Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 14 april 2023
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Rutte na afloop van de ministerraad op 14 april 2023. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.
Oekraïne
RUTTE
Goedemiddag allemaal. Vandaag, zoals u zag in de persberichten, over veel onderwerpen gesproken, waaronder natuurlijk ook de oorlog in Oekraïne. En ook wij in Nederland ondervinden daar op allerlei manieren, zowel direct als ook indirect, de gevolgen van. Dus dat hebben we bijvoorbeeld gemerkt, het afgelopen jaar met de sterk gestegen energieprijzen en daarmee ook in onze portemonnee en nog steeds zie je dat terug in de inflatiecijfers. En door het wegvallen van het Russische gas rees ook de vraag of we voldoende gas zouden hebben om onze huizen, onze scholen, maar ook onze ziekenhuizen, om die te verwarmen. De afgelopen winter zijn we gelukkig goed doorgekomen, maar dat neemt niet weg dat we, en we genieten allemaal natuurlijk van het lentezonnetje dit weekend, dat we wel al vooruit moeten kijken naar de volgende winter. Onze uitgangspositie is beter dan vorig jaar maar daarmee zijn we zeker nog niet uit de gevarenzone. En daarom moeten er maatregelen worden genomen, zoals we die ook vorig jaar namen, die zetten we door. We willen onder andere ervoor zorgen dat de gasopslagen, dat die goed gevuld zijn, dan praat je over zo’n minimaal 90%. We breiden ook de LNG-capaciteit stapsgewijs verder uit, die is natuurlijk al heel erg fors uitgebreid. En we gaan ook door met het stimuleren van energiebesparing. En met die maatregelen moeten we ervoor zorgen dat we ook komende winter uiteindelijk niet in de kou zullen zitten.
Ondertussen wijst helaas niets erop dat Poetin van plan is om snel een einde te maken aan de Russische agressie tegen Oekraïne. En daarom is het zo belangrijk dat we Oekraïne blijven bijstaan, zodat het deze strijd kan volhouden. Zolang als het nodig is en op alle mogelijke terreinen, militair, humanitair, financieel, juridisch waar het gaat om accountability, dus het ook ter verantwoording roepen van degene die verantwoordelijk zijn. Vorige week konden we al aankondigen dat uit de 2,5 miljard euro die daarvoor is gereserveerd, dat bijna 275 miljoen euro wordt vrijgemaakt voor onder meer humanitaire steun, landbouw en herstelwerkzaamheden. Gisteren maakte Defensie bekend inmiddels ter waarde van 1,2 miljard euro aan militaire steun te hebben geleverd aan Oekraïne. En voor het eerst heeft Defensie daarbij ook een uitgebreid overzicht gegeven van de gedoneerde militaire goederen en de militaire middelen. En natuurlijk blijven we continue met onze bondgenoten, uiteraard ook in Europa, NAVO, kijken naar wat er nog meer nodig is. Dat waren ook gesprekken die vorige week plaatsvonden, Macron was hier natuurlijk, president Macron van Frankrijk, twee dagen op staatsbezoek. Ook die gesprekken stonden in belangrijke mate in het teken van die verschrikkelijke Russische agressieoorlog. Ik had donderdag een telefoongesprek met Rishi Sunak, in Londen, en op bezoek was de president van Estland en aanstaande maandag is de president van Litouwen op bezoek, belangrijk omdat in Litouwen, in Vilnius, ook de volgende NAVO-top zal plaatsvinden. En het ligt natuurlijk zeer voor de hand dat ook bij die NAVO-top in belangrijke mate gesproken zal worden over de veiligheidssituatie in Europa, en in het bijzonder de situatie als gevolg van die Russische agressie tegen Oekraïne en ín Oekraïne. Zeker die twee Baltische staten, dus Estland, geldt ook natuurlijk voor Letland, maar even nu niet op bezoek maar Estland en Litouwen, die leveren eigenlijk al decennia lang met die dreiging en zijn zelfs een hele tijd onderdeel geweest van dat Sovjet imperium. Dus voor hen is zo’n Russische invasie in Oekraïne, roept ook weer heel veel oude schrikbeelden op en tegelijkertijd ook een zekere ervaring hoe daarmee om te gaan, dus het is ook erg nuttig om die gesprekken te voeren. In die zin laat het ook maar eens te meer zien hoe belangrijk dit is, hoe wij als bondgenoten standvastig zijn, schouder aan schouder blijven staan met Oekraïne, dat we ook internationaal die coalities blijven bouwen en laat ik daar nog één ding over zeggen: daarbij is het ook zo ongelofelijk belangrijk dat we niet alleen in de NAVO en Europese Unie erover spreken, maar ook verder werken aan de steun die nodig is in de Global South, dus in Afrika maar ook andere delen van de wereld. Daar is Nederland ook intensief bij betrokken. Ik zal daar zelf de komende maanden ook veel mee bezig zijn, Wopke Hoekstra, Buitenlandse Zaken, werkt daar natuurlijk dag in dag uit aan. Maar ook Kasja Ollongren, Liesje Schreinemacher, alle meest betrokken ministers, om ervoor te zorgen dat ook het narratief alsof zou het probleem bijvoorbeeld met voedselvoorziening in Afrika het gevolg zijn van de opstelling van Europa tegen Rusland, dat het echt precies andersom is. Dat er problemen zijn ontstaan, uitsluitend door de totaal ongevraagde inval, en niet uitgelokte inval, van Rusland in Oekraïne. En dat dat leidt tot die grote wereldwijde problemen. En dat vraagt dus ook echt, ook van een land als Nederland, een van de G20-economieën om actief bij te dragen aan dat internationale draagvlak voor de steun aan Oekraïne en tegen Rusland zodat Oekraïne dit kan winnen en Rusland dit zal verliezen.
Asielinstroom (1)
DE ROOY (NOS)
Meneer Rutte, wat heeft u met het kabinet besproken als het gaat om de asielinstroom?
RUTTE
Vandaag geen bespreking. Er zijn intensieve gesprekken gaande in het kabinet zoals u weet, over het brede migratievraagstuk. Dus asiel, maar ook kennismigratie en uiteraard arbeidsmigratie.
DE ROOY
Wanneer gaan we daar iets over te horen krijgen?
RUTTE
Dat willen we echt zo snel mogelijk tot conclusie brengen.
DE ROOY
Dat betekent weken, maanden?
RUTTE
Eerder weken dan maanden, maar ik kan nu nog geen datum noemen.
DE ROOY
Wij hebben die cijfers gezien, ze zijn nu bekend. Vindt u dit een te hoge instroom van het aantal mensen dat naar Nederland van plan is te komen?
RUTTE
Dat is een politiek oordeel. U weet dat ik dat vind. Maar ik heb hier ook een paar keer uitgelegd: we gaan met het kabinet geen discussie voeren of we dit te hoog vinden of niet.
DE ROOY
Waarom niet?
RUTTE
Omdat dat een politiek vraagstuk is en partijen daar verschillend naar kijken. Daarom dat we hebben afgesproken om er politiek zo mee om te gaan dat we het hele vraagstuk van migratie in kaart brengen en daar binnen is asielmigratie uiteraard een zeer belangrijk punt.
DE ROOY
En als het kabinet niet eens eigenlijk één oordeel kan vellen over of het teveel is of niet, kan het dan wel tot een oplossing komen?
RUTTE
Ja, mijn overtuiging is dat die vraag, de beantwoording daarvan, hoewel interessant, niet relevant is voor de oplossing van het probleem.
DE ROOY
Moet om dit vraagstuk aan te pakken, moet daarvoor het coalitieakkoord worden open gebroken?
RUTTE
Het coalitieakkoord staat nergens in de weg. We moeten gewoon maatregelen nemen. Maar het coalitieakkoord staat niet in de weg.
DE ROOY
Extra maatregelen, dus bovenop wat er is afgesproken in het coalitieakkoord?
RUTTE
Dat ligt voor de hand als je kijkt naar de grote vraagstukken. En daarom dat we ook afgesproken hebben met de vier partijen om er breed naar te kijken. Dat doe je natuurlijk omdat je meent, zowel op kennismigratie zijn er grote vraagstukken rondom het absorptievermogen van onze hoge onderwijsinstellingen. Ook als het gaat om kennismigratie, sorry als het gaat om arbeidsmigratie. En zeker ook als het gaat om asielmigratie om ervoor te zorgen dat die instroom, u kwam met cijfers, ik kan ze niet bevestigen want ze moeten nog allemaal worden vastgesteld, maar ga er nou maar vanuit dat die cijfers behoorlijk zijn toegenomen. Dus even los van de precieze omvang en dat die ook verder zijn toegenomen na de coronajaren, dus dat stelt ons echt voor vraagstukken die ook te maken hebben met opvang, onderwijs, huisvesting, alle zaken. En uiteraard draagvlak in de samenleving.
DE ROOY
Als we met Kamerleden van coalitiepartijen zoals ChristenUnie en D66 praten, die zeggen: nou op asiel zijn er helemaal geen nieuwe maatregelen nodig.
RUTTE
Ik denk dat het kabinet uiteindelijk erin gaat slagen om dit vraagstuk in samenhang op te lossen. Maar hoe precies ga ik niet op vooruit lopen. Dat hangt echt af, daar wil ik echt ook het proces de kans geven.
DE ROOY
Maar dat er extra maatregelen komen, dat zegt u, dat staat vast?
RUTTE
Het feit dat wij natuurlijk praten als kabinet in de volle breedte over deze verschillende aspecten van migratie is niet omdat we een studieclub zijn. Dat doen we omdat ieder van die aspecten van migratie er natuurlijk zorgen zijn.
DE ROOY
Dan laatste vraag, heeft u Meloni nog gesproken? In Italië is de noodtoestand uitgeroepen…
RUTTE
Ik heb haar niet zelf gesproken, maar we zijn wel in intensief contact met de Fransen, de Italianen en met de Europese Unie over de situatie in Tunesië. Die is natuurlijk zeer zorgwekkend. Dat heeft ook te maken met het feit dat Tunesië op dit moment lijkt betrekkelijk weinig te doen om de uitstroom vanuit Tunesië over zee, wat overigens levensgevaarlijk is met die bootjessmokkelaars die daar bezig zijn om mensen dan vervolgens op een of andere manier richting vooral Italië te krijgen, om te zien hoe we dat onder controle kunnen krijgen. Dat heeft ook te maken met de situatie in Tunesië. Ook in economische zin, hun onderhandelingen met het IMF. Dus we kijken over een breed front hoe we dat kunnen aanpakken. Daar gingen ook deels de gesprekken met Frankrijk over.
DE ROOY
Toen was u heel optimistisch, Meloni eigenlijk ook. Ondertussen zien we hier hogere asielinstroomcijfers en Italië is de noodtoestand uitgeroepen.
RUTTE
Ja, maar ik heb u niet gezegd februari dat ik dacht dat we dit in een paar weken gingen oplossen. Dit is altijd een vraagstuk van de lange adem. Alleen je moet het wel oplossen.
VULLINGS (EENVANDAAG)
U vertelde net dat u nog aan het praten bent over die migratievoorstellen. Ik weet niet of er voorstellen zijn, waarom duurt het zo lang eigenlijk?
RUTTE
Ik denk niet dat het lang duurt, het zijn complexe vraagstukken. Dus ook als je ze in samenhang wil bezien moet je daar echt even goed met elkaar de tijd voor nemen.
VULLINGS
Waar zit het dan op vast?
RUTTE
Nergens op, je moet zorgen dat je een goeie analyse maakt en op basis daarvan tot goede politieke besluiten komt.
VULLINGS
Maar is het techniek, is het politieke wil?
RUTTE
Ik denk dat die politieke wil er is, maar je moet wel heel precies weten wat werkt wel wat werkt niet? Het heeft ook geen zin om een grote tour pakketten af te kondigen. Ik verwacht ook niet dat dat gaat gebeuren. Wat ik verwacht is….
VULLINGS
Pardon, u verwacht niet dat u een groot pakket gaat afkondigen?
RUTTE
Nee, dit los je niet op met grote aankondigingen, pakketten, je lost dit op door langs alle fronten problemen aan te pakken. We zijn al bezig op heel veel punten. Bijvoorbeeld waar het gaat om het feit dat via de Westelijke Balkan er een behoorlijke toename was van de instroom Europa in. Dat zijn we steeds meer onder controle aan het krijgen omdat Servië voor veel meer landen bezig is hun politiek gelijk te schakelen met de rest van de Europese Unie. Dat hebben ze nu gedaan voor onder andere Indiërs, andere, ook landen in Afrika. Daar zijn we nog niet helemaal klaar mee maar die gesprekken met Alexander Vučić en zijn regering zijn heel belangrijk om… Het is een aspect, je denkt, wat kan dat nou zijn? Dat is een grote stroom vluchtelingen die via die Westelijke Balkan Europa in komt. Dus daar werken we aan, daar wordt ook voortgang geboekt.
VULLINGS
Ja, maar dat is een gesprek met een…
RUTTE
Dus het is niet zo dat het perse een groot pakket is, het is wel zo: je wil het probleem onder controle krijgen. Dus ik ziet niet te wachten op grote aankondigingen en stoere pakketten, maar wel op iets wat werkt.
VULLINGS
Maar u schetst nu een situatie waarbij u praat met collega’s in het buitenland. Maar we hebben het hier over gesprekken in het binnenland. Gesprekken in het kabinet.
RUTTE
Ja zeker, ja uiteraard, dus dat is precies ook wat we doen.
VULLINGS
Maar dat betekent… Dan neem ik aan dat er meer komt?
RUTTE
Ja, daar ga ik ook vanuit alleen het is niet zo dat je dit oplost met een grote persconferentie waarin je een stoer pakket aankondigt. Je lost dit op door…
VULLINGS
Nee, met een pakket dat werkt lijkt me dat dat de bedoeling is.
RUTTE
Ja, maar dat zijn ook maatregelen die deels al in werking zijn getreden. Maatregelen die je verder kunt fine tunen. Nieuwe dingen die je mogelijk moet doen. En in zo’n optelsom moet je uiteindelijk ervoor zorgen dat die instroom die nu als je de cijfers die de NOS gelekt kreeg maar die nog niet definitief zijn, maar wel behoorlijk…
VULLINGS
Maar wel kloppen.
RUTTE
Nou, dat zeg ik niet want we moeten ze… Ik heb ze zelf nog niet in formele zin gezien. Maar goed, ik heb kennis genomen van het NOS bericht. En als je kijkt naar de oploop van de asielinstroom dan is dat natuurlijk niet onwaarschijnlijk.
VULLINGS
Ja, en uw eigen VVD heeft u een belofte gedaan.
RUTTE
Zeker. Dus dat is mijn belofte aan m’n eigen partij en die staat.
VULLINGS
Oké, dank u wel.
DE WINTHER (DE TELEGRAAF)
Meneer Rutte, wordt het probleem rond de instroom groter volgens u?
RUTTE
Op dit moment is dat groter ja. Dat zie je onder ander door het probleem van Tunesië, zeker.
DE WINTHER
Garandeert u dat er de komende maanden geen mensen meer in het gras bij asielzoekerscentra hoeven te slapen.
RUTTE
Nee, dat is onmogelijk te garanderen. Met deze grote instroomcijfers is dat niet te garanderen. Het is zelfs mogelijk dat het weer gaat gebeuren.
DE WINTHER
Moeten we daar eigenlijk rekening mee houden?
RUTTE
Dat zeg ik niet, maar ik kan niet garanderen dat het niet gebeurt. Er wordt hard aan gewerkt om dat te volkomen.
DE WINTHER
Ja? Heeft u daarvoor voldoende hulp vanuit de gemeenten ook?
RUTTE
Ja, iedereen doet echt het maximale, daar ben ik van overtuigd.
DE WINTHER
Maar, en dan is het nog niet genoeg?
RUTTE
We gaan het zien. Ik zeg niet dat het niet genoeg is, ik zeg dat ik u niet kan garanderen dat het niet gebeurt.
DE WINTHER
Maar, het is een beetje van, ‘nou we kijken het wel even aan en we zien wel hoe het zich ontwikkelt’.
RUTTE
Nee, er wordt vreselijk hard aan gewerkt om ervoor te zorgen dat de opvangcapaciteit er is. Maar dit zijn zulke hoge aantallen, dat heeft, je kunt niet uitsluiten dat dat ook weer leidt tot mensen in een weiland.
DE WINTHER
Maar wat zegt u dan tegen mensen die dit zien en ook het vorige keer hebben gezien, daarbij ook dachten ‘dit hoort niet bij een land als Nederland’, we hebben een kabinet in functie, kennelijk, dat dit soort zaken moet oplossen…
RUTTE
Zeker.
DE WINTHER
…een van de grote problemen waar ons land mee kampt, en we zijn een jaar verder en het probleem is niet opgelost.
RUTTE
Nee maar als het zo was dat je die problemen kon oplossen met een paar besluiten, dan hadden we dat allang gedaan. Het is uiterst complex, het is internationaal, ook de gesprekken met Frankrijk gingen daar natuurlijk deze week deels over, en met Duitsland, met België, Zweden heeft daar in grote mate mee te maken en Oostenrijk. En uiteraard Italië. Dat zijn landen die allemaal zwaar geraakt worden door deze hoge instroom, je ziet in al die landen de instroom enorm toenemen, dat leidt ook tot grote maatschappelijke vraagstukken: problemen met de opvang, problemen met onderwijs, problemen met huisvesting. Dus het is geen uniek Nederlands probleem, maar ik ben uiteraard ervoor om ervoor te zorgen dat wij ook voor Nederland dit in goede banen leiden.
DE WINTHER
Ja en intussen is het kabinet in een praatgroepje al maanden bezig om vooral te praten en niet met besluiten te komen.
RUTTE
Ik ben het daar niet mee eens, met die analyse ‘een praatgroepje’. Wat we doen als kabinet, en dat hoort bij een complex probleem, is ervoor zorgen dat we in samenhang kijken hoe we dat kunnen oplossen. En ik ben ervan overtuigd dat we daarin kunnen slagen maar het is hard werken.
DE WINTHER
Ja, maar waar kunnen we nu nou eigenlijk op afrekenen? Want we zijn een jaar verder, het probleem is niet opgelost, er wordt gepraat, u wilt niet zeggen wanneer het probleem wel is opgelost en straks liggen er mensen weer in het gras.
RUTTE
Ik zei net al, ik verwacht dat we de komende weken een heel eind verder zijn, dat is mijn overtuiging, dat is één. Twee, is het zo dat de vier partijen erover eens zijn dat we uiteraard het hele vraagstuk, dat we daar grip op moeten krijgen. En dat gaat ook om de andere aspecten van migratie. En specifiek vanuit mijn eigen partij, heb ik natuurlijk een hele concrete toezegging gedaan, die staat.
DE WINTHER
U begon uw verhaal net met de vermelding dat er toch een hele stapel persberichten, ik heb ze, ik tel er zes, dus de schade is te overzien.
RUTTE
Ja, een aardige stapel, want uw kritiek is vaak dat we alleen maar aan het benoemen zijn maar het precieze inhoudelijke, dat weet het persbericht.
DE WINTHER
U heeft het niet vaak over, doet een beetje te vermoeden om toch uit te stralen dat uw kabinet nog steeds aan het regeren is en niet alleen maar aan het praten?
RUTTE
Nee hoor, ik deed dat omdat ik in mijn statement het vooral over Oekraïne had, maar daarmee geen recht kan doen, omdat ik anders u steeds verveelder zie kijken, als ik te lang praat hier aan het begin, en ik ook weet dat u uiteindelijk uw vragen wil stellen, heeft mijn statement beperkt tot Oekraïne, maar dat er uiteraard meer besproken is, zoals u kunt zien in het stapeltje persberichten.
Stikstof (1)
DE WINTHER
Ja, we zijn weer een week verder na het debat over de uitslag van de verkiezingen en stikstof, een motie van wantrouwen, in de provincies is verder doorgepraat, in de eerste signalen wordt duidelijk, bijvoorbeeld uit Drenthe, dat men daar een afslag gaan nemen die niet in lijn loopt met datgene wat het kabinet zich voor ogen had. Hoe wordt daar eigenlijk in het kabinet op gereageerd?
RUTTE
Nou niet dat we daar als kabinet over praten. Iedere partij kijkt natuurlijk naar de situatie en de provinciebestuur vorming maar dat is nog lang niet uitgetild, op allerlei plekken, op de meeste plekken, is nu helder, ik dacht zelfs in alle twaalf provincies, met welke groep partijen er verder gesproken wordt, voor Overijssel weet ik het eigenlijk niet helemaal zeker, maar ik dacht dat in de meeste andere provincies bekend is welke partijen onderhandelen, maar of dat gaat lukken, dat weet je natuurlijk niet. Dat moeten we echt afwachten. En wat daaruit gaat komen, dat weten we ook nog niet. Daarbij geldt natuurlijk dat voor specifiek stikstof sommige dingen nationaal beleid zijn, en er ook bevoegdheden zijn die in de provincies liggen. En uiteraard de provincies daar ook afspraken over zouden kunnen maken in hun Provinciale regeerakkoord.
DE WINTHER
Ja, maar goed, is 2030 nou in één week dichterbij gekomen denkt u? Of wordt het toch 2035 eerder?
RUTTE
Nou dat specifieke vraagstuk, hoe daarmee om te gaan, daarvan weet u dat één partij in de coalitie, het CDA, heeft gezegd, inzonderheid dat vraagstuk, ‘willen wij op enig moment nader praten’.
DE WINTHER
Ja, maar dat was niet mijn vraag, de vraag was of het nou dichterbij is gekomen naar aanleiding van datgene wat er in de provincies gebeurt?
RUTTE
Mijn indruk is dat die provincies vooral met iets anders bezig zijn, niet met het jaartal ’30 of ’35, die staan allemaal voor de vraag: hoe kun je op kortere termijn ervoor zorgen dat je én de boeren die te horen hadden gekregen ‘u kunt door’, maar nog niet écht door kunnen, de zogenaamde pasmelders, hoe kun je die helderheid bieden, hoe kun je de natuur herstellen en hoe kun je ervoor zorgen dat je ook weer in provincies wegen kunt aanleggen en huizen kunt bouwen. Dat is natuurlijk hun eerste prioriteit.
DE WINTHER
Ja maar hoe…
RUTTE
En daarom is het jaartal 2025…
DE WINTHER
’35?
RUTTE
…voor die provincies veel belangrijker dan ’30 of ’35.
DE WINTHER
Maar is het nou dichterbij gekomen denkt u, als u alles wat er…
RUTTE
Noch dichterbij, noch verder weg.
DE WINTHER
U kijkt toch voortdurend mee met wat er in het land gebeurt meneer Rutte, u ziet toch welke kant het op gaat, het gaat toch steeds verder weg van wat men in Den Haag anderhalf jaar geleden heeft bedacht?
RUTTE
Nou het interessante is natuurlijk, kijk, die provincie, is, toch even hoe ik het zie: die provincies staan onder enorme druk om ervoor te zorgen dat die stikstofreductie er komt omdat dat in hun belang is, ons allen belang, maar ook het provinciebestuur heeft daar mee te maken. Zij gaan over natuur, zij gaan ook over ervoor te zorgen dat er genoeg huizen kunnen worden gebouwd, in belangrijke mate gaan zij daarover, en natuurlijk provinciale wegenaanleg en de boeren wonen uiteraard zoals wij allemaal wonen in provincies, ook de boeren, en die hebben eerder te horen gekregen, het gaat om heel veel boeren, die pasmelders, dat ze door konden en die kunnen nu nog niet formeel door omdat dat dat nog niet geregeld is. Dus die provincies hebben daar belang bij dus ik merk in de contacten die ik heb, ook met VVD’ers in de provincies, dat hun absolute prioriteit is: het zo snel mogelijk terugdringen van de stikstofuitstoot. En dat die hele discussie over het jaartal 2030/2035 politiek heel spannend is, gemaakt, inmiddels, dat klopt, maar dat die voor de provincies, is mijn waarneming, eerlijk gezegd iets minder relevant dus dan het jaartal 2025. En hoe kun je ervoor zorgen dat je dan ook daadwerkelijk die 40 % reductie bereiken in de stikstofgevoelige gebieden.
DE WINTHER
En u kunt zich wel vinden in die visies vanuit de provincies?
RUTTE
Dat zij zich richten op 2025 is natuurlijk ook hun taak. De keuze van wanneer is het klaar is een landelijk besluit. De provincies gaan over het instrumentarium en zij hebben er een groot belang bij om natuurlijk tussen nu en 2025 die grote klap te geven. Daar hebben we allemaal belang bij, niet alleen de provincies, we wonen allemaal in provincies.
DE WINTHER
U heeft het over 2025 ineens, waar komt dat ineens vandaan?
RUTTE
Bij het laatste Kamerdebat heb ik het ook alleen over 2025 gehad, dat is het enige interessante jaartaal, omdat je dan 40 % reductie wilt hebben. Politiek is 2030-35 groot gemaakt, maar inhoudelijk is de vraag, nu er zo weinig stikstofreductie nog heeft plaatsgevonden, hoe zorg je ervoor dat je in 2025 die 40 % reductie bereikt in die stikstofgevoelige gebieden.
HAGENS (SBS)
Heeft u deze week nog kunnen versnellen op stikstofgebied?
RUTTE
Nee, deze week niet. We zijn wel druk bezig met het kijken in Brussel, om ervoor te zorgen dat die belangrijke uitkoopregelingen, en die heb je echt nodig zowel voor de piekbelasters als voor bedrijven die willen stoppen en gebruik willen maken van zo’n regeling, dat we zo snel mogelijk vanuit staatssteun toestemming krijgen van Brussel.
HAGENS
Heeft deze week iets concreets opgeleverd voor de grote Nederlandse dossiers? Zoals stikstof, Groningen, toeslagen… ik heb inderdaad een aantal persberichten voorbij zien komen, maar niks concreets op de belangrijke dossiers waar mensen zich zorgen over maken.
RUTTE
Het is niet zo dat we iedere week op Groningen of toeslagen met grote persberichten komen.
HAGENS
Heeft het iets concreets opgeleverd deze week?
RUTTE
Op geen enkel dossier kun je zomaar zeggen ‘op één week of één maand heb je wel of niet’, zo’n antwoord kun je niet geven, maar als je kijkt naar het grote vraagstuk van Groningen, daar zijn we natuurlijk bezig als kabinet met de aankomende reactie op het enquêterapport, daar wordt hard aan gewerkt. Er gebeurt ook heel erg veel als het gaat om versnellen van vooral ook schadeherstel en te kijken hoe kunnen we de knoop eruit trekken op het versterken. En uiteraard het rapport van de parlementaire enquêtecommissie is voor ons ook aanleiding om nu heel fundamenteel te kijken naar die vraagstukken, maar ook naar de bredere vraagstukken, ook over de relatie met Groningen, hoe zorg je ervoor dat je ook op lange termijn doelstelling met elkaar bereikt. Als ik praat over het kinderopvangtoeslag, niet zichtbaar, maar ik kan nu wel zeggen dat er op dit moment vreselijk hard wordt gewerkt, ook in lijn met de kabinetsbrief twee weken geleden om te bezien hoe we daar… maar het is niet zo dat je twee weken geleden besluit ‘we willen daar dingen veranderen’, dat je dan binnen een paar weken ineens iets totaal nieuws bedenkt, dat kost tijd.
HAGENS
Dat is toch wel ook wel wat mensen hopen denk ik, dat laat de verkiezingsuitslag ook wel zien, dat er concrete oplossingen vanuit Den Haag komen.
RUTTE
Als je die wilt moet je niet vragen aan het kabinet om dat per dag te doen. Dan moet je zorgen dat je een goede analyse maakt en dat je de goede oplossingen aanvraagt en dat doe je niet door halsoverkop te zeggen ‘we gooien alles om’. Waarom moet je dat niet doen? Omdat als je dat zou doen, onder druk van de verkiezingsuitslag, ik u één ding garandeer dan heb je een paar mooie aankondigingen, dan zegt u ‘goh, dat is nou precies wat de kiezer wilde: versnellen op Groningen, versnellen op afwikkeling van het vreselijke schandaal met de kinderopvangtoeslag’, maar per saldo, kijk naar alle onderzoeken die daar recent naar zijn gedaan, is de kans levensgroot dat je per saldo gaat vertragen, en daarom is het zo belangrijk dat je dat heel zorgvuldig doet.
HAGENS
Vindt u het een gekke vraag, dat ik vraag aan het einde van de week ‘heeft deze week iets concreets opgeleverd’?
RUTTE
Ik bereid me op die vraag nu iedere week voor, u gaat die vraag stellen begrijp ik, ik zal me daar nog grondiger op voorbereiden, maar het antwoord zal niet heel erg afwijken de komende weken van mijn antwoord.
Asielinstroom (2)
HAGENS
Kunt u nog wel antwoorden geven, oplossingen bieden, als het ook bijvoorbeeld gaat om asiel?
RUTTE
Zeker.
HAGENS
Want wat zo gek is, als u het heeft over de aantallen, wilt u geen oordeel over geven, kunt u een probleem oplossen als u niet oordeelt met elkaar als kabinet of het een probleem is?
RUTTE
Ja, dat kan. Omdat je politiek verschillend kunt denken over…
HAGENS
Het probleem zijn de cijfers.
RUTTE
Nee. Dat is nou echt een politiek vraagstuk, maar dat staat niet in de weg aan de inhoudelijke oplossing. Dat zal ik u uitleggen. Alle partijen zijn het over eens, dat deze grote instroomcijfers problemen oplevert met inderdaad het risico dat mensen in het gras slapen, problemen met onderwijs, vraagstukken rondom huisvesting en op korte termijn ook vraagstukken rondom de capaciteit van de asielzoekerscentra en het hele stelsel daarvan en ook wat het IND aankan om te behandelen. Daar word je het snel over eens. De meer filosofische vraag ‘wat vind je een acceptabele asielinstroom?’, die beantwoorden is erg interessant, maar niet relevant om een probleem wat nu ontstaat, de hoge instroom, op te lossen.
HAGENS
Dus het maakt niet uit hoe hoog het aantal is, u gaat het probleem wel op kunnen lossen met elkaar?
RUTTE
Nou ja, als het aantal groot is, is er nog meer urgentie om het op te lossen. Dat lijkt me helder.
HAGENS
Deze week was ook in het nieuws ‘de overheid is er niet voor de burgers’. Waar ging dat over volgens u?
RUTTE
U bedoelt het SCP onderzoek?
HAGENS
Het ging dit keer over het OVV-rapport.
RUTTE
En het ging over Tata Steel en andere bedrijven?
HAGENS
Maar het had ook over de Toeslagenaffaire kunnen gaan, het had ook over Groningen kunnen gaan.
RUTTE
Dat is ook echt een beeld natuurlijk uit die verkiezingsuitslag, dat is een van de analyses die ik daar maak, die ook het kabinet maakt, is dat mensen in onvoldoende mate het gevoel hebben dat de politiek er voor hen is…
HAGENS
Ziet u ook een trend daarin, dat de overheid daar teveel steken laat vallen?
RUTTE
Er zijn een paar hele grote problemen, u noemde ze, Groningen en het hele schandaal rondom de kinderopvangtoeslag, en dat wil je zo snel mogelijk afwikkelen. Ik wijs ook op de dingen die wel goed gaan, de investeringen in onze veiligheid, ons onderwijs, het feit dat we er denk ik in gaan slagen om ook weer als het gaat om het tegengaan van klimaatverandering met elkaar de noodzakelijke besluiten te nemen de komende weken en onze overheidsfinanciën op orde te houden, dus er gaan ook dingen wel goed. Maar absoluut is het waar dat als je kijkt naar die twee hele grote onderwerpen, Groningen, afwikkeling van de aardbevingsschade, maar ook de afwikkeling van het schandaal met de kinderopvangtoeslag dat dat niet goed is, maar het kabinet heeft een bredere analyse gemaakt en ook gezegd ‘naar onze opvatting moet ook gelezen worden in die uitslag’ en al langer leeft er de gedachte en trend en dat is dat de politiek ook teveel gericht is op de randstad en te weinig op de gebieden buiten de randstad en binnen de randstad zijn er ook problemen, in de binnensteden van de grote steden, dat we daarvoor bijvoorbeeld gezegd hebben ‘we willen opnieuw fundamenteel kijken naar hoe ga je om met gebieden waar achterstanden zijn’, Zeeuws-Vlaanderen, Heerlen, Rotterdam Zuid, Kop van Noord Holland en Oost-Groningen, even los van de aardbeving ellende. Maar ook het hele vraagstuk van verdeelmodellen: hoe zorg je ervoor dat we die zo inrichten dat die niet allemaal tilten, teveel bevoordelen, de rijkbevolkte gebieden ten koste van die minder bevolkte gebieden waardoor aanrijtijden van politieauto’s, ambulance, maar ook openbaar vervoer. Dat zijn allemaal zaken die wij in die brief hebben geanalyseerd, en als u zou vragen volgende week: wat heb je op al die punten concreet bereikt, ik ga dat nog eens een keer extra natuurlijk voorbereiden nu ik weet dat u die vraag stelt, maar dan is waarschijnlijk mijn antwoord hetzelfde: dat je dat niet in een paar weken kunt oplossen.
HAGENS
Is de sfeer, laatste hoor, is de sfeer eigenlijk nog wel goed in de Trêveszaal?
RUTTE
Ja, die is goed en het leuke was van Macron…
HAGENS
Als die niet goed zou zijn, had u het dan ook eerlijk gezegd?
RUTTE
Nee. Dat had ik niet eerlijk gezegd, maar hij is…
HAGENS
Maar waar zitten we dan eigenlijk naar te kijken?
RUTTE
Nou, naar mij, maar zonder gekheid…
HAGENS
Moeten we u geloven?
RUTTE
Maar ik ga nu een externe bron aanhalen, een getuige, namelijk de Franse president.
HAGENS
Die dacht dat de sfeer goed was?
RUTTE
Nou wij hadden een gezamenlijke ministerraad in het Rijksmuseum afgelopen, was het woensdagavond, en wat hij zei en dat was echt precies dezelfde feedback die ik kreeg van de Duitsers: a. je kunt niet precies zien wie nou exact bij welke partij hoort in de zin van dat hij heel erg in zo’n gesprek alleen maar één punt zit te benadrukken, men probeert echt als team op te treden, en de onderlinge verhoudingen met jullie zijn goed. Dat neemt niet weg dat er natuurlijk grote vraagstukken liggen. We moeten de komende weken zien op CO2-reductie de nodige maatregelen te nemen, we moeten zien de komende week uit migratie te komen, we moeten zorgen dat we de komende weken uiteraard het punt wat het CDA heeft opgebracht, dat dat op de een of andere manier in goede banen wordt geleid. We hebben de Voorjaarsnota. Dus er liggen grote vraagstukken maar de sfeer op zich is goed.
BEEKMAN (BNR)
Ja, hoorde ik u nou net zeggen dat naar aanleiding van de verkiezingsuitslag, je niet van de een op de andere dag het roer om kan gooien en beleid anders kan invullen?
RUTTE
Nee, maar je kunt wel ervoor zorgen dat je geleidelijk aan de goede dingen doet. En dat heeft te maken bijvoorbeeld met dat punt van hoe zorg je ervoor dat je opnieuw gaat kijken naar hoe we geld in dit land verdelen. Er is net een onderzoek verschenen van de drie grote onderzoeksbureaus, adviesbureaus, Raad voor het Openbaar Bestuur, en ook het adviesorgaan dat adviseert over de gezondheidszorg en de raad van de Leefomgeving, en die hebben eigenlijk in een gezamenlijk rapport gezegd: a. die vijf gebieden in Nederland waar structurele achterstanden zijn, hoe zou je die, niet alleen vanuit een financieel sociaaleconomisch perspectief kunnen benaderen, maar ook vanuit een veel bredere benadering met die regio’s samen. Hoe kun je leren van de aanpak in Rotterdam Zuid bijvoorbeeld? En twee, dat vraagstuk, hoe verdeel je het geld in Nederland en hoe zorg je ervoor dat ook in een klein land waar je in anderhalf, twee uur rijden, in Duitsland bent, je ook moet realiseren dat soms een paar kilometer buiten de grote steden er alweer een hele andere kijk is naar de politiek en de vraag hoe de politiek ervoor de mensen is dan in die steden en dat ook in die steden problemen zijn zoals in de binnensteden.
BEEKMAN
Ja, goed, maar, ik heb die brief gelezen maar de vraag van SBS was net ‘welke stappen heeft u nou eigenlijk gezet?’ en volgens mij was uw antwoord daarop ‘ja, naar aanleiding van die verkiezingsuitslag kan je niet ineens het roer omgooien en…’
RUTTE
Nee, ze zijn, bijvoorbeeld als het gaat om die verdeelmodellen, gaan wij met het kabinet heel fundamenteel bespreken wat betekent dat, er komt dus ook reactie op die rapporten en dan gaan we natuurlijk in op dat specifieke vraagstuk.
BEEKMAN
Ja maar die vraag stel ik eigenlijk niet, u zei net ‘je kan niet in één keer het roer omgooien’, toch? Dat begreep ik toch goed?
RUTTE
Nee, wat ik zei is je kunt niet als je je voorneemt in zo’n brief om op een aantal belangrijke punten, bijvoorbeeld hoe kun je op Groningen, waar, zeker ook als het gaat om het versterken, het te langzaam gaat, op schadeherstel, het te juridisch ging en gelukkig zijn daar inmiddels ook door Hans Vijlbrief besluiten genomen om dat voor een deel eruit te halen, maar er inmiddels ook een heel rapport ligt van de Parlementaire Enquêtecommissie ook over een veel breder front met adviezen komt over de aanpak in Groningen. Daar zijn wij heel druk mee bezig met Groningen samen, om met een goede reactie te komen. Als het gaat om Kinderopvangtoeslag, afwikkeling van het schandaal, hoe kun je ervoor zorgen dat je verder versnelt, gelukkig is er al heel veel versneld, en weten we dat in het eerste kwartaal van ’25 zoals het er nu naar uit ziet 90% van de beoordelingen gedaan hebben, maar dan moet er nog steeds heel veel meer gebeuren. Je wilt eigenlijk kijken naar wat is er mogelijk om als het kan verder te versnellen, of in ieder geval ervoor te zorgen dat het zo veel mogelijk in goede banen wordt geleid en ook de ouders het gevoel hebben dat zij op enig moment hier vanaf zijn want dat willen ze natuurlijk, wij allemaal.
BEEKMAN
Ja, maar als ik het goed begreep, u zei eigenlijk ‘het is gewoon niet verstandig om het roer ineens om te gooien na verkiezingen’, toch?
RUTTE
Nee, wat ik zei is dat als je op basis van een verkiezingsuitslag een analyse maakt zoals het kabinet nu gedaan heeft, dat als dan de vraag zou komen ‘je hebt die analyse’, bijvoorbeeld over die verdeelmodellen, nou dan is het toch een klein besluit om die verdeelmodellen aan te passen, zo werkt het helaas niet, dat kost tijd.
BEEKMAN
Oké. Ik heb nog een vraag. Nog eventjes toch over stikstof en de hele discussie daar om heen, ik ben even mijn gedachte kwijt. Dat is ook stom.
RUTTE
Dan roep ik meestal Carolien.
Digitale euro
HOEDEMAN (AD)
Meneer Rutte, u bent niet alleen ministerieel verantwoordelijk voor de Koning maar ook voor de Koningin, geldt dat ook voor haar VN-functie?
RUTTE
Ja, zij het natuurlijk dat dat op enige afstand staat. U refereert waarschijnlijk over het bericht van de week? Ik heb daar verder geen informatie over. Ik zag het alleen in de krant dus daar…
HOEDEMAN
Nee, het gaat erom dat iedere keer als Máxima…
RUTTE
…over die elektronische, digitale euro.
HOEDEMAN
Maar als Máxima een verhaal houdt over de digitale euro, dat men hier zich op Financiën schrap moet zetten vanwege de maatschappelijke gevoelige omgeving waarin het departement dan wordt betrokken. Heeft u daar begrip voor?
RUTTE
Nogmaals, ik alleen daar iets over in de krant gelezen, ik was daar zelf niet bij betrokken dus daar zou ik eerst meer van moeten uitzoeken.
HOEDEMAN
Nee, maar ook op uw ministerie had men daar weet van dat dat gebeurt.
RUTTE
Dat zal ongetwijfeld kunnen, maar ik zelf niet. Ik wil er daarom ook niet op reageren, want dan ga ik reageren op krantenberichten en u schrijft uiteraard alleen de waarheid op, dat weet ik, maar ik moet oppassen om op krantenberichten te reageren als ik er zelf niet meer van weet, dan word ik zo’n leuteraar, dat heeft geen zin.
HOEDEMAN
Vindt u dat gezeur dan van Financiën?
RUTTE
Nogmaals, u refereert aan berichten in de media, ik heb daar iets over gezien, ik dacht in uw krant, meer weet ik er ook niet van, dus dan ga ik er ook niet op reageren, want dan reageer ik op een krantenartikel.
HOEDEMAN
Kunt u de volgende keer wel reageren?
RUTTE
Dat weet ik niet, ga ik kijken. Proberen.
Voorjaarsnota
ORNSTEIN (BUITENHOF)
Mijn vraag gaat over tegenvallers. Het lijkt erop dat u nogal veel tegenvallers hebt van enkele miljarden, en verwacht u dat er bezuinigd moet gaan worden?
RUTTE
We zijn bezig op dit moment met het opstellen van de Voorjaarsnota, dus ik wil daar eigenlijk niet op vooruitlopen. Overigens, het is helemaal niet ongebruikelijk dat er meevallers en tegenvallers zijn. We zijn natuurlijk gezegend een aantal jaren dat de bomen zo hoog groeiden dat er eerder meevallers dan tegenvallers waren, maar wat precies het beeld is nu ga ik niks over zeggen, want dat is echt iets wat we pas naar buiten brengen als het af is. Op zich zelf, even los geabstraheerd van dit jaar, is het natuurlijk niet vreemd dat je soms ook te maken hebt met tegenvallers. Dan hebben we gewoon de Zalm-systematiek, namelijk dat je de uitgavenkader probeert te sluiten.
ORNSTEIN
Maar denkt u dan dat er bezuinigd moet gaan worden?
RUTTE
Nou dat is dus een vraag naar wat verwacht je aan tegenvallers, en daar is mijn antwoord op dat we pas één keer communiceren over die Voorjaarsnota en dat is bij het uitkomen.
ORNSTEIN
Uw partij vindt dan dat elk departement, dat heet geloof ik de kaasschaafmethode, moet gaan bezuinigen. Zou u ook voor zo’n soort bezuiniging zijn?
RUTTE
De regel is dat je probeert het uitgavekader gesloten te houden, dat betekent dat je compenseert voor tegenvallers, als die niet worden opgelost, opgeheven door meevallers. Of dat zo is en hoe dat precies zit, nogmaals, daar komen we pas mee bij de Voorjaarsnota. Als dat zo zou zijn, maar daar zeg ik dus niks over, maar even geabstraheerd van dit jaar, dus in algemene zin, als dat zo is, dan heb je natuurlijk te kijken ‘waar vind je dat geld’, dan weet je dat ongeveer VWS 1/3 van de begroting is, Sociale Zaken 1/3, en alle andere begrotingsposten nog eens 1/3, en hoe je nou uiteindelijk precies daarmee omgaat dat is natuurlijk ook een politieke weging.
ORNSTEIN
Misschien kunt u dan wel een nieuwtje vertellen. Gaat u op 1 juni de slavernijherdenking, deze week had u een gesprek met de Surinaamse schrijfster Cynthia McLeod?
RUTTE
Ja, dat was erg indrukwekkend.
ORNSTEIN
Kunt u daar iets over vertellen?
RUTTE
Zij is natuurlijk een grande dame van Suriname. Een van de grote mensen uit dat mooie land, en wij hebben een heel indrukwekkend gesprek gehad. Over 1 juli kan ik u nog niks zeggen, anders dan dat de Koning daarbij zal zijn, wat precies zijn rol is wordt nog over gesproken, waar ik zelf precies bij ben zijn we ook nog over in gesprek.
Stikstof (2)
BEEKMAN (BNR)
Mijn collega was zijn stikstofvraag vergeten, misschien kan ik hem voor hem stellen. Het Landbouwakkoord. Minister Adema heeft vandaag nogmaals zijn zorgen daarover uitgesproken, gaat het er komen of niet. Heeft u er een deadline erop gesteld?
RUTTE
Nou, kijk, wat hij gezegd heeft volgens mij is, dat is ook niet ongebruikelijk als je met zoveel partijen om tafel zit over zo’n complex vraagstuk met zoveel aspecten, dat dat altijd net wat meer tijd kost dan je zou willen. Volgens mij moeten we daar niet al te bezorgd over zijn. Hij heeft ook gezegd dat er echt nog wel een paar hele ingewikkelde vraagstukken op te lossen zijn, maar dat hoort ook bij dit type onderhandeling. Dus…
BEEKMAN
Maar heeft het kabinet een deadline gesteld voor het Landbouwakkoord, wanneer moet het er zijn uiterlijk?
RUTTE
Wij zijn niet in de positie om per se deadlines te stellen. Wat je natuurlijk ziet is dat alle partijen proberen er zo snel mogelijk te zijn. Ooit was de gedachte ‘het zou fantastisch zijn als dat lukt voordat de Koning zijn verjaardag viert’, dat lijkt nu minder waarschijnlijk, dat zal iets meer tijd kosten.
BEEKMAN
Wat gaat het kabinet doen als er geen Landbouwakkoord, althans gesteund met handtekeningen, zou komen?
RUTTE
Ik heb er vertrouwen in dat de partijen graag wel tot een Landbouwakkoord willen komen en daar zetten ze ook op in. Iedereen is heel hard aan het werk, maar uiteraard zijn dat hele verschillende groeperingen aan tafel: de banken, de tussenhandel, Centraal Bureau Levensmiddelen tot uiteraard de boerenorganisaties, de mensen die de boeren helpen met toeleveren van alles wat zij nodig hebben om hun werk te doen. Dus dat is een hele grote club met zo’n 50 organisaties, dus als dat wat meer tijd kost is dat op zichzelf geen ramp, maar het moet ook niet te lang duren natuurlijk maar dat wil niemand. Maar ik ga ook niet erop vooruitlopen dat het niet zou lukken, ik ga ervanuit dat het wel lukt, omdat iedereen er ook belang bij heeft.
BEEKMAN
Minister Adema was daar toch heel serieus over, had daar zorgen over en zei ‘ik kan niet garanderen dat het lukt’.
RUTTE
Nee, dat klopt, dat kan ik ook niet garanderen nee.
BEEKMAN
U zult ongetwijfeld tegen de boerenorganisaties ook moeten zeggen als kabinet ‘als het niet wordt gesteund, dan gaan we het anders doen’. Dit gaat een heleboel mensen aan, dus u houdt er ongetwijfeld rekening mee. Wat als er geen gesteund Landbouwakkoord zou komen?
RUTTE
Dat is toch een gekke manier? Je probeert met de beste Nederlandse tradities gezamenlijk met breed draagvlak te komen met een toekomstperspectief voor onze trotse boerensector met iedereen daar aan tafel die belangrijk is voor die boerensector, dus ook de banken wat ik zei, de winkels, noem maar op. Ik heb er op basis van de enorme bakken werk die verricht worden, de inspanningen vanuit alle organisaties, er wordt ontzettend hard gewerkt, ontzettend druk gesproken, stukken gemaakt om ervoor te zorgen dat we er steeds weer in slagen om verder te komen, maar gericht op gezamenlijke overeenstemming. En dan zou ik hier in de persconferentie zeggen ‘als het niet lukt dan doen we dit, dit en dit’, dat is gek. Ik vertrouw erop dat het wel gaat lukken.
BEEKMAN
Het lijkt me een hele redelijke vraag dat je zou willen weten wat er gaat gebeuren als er geen akkoord komt. Laatste vraag. Komende week debatteert de Tweede Kamer over dat enorme fonds voor de transitie van het landelijk gebied, 44,3 miljard, heel veel geld, tegelijkertijd staat dat stikstofbeleid nu een beetje op de helling: 2030-2035…
RUTTE
Nee hoor.
BEEKMAN
…BBB is tegen het verplicht uitkopen van boeren in het landelijk gebied. Is het op dit moment niet prematuur, is het verantwoord om te gaan stemmen na het reces over zoveel geld? Zo’n groot fonds?
RUTTE
Ja, en ik ben het ook niet met uw analyse eens. Nogmaals, dat jaartal, het enige relevante jaartal op dit moment is 2025, ik vind het allemaal heel interessant die discussie over ’30 en ’35, het regeerakkoord is daar duidelijk, maar er is ook eens wens bij het CDA om daar nog over te spreken, dat zullen we op een enig moment doen. Maar dat raakt helemaal niet aan de uitvoering van de stikstofmaatregelen. We moeten juist haast maken. Dat wil ook iedereen, inclusief CDA en een hele brede steun in de Kamer. Dus ik zie dat probleem niet. En als het gaat om het verplichtend instrumentarium, dat is aan de provincies in eerste instantie, dus dat zal ongetwijfeld ook deel zijn van die gesprekken die de provincies aan het voeren zijn. Maar de natuurwetgeving legt die taak natuurlijk in eerste instantie bij de provincies en dat is ook prima. Maar je moet je natuurlijk realiseren, uiteindelijk willen die provincies ook die stikstofreductie bereiken, Johan Remkes is daar helder over, die zei ‘ja je hebt eigenlijk wel iets nodig van een verplichtend instrumentarium om uiteindelijk ook te komen tot de gewenste stikstofreductie’, maar die weging is in eerste instantie natuurlijk aan de provinciebesturen.
BEEKMAN
Ja, en het streefjaar is nog steeds 2030 voor halvering van die stikstofuitstoot. Als het toch 2035 zou worden zoals in de wet staat, weet u wat dat uit zal maken, wat voor verschil zou dat maken? Voor het land, voor de economie, voor natuur?
RUTTE
Weet u, als we 40% reduceren in 2025 in de stikstofgevoelige gebieden, nadat we nu al een jaar aan het praten zijn, daar mag je ook mij op aankijken dat we te weinig tempo maken, natuurlijk ik ben zelf baas van het spul zeg ik weleens, dus veel vingers mogen ook naar mij wijzen, maar ik denk dat iedereen nu ziet hoe belangrijk het is dat je nu wel dat tempo maakt. Dan is mijn vraag nog steeds: hoe interessant is nou precies de discussie over ’30 en ’35? Het regeerakkoord is helder, je hebt ook een politiek wens van het CDA, maar die discussie staat niet in de weg nu aan de uitvoering van het stikstofbeleid.
BEEKMAN
Ja u zegt ‘het is niet zo relevant, het gaat nu om 2025 en niet om 2030’, maar als dat niet zo relevant is, waarom is er dan binnen de coalitie zoveel gedoe over?
RUTTE
Omdat we de afspraak hebben gemaakt om dat te doen in 2030, dus die halvering van de stikstofuitstoot, de 74% reductie in de stikstofgevoelige gebieden.
BEEKMAN
Maar dan maakt dat het toch automatisch relevant?
RUTTE
Ja dat is…
BEEKMAN
Het is toch heel gek om dan te zeggen ‘het is niet relevant’?
RUTTE
Het is sowieso politiek relevant want het staat in het regeerakkoord en er is een politieke wens bij een partij om dat anders te doen dus het is sowieso politiek relevant, maar de vraag van het NRC was ‘staat het je nu in de weg om provincieakkoorden te sluiten, staat het in de weg om stikstof te reduceren?’ dan zeg ik ‘in tegendeel’, want iedereen heeft op dit moment het grootst mogelijke belang bij het reduceren van die stikstofuitstoot, de provincies ook, die willen ook wegen aanleggen, huizen bouwen, en die willen ook ervoor zorgen dat boeren perspectief krijgen de behoren tot die groep van die pasmelders, die dus dachten dat ze gelegaliseerd werden maar die stikstofruimte is er nog steeds niet dus dat kan nog niet in formele zin. En je wil de natuur herstellen, dat is trouwens, dat gaat voor alles uit want eerst dat natuurherstel voordat je andere dingen kunt doen. Dus het is heel relevant om nu dat tempo te maken en daarom werken we aan die uitkoopregelingen maar ook aan die andere regelingen die te maken hebben met extensiveren, met verplaatsen, et cetera. Goed weekend.