzet. En bij deze wil ik mijn voorganger op deze plek, Mark Rutte, alle succes wensen als zijn opvolger en ik hoop hem snel te kunnen ontmoeten in zijn nieuwe functie. Tot slot: vandaag heb ik in de ministerraad, of hebben we in de ministerraad, nog kort de eenheid van het kabinetsbeleid onderstreept. Als kabinet spreken we met één mond en dat is voor iedereen glashelder.
