Hoofdstuk 9b. Europese samenwerking
Europa is van groot belang voor onze vrede, veiligheid en brede welvaart. We verdienen er ons geld; onze banen zijn er voor een groot deel van afhankelijk. Naast economische voordelen, beschermen we er ook onze democratische rechtsstaat en de veiligheid, grondrechten en persoonlijke vrijheden van onze burgers.
We leven in tijden van grote spanningen. Er is oorlog op het continent met de Russische inval in Oekraïne. De wereldeconomie staat onder druk. Als open economie en stichtende lidstaat is Nederland onlosmakelijk verbonden met de EU. Nederland profiteert van een sterke EU en blijft een constructieve partner in de EU, ook om onze eigen doelen te bereiken. Het kabinet zal hierbij prioritair inzetten op het realiseren van Nederlandse belangen ten aanzien van asiel en migratie, waaronder het beperken van de omvang van en grip op alle soorten migratie, het landbouwbeleid en de EU-begrotingsonderhandelingen. We zullen in Europa alles op alles zetten om onze doelen te bereiken.
Met andere landen werken we toe naar meer strategische zelfstandigheid en samenwerking bij transport, productie en industrie op het terrein van defensie. Het handels- en industriebeleid, ook in EU-kader, draagt bij aan vermindering van strategische afhankelijkheden, bijvoorbeeld ten aanzien van China op het gebied van kritieke grondstoffen. Daarbij zet het kabinet in op het bevorderen van de groene groei en het innovatie- en concurrentievermogen van de EU. Het is hierbij belangrijk dat lidstaten solide financieel-economisch beleid voeren, waaronder het afbouwen van hoge publieke schulden. Het kabinet is geen voorstander van het aangaan van gemeenschappelijke schulden voor nieuwe Europese instrumenten.
Nederland staat zeer kritisch tegenover verdere uitbreiding van de EU. We houden streng vast aan de eisen voor lidmaatschap van de EU, inclusief de zogenoemde Kopenhagen-criteria. Hervormingen op het gebied van goed bestuur, transparantie en de rechtsstaat zijn belangrijk en waar mogelijk ondersteunt Nederland daarbij. Er worden geen concessies gedaan aan deze criteria.
Een stevige inzet op nationale belangen vraagt een intensivering van bilaterale samenwerking en coalitievorming met andere Europese landen. Het is daarom van belang in samenwerking te investeren, in het bijzonder met belangrijke partners binnen en buiten de EU. Door krachten te bundelen versterken we het handelingsvermogen van Nederland.
Nederland zal EU-initiatieven altijd zorgvuldig toetsen. Er komt een Europawet, met inbegrip van een regeling van informatievoorziening en procedures bij voorbereiding en totstandkoming van Europese wetgeving. Europese wetgeving moet niet verder gaan dan strikt noodzakelijk, uitvoerbaar zijn en rekening houden met de geografische, economische en demografische verschillen tussen lidstaten. Het kabinet zal daarbij oog hebben voor de impact van Europese wetgeving op de opgaven in Nederland. En niet op ieder terrein is Europese wet- en regelgeving gewenst. Lidstaten kunnen ook samenwerken zonder dat Brussel er aan te pas komt. Steeds moet worden bekeken welke onderwerpen zich voor welke aanpak lenen. Het kabinet stelt daarbij prioriteiten.
Bekijk de andere hoofdstukken uit het regeerprogramma.