Inleidend statement persconferentie na ministerraad 18 december 2020

Minister-president Rutte:

Ja, goedemiddag allemaal en laat ik nog kort stilstaan, ik heb dat gisteren gedaan ten overstaan van een aantal media al buiten Algemene Zaken toch iets te zeggen over het indrukwekkende rapport van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. Ik wil herhalen wat ik gister zei. Het is een heftig rapport, het is een belangrijk rapport. Ik vind het ook een fair rapport. Ik denk dat Chris van Dam en de commissie hebben geprobeerd om zo goed mogelijk de puzzel te leggen. Het beeld te schetsen. Waarbij het beeld heel helder blijft liggen, dat onschuldige mensen hier in de knel zijn gekomen. En daar kunnen we ons alleen maar voor schamen. De rechtsstaat moet de burger beschermen tegen de almacht van de Staat, en dat is hier heel erg mis gegaan. Er ligt een belangrijke opdracht nu van deze commissie en daar moeten wij als kabinet mee aan het werk. Namelijk hoe zorgen we ervoor dat dit in de toekomst niet meer kan gebeuren. Hoe zorgen we voor de compensatie voor de ouders? We zullen daar tijd voor nemen, niet in de lengte, maar in de diepte. We proberen natuurlijk zo snel mogelijk met een kabinetsreactie te komen. We gaan daar wel veel uren in steken, maar wel in een korte tijd proberen we dat te doen. We beginnen daarmee ook al voor de kerst aanstaande week in het Catshuis een sessie met een heel aantal collega’s en dan willen we in januari komen met een kabinetsreactie. Nogmaals, het belangrijkste is nu dat de ouders zo snel mogelijk worden geholpen.

Dan was vandaag ook de laatste ministerraad van 2020, en ook dat is geen vrolijk verhaal. 2020 is een jaar waarin de wereld er totaal anders uit zag en we vinden het inmiddels normaal zoals u hier zit en ik hier sta met die mondkapjes en alles, maar het is natuurlijk allemaal toch tamelijk bizar en niemand had zich dat kunnen voorstellen aan het begin van het jaar. De precieze gevolgen van de coronacrisis verschillen per persoon, maar opgeteld was 2020 voor heel Nederland een zwaar jaar. En op persoonlijk niveau voor eigenlijk iedereen ingrijpend en heel anders dan alle andere jaren. De pandemie, en ook de maatregelen daartegen, die duren natuurlijk al lang. Het is inmiddels al weer zo’n 9 maanden. En het is voor iedereen natuurlijk moeilijk om dan de motivatie er ook in te houden en om je aan alle regels te houden. En ik merk wel dat echt veruit de meeste Nederland enorm hun best doen, maar tegelijkertijd, ja weet je, is er altijd het risico dat het virus toch een keer geluk heeft en overspringt en dat gebeurt in een te groot aantal gevallen. En daarom is het zo belangrijk dat we hebben moeten besluiten tot die lockdown van afgelopen dinsdag en ook voor de scholen afgelopen woensdag. Tegelijkertijd zie je ook als je terugkijkt op dit jaar dat in de samenleving natuurlijk ontzettend mooie initiatieven ontstaan. Mensen staan voor elkaar op, willen elkaar helpen, heel veel vrijwilligers werk. En dat is wat in ieder geval voor mij persoonlijk Nederland ook tot zo’n mooi land maakt, dat we wat mopperend, uiteindelijk er voor elkaar staan, elkaar niet in de steek laten, elkaar niet laten vallen. En die veerkracht die is enorm en dat geeft ook vertrouwen, gelukkig, voor onze economie en daarmee voor banen en bedrijven die het heel zwaar hebben op dit moment, maar tegelijkertijd toch ook het vooruitzicht dat we hier een keer uit gaan komen en dat de verwachting is dat ook veel ondernemers het zwaar hebben maar uiteindelijk ook heel veel ondernemers de kans zullen krijgen en ook zullen grijpen om toch daarna weer het bedrijf op te bouwen en daarmee ook die banen zoveel mogelijk te behouden. En dat komt ook omdat we diepe zakken hebben. We hebben een hele grote appel voor de dorst en daar zijn we nu flinke happen uit aan het nemen, maar die appel maakt het wel mogelijk om dit te doen.  

Dan tot slot 2021. Ook dan nog steeds het virus voorlopig, maar wel meer perspectief. Het vaccin, het testen, daarnaast natuurlijk ook toch geleidelijk aan hopen wij meer doorbraken op het gebied van medicijnen. Dat gaat niet in een reuzesprong, maar geleidelijk aan komen we dichterbij aan het einde van de tunnel. Daar mogen we op vertrouwen.

Daarna komt de fase van herstel. We zitten dan op het punt weer van maart dit jaar. We weten ook dat het land van maart dit jaar, als we daar weer zijn, ook niet foutloos was. Er moesten nog heel veel dingen gebeuren en dat zal nog steeds zo moeten op heel veel terreinen. Maar op het moment dat we daar weer over kunnen nadenken zitten we wel op een punt dat we in ieder geval de coronapandemie een stuk achter ons hebben gelaten. Maar nog steeds liggen er grote vragen rondom stikstof, rondom klimaat, de woningmarkt en natuurlijk, het speelt vandaag hevig, de gevolgen van Brexit en hoe die onderhandelingen aflopen. Dat zal ook van betekenis zijn in 2021. En natuurlijk verkiezingen in maart, en kijken hoe die aflopen en wat dat betekent voor de politieke richting die het land inslaat. Nu eerst de feestdagen. Dat betekent niet dat de strijd tegen corona stilligt. Allereerst omdat helaas het land op slot zit tot het eind van januari minimaal. Dus we voeren ook die strijd tijdens de kerst en oudjaar met elkaar samen. We blijven ook als kabinet daarbij in touw. Volgende week vergadert de ministeriele commissie die er over gaat nog een keer regulier. De meest betrokken ministers komen nog een keer in de week voor oud en nieuw samen, fysiek, en zullen daarnaast heel veel telefonisch overleg hebben. Die zijn allemaal ingepland. Zodat we ook direct kunnen overgaan tot actie als dat nodig is. Maar ik hoop voor dit moment wel dat heel Nederland ondanks de omstandigheden zo goed mogelijke kerstdagen heeft, heel anders dan andere jaren, maar toch even kan reflecteren op 2020. Hopelijk in te kleine kring toch ook even kan stilstaan bij wat ons is overkomen, ook wat we dit jaar hebben teruggevonden aan samenhang, aan eenheid in dit land. En vooruit kan kijken naar volgend jaar. En ik wens iedereen natuurlijk voor 2021 en nader hopelijk fijne kerstdagen, gezondheid, en dat wij met elkaar in 2021 dit vreselijke gegeven van corona achter ons kunnen laten.