04 Feb februari Ministerraad

Minister-president Rutte:

Ik ben een klein beetje snotterig maar ik kan u verzekeren, ik heb alle zelftestjes gedaan en het is een gewone verkoudheid gelukkig. Dus hou afstand, maar u hoeft niet bezorgd te zijn. Vandaag hebben Wopke Hoekstra en ik verslag uitgebracht aan de ministerraad over het bezoek aan Oekraïne en Moldavië deze week. Die bezoeken stonden al langer gepland, maar die vonden nu wel plaats uiteraard in een periode van zeer grote spanning. Die zorgwekkende situatie aan de Oekraïens-Russische grens voerde ook de boventoon in alle gesprekken die we gevoerd hebben. Zowel in Chişinǎu als in Kiev. En we hebben, dat was indrukwekkend, in Kiev een krans gelegd, bloemen gelegd bij de herdenkingsmuur voor de gevallen soldaten in het conflict in Oost-Oekraïne. Ook gevallen soldaten op de dag dat MH17 neerkwam. Dat was natuurlijk niet ‘related’, maar het is toch indrukwekkend om te zien dat ook op die dag, ik zeg uit mijn hoofd 4 jonge Oekraïense jonge mannen zijn omgekomen op die 17^e juli. Je ziet daar op die plek, het is een heel bescheiden monument met fotootjes, soms selfies van mensen, waardoor het een gezicht krijgt en juist in die bescheidenheid heeft dat een enorme impact als je je realiseert wat daar gebeurd eigenlijk al sinds maart, april 2014. En natuurlijk ook de samenloop met de verschrikkelijke ramp met MH17, in dat zelfde gebied neergekomen. En juist ook daarom denk ik dat we allemaal ons van bewust zijn dat dialoog en de-escalatie zo belangrijk zijn om te voorkomen dat dit uit de hand loopt en tot een oplossing te komen. En tegelijkertijd, de waarschuwing aan Moskou dat eventuele agressie richting Oekraïne, of dat nou beperkt is, er wordt over gesproken over een kleiner, wat dan heet een incursie, of een grote stap richting Oekraïne, militair. Dat die vergaande consequenties zal hebben vanuit de westerse wereld. Daarover zijn wij het eens. Dat is ook besproken in de gesprekken met Volodimir Zelenski en met de premier van Oekraïne. We hebben hulp aangeboden, zoals u weet, op het gebied van cyberweerbaarheid. En er ligt ook een verzoek van Oekraïne voor ondersteuning op militair gebied. Daar kijken we serieus naar. Dat vraagt natuurlijk een zorgvuldige afweging. Dat kost ook tijd. Dus daar heb ik nu verder geen nieuws over. En dat is ook gisteren toegelicht door Kajsa Ollongren en Wopke Hoekstra, ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken, in het debat met de Tweede Kamer. Waar je ook een grote mate van overeenstemming merkt. Niet alle partijen, maar toch breed in de Kamer, dat het belangrijk is om eensgezind op te treden tegen Oekraïne als westerse wereld.

Ik merk dat het uiteraard niet alleen Nederland bezighoudt, het houdt de hele Europese Unie bezig. Het houdt ook de NAVO bezig. We zijn als EU eensgezind in onze steun voor Oekraïne. En we blijven ook de komende tijd in heel nauw contact met onze partners. Gisteren had ik het genoegen om kennis te maken, nu ook in persoon, met Roberta Metsola, de nieuwe parlementsvoorzitter, president van het Europees Parlement. En ook opnieuw te praten met Charles Michel en Ursula von der Leyen. En uiteraard dit onderwerp stond bovenaan de agenda. Naast alle andere onderwerpen die spelen op de Europese agenda. Maar het was ook een bezoek in het kader van de voorbereiding op de toppen die eraan komen. Over twee weken over Afrika. Gezamenlijk met Afrika. De EU-Afrika top. Maar ook de informele top die eraan komt in Parijs begin maart. En de normale top in maart aansluitend. Economische groei, investeringen, klimaat, energie, digitaal, dat waren de grote onderwerpen. Maar zeker ook de versterking van de rechtstaat en de aanhoudende zorgen die er zijn over de situatie die er zijn wat dat betreft met betrekking tot Polen en Hongarije.