Inleidend statement persconferentie na ministerraad 14 april 2023

Minister-president Rutte: Goedemiddag allemaal. Vandaag, zoals u zag in de persberichten, over veel onderwerpen gesproken, waaronder natuurlijk ook de oorlog in Oekraïne. En ook wij in Nederland ondervinden daar op allerlei manieren, zowel direct als ook indirect, de gevolgen van. Dus dat hebben we bijvoorbeeld gemerkt, het afgelopen jaar met de sterk gestegen energieprijzen en daarmee ook in onze portemonnee en nog steeds zie je dat terug in de inflatiecijfers. En door het wegvallen van het Russische gas rees ook de vraag of we voldoende gas zouden hebben om onze huizen, onze scholen, maar ook onze ziekenhuizen, om die te verwarmen. De afgelopen winter zijn we gelukkig goed doorgekomen, maar dat neemt niet weg dat we, en we genieten allemaal natuurlijk van het lentezonnetje dit weekend, dat we wel al vooruit moeten kijken naar de volgende winter. Onze uitgangspositie is beter dan vorig jaar maar daarmee zijn we zeker nog niet uit de gevarenzone. En daarom moeten er maatregelen worden genomen, zoals we die ook vorig jaar namen, die zetten we door. We willen onder andere ervoor zorgen dat de gasopslagen, dat die goed gevuld zijn, dan praat je over zo’n minimaal 90%. We breiden ook de LNG-capaciteit stapsgewijs verder uit, die is natuurlijk al heel erg fors uitgebreid. En we gaan ook door met het stimuleren van energiebesparing. En met die maatregelen moeten we ervoor zorgen dat we ook komende winter uiteindelijk niet in de kou zullen zitten.

Ondertussen wijst helaas niets erop dat Poetin van plan is om snel een einde te maken aan de Russische agressie tegen Oekraïne. En daarom is het zo belangrijk dat we Oekraïne blijven bijstaan, zodat het deze strijd kan volhouden. Zolang als het nodig is en op alle mogelijke terreinen, militair, humanitair, financieel, juridisch waar het gaat om accountability, dus het ook ter verantwoording roepen van degene die verantwoordelijk zijn. Vorige week konden we al aankondigen dat uit de 2,5 miljard euro die daarvoor is gereserveerd, dat bijna 275 miljoen euro wordt vrijgemaakt voor onder meer humanitaire steun, landbouw en herstelwerkzaamheden. Gisteren maakte Defensie bekend inmiddels ter waarde van 1,5 miljard euro aan militaire steun te hebben geleverd aan Oekraïne. En voor het eerst heeft Defensie daarbij ook een uitgebreid overzicht gegeven van de gedoneerde militaire goederen en de militaire middelen. En natuurlijk blijven we continue met onze bondgenoten, uiteraard ook in Europa, NAVO, kijken naar wat er nog meer nodig is. Dat waren ook gesprekken die vorige week plaatsvonden, Macron was hier natuurlijk, president Macron van Frankrijk, twee dagen op staatsbezoek. Ook die gesprekken stonden in belangrijke mate in het teken van die verschrikkelijke Russische agressieoorlog. Ik had donderdag een telefoongesprek met Rishi Sunak, in Londen, en op bezoek was de president van Estland en aanstaande maandag is de president van Litouwen op bezoek, belangrijk omdat in Litouwen, in Vilnius, ook de volgende NAVO-top zal plaatsvinden. En het ligt natuurlijk zeer voor de hand dat ook bij die NAVO-top in belangrijke mate gesproken zal worden over de veiligheidssituatie in Europa, en in het bijzonder de situatie als gevolg van die Russische agressie tegen Oekraïne en ín Oekraïne. Zeker die twee Baltische staten, dus Estland, geldt ook natuurlijk voor Letland, maar even nu niet op bezoek maar Estland en Litouwen, die leveren eigenlijk al decennia lang met die dreiging en zijn zelfs een hele tijd onderdeel geweest van dat Sovjet imperium. Dus voor hen is zo’n Russische invasie in Oekraïne, roept ook weer heel veel oude schrikbeelden op en tegelijkertijd ook een zekere ervaring hoe daarmee om te gaan, dus het is ook erg nuttig om die gesprekken te voeren. In die zin laat het ook maar eens te meer zien hoe belangrijk dit is, hoe wij als bondgenoten standvastig zijn, schouder aan schouder blijven staan met Oekraïne, dat we ook internationaal die coalities blijven bouwen en laat ik daar nog één ding over zeggen: daarbij is het ook zo ongelofelijk belangrijk dat we niet alleen in de NAVO en Europese Unie erover spreken, maar ook verder werken aan de steun die nodig is in de Global South, dus in Afrika maar ook andere delen van de wereld. Daar is Nederland ook intensief bij betrokken. Ik zal daar zelf  de komende maanden ook veel mee bezig zijn, Wopke Hoekstra, Buitenlandse Zaken, werkt daar natuurlijk dag in dag uit aan. Maar ook Kasja Ollongren, Liesje Schreinemacher, alle meest betrokken ministers, om ervoor te zorgen dat ook het narratief alsof zou het probleem bijvoorbeeld met voedselvoorziening in Afrika het gevolg zijn van de opstelling van Europa tegen Rusland, dat het echt precies andersom is. Dat er problemen zijn ontstaan, uitsluitend door de totaal ongevraagde inval, en niet uitgelokte inval, van Rusland in Oekraïne. En dat dat leidt tot die grote wereldwijde problemen. En dat vraagt dus ook echt, ook van een land als Nederland, een van de G20-economieën om actief bij te dragen aan dat internationale draagvlak voor de steun aan Oekraïne en tegen Rusland zodat Oekraïne dit kan winnen en Rusland dit zal verliezen.