Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 1 september 2023
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Rutte na afloop van de ministerraad op 1 september 2023. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.
RUTTE
Ik ben een beetje verkouden, dus mijn stem is nog mooier dan gebruikelijk. Misschien om te beginnen enkele huishoudelijke mededelingen in verband met de kandidatuur van Wopke Hoekstra als Europese Commissaris. Zoals u weet heeft Ursula Von der Leyen afgelopen dinsdag aangekondigd hem voor te dragen voor de klimaatportefeuille en de komende weken zal de hele benoemingsprocedure worden doorlopen. Dat is natuurlijk niet te combineren met het ministerschap, het is ook een hoop werk, hij moet zich voorbereiden op al die hoorzittingen en daarom heeft de koning Wopke Hoekstra op zijn verzoek vanochtend ontslag verleend. Zijn portefeuille wordt nu tijdelijk overgenomen door Liesje Schreinemacher, die hem ook vandaag al heeft vervangen in de ministerraad en het streven is ook gericht om op korte termijn een opvolger aan te stellen op deze belangrijke post in het kabinet. Dat is uiteraard op de eerste plaats aan het CDA en de lijsttrekker, de fractievoorzitter daar, die partij is nu aan zet. Dat geldt overigens ook voor de vervulling van het vicepremierschap, dus als daar mededelingen over te doen zijn dan zullen we die zo snel mogelijk naar buiten brengen. Rest mij nu om Wopke heel veel succes te wensen, Wopke Hoekstra natuurlijk, in de sollicitatiegesprekken en hoorzittingen bij het Europees Parlement, maar hem ook zeer te bedanken voor de heel plezierige samenwerking die wij de afgelopen jaren hebben gehad, zowel in zijn jaren als minister van Financiën maar ook de afgelopen jaren als minister van Buitenlandse Zaken en nogmaals veel succes in het hele benoemingsproces.
Dan, deze week is ook de voorbereiding afgerond ten aanzien van de Miljoenennota van 2024 en dat zal, tenzij de formatie heel lang gaat duren, normaal gesproken de laatste begroting van dit kabinet zijn en in ieder geval ook de laatste voor mij dan als minister-president. Tegelijkertijd, het kabinet is demissionair, maar dat mag natuurlijk niet betekenen dat we blijven stilstaan of dat deze begroting een routineklus is. Er moesten echt dingen gebeuren, jullie hebben ook bericht over de CPB-cijfers die eerder verschenen zijn en ook de effecten die zichtbaar waren ten aanzien van dreigende armoede onder kwetsbare groepen en in het opstellen van de begroting en ook de laatste hand die er afgelopen week aan gelegd is, was dat ook in het bijzonder wat wij voor ogen hadden om daar zo goed mogelijk alles te repareren, waarbij we ook de andere inkomensgroepen uiteraard niet uit het oog verliezen. Ik denk dat er een fatsoenlijke oplossing is, een evenwichtige begroting met ook een evenwichtig koopkrachtbeeld, maar natuurlijk, ik kan er verder inhoudelijk niks over zeggen, dat komt naar buiten bij Prinsjesdag. Het ligt nu bij de Raad van State voor advisering en bij het Centraal Planbureau voor doorrekening en nogmaals op Prinsjesdag wordt dan alles gepresenteerd.
Volgende week vrijdag zal ik hier niet staan, dan is de G20 in India, dan ben ik onderweg daarnaartoe, gevolgd ook door een handelsmissie in India. Uiteraard, de G20 een belangrijk internationaal verband, we zitten daar niet standaard bij, we hebben zo’n aanschuifstoel al heel lang, we zullen daar onder meer spreken over de groene transitie, over digitalisering van de economie, de belangrijke rol van kunstmatige intelligentie en ik denk dat het ook zeker voor een open economie als Nederland van groot belang is dat wij voor deze top zijn uitgenodigd en daarmee onze constructieve stem in India kunnen laten horen. En het is ook weer een gelegenheid om veel buitenlandse collega’s te spreken. Oekraïne zal bij al die gesprekken, ook daar in India natuurlijk, de rode draad vormen, ook vanwege de enorme gevolgen van de oorlog. Niet alleen voor Oekraïne zelf en voor onze veiligheid, onze waarden, maar ook voor de energie- en voedselzekerheid en dat is extra urgent nu Rusland uit het graanakkoord is gestapt en de graaninfrastructuur in Oekraïne blijft bestoken, zoals jullie weten, met rakketten en met drones. Het is dus echt belangrijk dat we over een zo’n breed mogelijk front die Russische agressie veroordelen en blijven staan voor de soevereiniteit en de territoriale integriteit van Oekraïne en u weet, wij blijven Oekraïne helpen op alle mogelijke manieren en zolang als dat nodig is.
Dan tot slot, vandaag het trieste nieuws over het overlijden van Clairy Polak. Wij kennen haar als een journalistiek instituut. Als stem en gezicht van Radio 1, van NOVA, van Buitenhof. Ik heb zelf als politicus op allerlei momenten met haar te maken gehad en ik herinner mij haar als een zeer scherp interviewer, maar ook iemand die zeer aangenaam is in de omgang, uitermate geïnteresseerd in politiek en daar zeer van op de hoogte, daar ook vanuit die grote interesse en grote historische kennis van het politieke in staat was om de politici, waaronder mijzelf, zeer kritisch te bevragen. Een echte vakvrouw en we leven natuurlijk mee, ik denk wij allemaal, met iedereen die haar liefhad.
WESTER (RTL NIEUWS)
Meneer Rutte, vindt u het als premier, als kabinet, vindt het kabinet het jammer dat de spreidingswet dreigt te stranden omdat de VVD-fractie er niet mee verder wil?
RUTTE
Er zijn natuurlijk allerlei discussies, we gaan met de Kamer de komende weken en maanden, ook vanwege het controversieel verklaren en allerlei andere zaken, ik ga daar dan ook niet nader op in, want dat is ook een vraag over het VVD-verkiezingsprogramma en dat is natuurlijk aan de lijsttrekker. Ik wil alleen wel zeggen: Ik vind het echt een mooi programma. Ik vind het ook een programma wat echt een klassiek VVD-geluid laat horen, maar ik ga niet op alle maatregelen individueel in. Dat moet zij doen, ander wordt mijn reactie op het programma het nieuws en niet de lijsttrekker en het is natuurlijk aan de leden, maar het is een goed programma en ik kan me er helemaal in vinden.
WESTER
Ik wilde het ook niet hebben over het programma maar even over het kabinetsbeleid. Het kabinet heeft voorgesteld de spreidingswet, staatssecretaris Van der Burg hoopte dat ie dat allemaal toch door kon zetten, heeft het ook nodig, zegt hij eigenlijk dit keer erbij. En nu is er een partij, de grootste regeringspartij, die zegt: ‘Dat gaan we toch niet doen.’
RUTTE
Nou er zijn geen regeringspartijen meer, er is geen coalitie meer, het is een demissionair kabinet en we hebben ons te verhouden tot wat er in de Kamer gebeurt de komende maanden.
WESTER
Maar zorgt dat niet voor onnodige problemen straks bij de opvang?
RUTTE
Nou precies wat Eric van der Burg zei, hij blijft zoeken naar oplossingen en hij en ik zullen ook blijvend werken om, hij natuurlijk voorop hoor, hij steekt daar 95% van het werk in om te zorgen voor voldoende opvangplekken.
BOOM (NOS)
Meneer Rutte, kunt u nog eens uitleggen waarom het uiteindelijk minister Hoekstra is geworden die Eurocommissaris Timmermans gaat opvolgen en niet minister Kaag?
RUTTE
Dat laatste laat ik aan u, wie er dan verder nog eventueel in beeld was, dat is niet aan mij. Overigens, ik heb er vorige week ook een paar dingen over gezegd, ik heb als premier verstandig geoordeeld om te kijken of ik kon zoeken naar een oplossing, overleg met verschillende smaldelen in het kabinet en ook met de voorzitter van de Commissie en daar is uiteindelijk deze naam uitgekomen, die wij hebben voorgedragen.
BOOM
Maar de voorzitter van de Commissie, mevrouw Von der Leyen, die was aanvankelijk, die had ook geen bezwaren tegen minister Kaag.
RUTTE
Nogmaals, ik kan helaas niet alles aan u vertellen, dat gaat ook niet over dat soort processen, maar dit was de gewogen uitkomst.
BOOM
Maar verschillende bronnen zeggen dat het eigenlijk al rond was dat Kaag naar Brussel zou gaan maar dat het op het laatste moment is veranderd.
RUTTE
Nogmaals, ik heb iedereen gesproken, ook met de voorzitter van de Commissie en uiteindelijk bleek dit de beste oplossing.
BOOM
Ja dat is op zich duidelijk want hij gaat en zij niet, maar toch nog even: Waarom?
RUTTE
Ik heb zelf geoordeeld dat het verstandig is dat ik daar probeer zo veel mogelijk technisch het proces in te begeleiden. Het is een ingewikkelde benoeming, zeker in een demissionair kabinet, met alle gevoeligheden. Vandaar dat ik heb gezegd tegen verschillende smaldelen: ‘Willen jullie het aan mij laten?’ Uiteindelijk hebben ze dat ook alle vier goed gevonden, nou mij daarmee verstaan, met de voorzitter van de Europese Commissie en dit was de optie die hier zowel in Brussel als hier in Nederland bij de verschillende smaldelen het grootste draagvlak had en ik laat geheel aan u de andere namen. Uiteraard praat ik alleen over diegene die het dan geworden is.
BOOM
Nou gaat dus een Christendemocraat naar Brussel. De voorzitter van de Commissie is een Christendemocraat. Is het gek dat dan de gedachte opkomt dat u misschien een deal in de wacht heeft gesleept voor Nederland of voor uzelf?
RUTTE
Ja dat is gek. Ik zag dat van de week bij Nieuwsuur en dat is echt onzin. Er is geen deal voor mezelf en ook niet over Nederland. En er is ook geen rancune, dat hoorde ik ook hier en daar, tussen... Nee dat speelt allemaal niet. Het is gewoon de zakelijke uitkomst van een proces.
BOOM
U gaat niet volgend jaar als de nieuwe voorzitter van de Commissie naar Brussel?
RUTTE
Nee.
BOOM
Nee? Dank u wel.
EK (SBS)
Ja meneer Rutte, u zegt: ‘Het is geen rancune’, toch zijn heel veel mensen verbaasd, u blijkbaar niet, maar was het niet gewoon zo dat u het Hoekstra meer gunde dan Kaag?
RUTTE
Nee ik vond steeds dat die keuze zo gemaakt moest worden dat het kon rekenen op breed draagvlak, ook in nauw overleg met de voorzitter van de Commissie, juist ook vanwege alle gevoeligheden in een demissionair kabinet.
EK
Maar waar is dat brede draagvlak dan, want dat lijkt me ver weg?
RUTTE
Nou dat is er in het kabinet en dat is er in Brussel.
EK
Nou ja, mevrouw Kaag zei ook dat ze toch liever een D66’er op de post had gezien.
RUTTE
Ja uiteindelijk is het natuurlijk altijd zo dat je moet komen tot een oordeel wat kan rekenen op het grootst mogelijke draagvlak en dat is hier gebeurd.
EK
Maar hoe kan het dan dat mevrouw Kaag daar dus niet achter stond?
RUTTE
Luister, het is natuurlijk altijd zo dat niet elk besluit door iedereen honderd procent gesteund wordt, maar uiteindelijk hebben alle smaldelen hiermee ingestemd.
EK
Maar meneer Hoekstra heeft nou niet per se heel veel met klimaat, misschien wel als Buitenlandse Zaken maar daar zit hij ook nog niet heel lang. Mevrouw Kaag heeft ook ervaring als minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel ook. Heeft een grote ervaring in diplomatie, waarom is meneer Hoekstra dan beter voor die functie dan mevrouw Kaag?
RUTTE
Ik ga niet in op de andere naam of namen die allemaal rondgaan. Ik kan alleen praten over degene die het geworden is.
EK
Waarom vindt u meneer Hoekstra dan gekwalificeerd?
RUTTE
Volgens mij is hij, los even van allerlei andere namen die genoemd worden, de man is vier jaar minister van Financiën geweest en twee jaar minister van Buitenlandse Zaken en heeft uitvoerige internationale ervaring natuurlijk in beide banen.
EK
Maar dat is de enige, dat is het enige waarom hij geschikt zou zijn? Want dan kom je automatisch op de andere naam, namelijk mevrouw Kaag, die precies dezelfde kwalificaties heeft.
RUTTE
U heeft het volste recht om andere namen te noemen. Ik ga daar niet op in, want ik kan alleen praten over degene die het is en ik kan niet meegaan in speculaties wie er nog meer genoemd zouden zijn. Hier geldt dat natuurlijk iemand die lijsttrekker van zijn partij is geweest, vier jaar minister van Financiën, twee jaar minister van Buitenlandse Zaken, natuurlijk, even los van wie er nog allerlei andere… anders kandidaat hadden kunnen zijn, uiteraard uitstekend geschikt is.
EK
Maar snapt u waarom er in ieder geval dan de rondte doet dat het misschien uit rancune is geweest?
RUTTE
Dat heeft te maken met 10 juli en ik denk… Dat begrijp ik zo uit de artikelen maar het is gewoon niet waar dus ik kan dat verder hier wegnemen.
KEULTJES (AD)
Meneer Rutte, als u terugkijkt naar de afgelopen week en ook het commentaar die er kwam op de benoeming van meneer Hoekstra, denkt u dan dat dit de goede manier is om aan het mensen in het land te laten zien hoe dit soort baantjes tot stand komen?
RUTTE
Ja behalve dat ik de kwalificatie ‘baantje’ niet overneem, het is een serieuze benoeming die altijd plaatsvindt in een zeker mate van beslotenheid en ik wens de opvolgers heel veel succes om dat allemaal in volledige transparantie te gaan doen. We gaan dan zien hoe zij dat dan organiseren, maar mijn overtuiging is dat dit alleen op een verstandige manier kan als je ook probeert zo fair mogelijk met iedereen overleg hebbend, transparant mogelijk, in ieder geval naar alle collega’s tot die benoeming te komen.
KEULTJES (AD)
Toen het kabinet viel, werd er gezegd dat het kabinet zich nog missionair op Oekraïne achtte. Nu is de minister van Buitenlandse Zaken vertrokken, is dat ingewikkeld in een tijd van oorlog op het Europese continent?
RUTTE
Nee. Uiteraard is het altijd, heeft elk voordeel z’n nadeel. Het nadeel is natuurlijk dat je een ervaren minister van Buitenlandse Zaken kwijt bent, maar Nederland heeft ook een goede kandidaat nu voor de Europese Commissie ervoor terug en het hele Oekraïnebeleid, natuurlijk heel belangrijk de minister van Buitenlandse Zaken, maar ook die van Defensie, ook die van Financiën en ook die van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en ikzelf.
KEULTJES (AD)
Wanneer verwacht u het team weer compleet te hebben?
RUTTE
Ik ga daar geen voorspellingen over doen, het standaard antwoord is in the fullness of time, after careful consideration, at the appropriate junction, ik citeer hier Yes Minister.
KEULTJES (AD)
Dan nog een vraag hierover en dan een ander onderwerp. De verwachting is dat er pas over een maand, ergens in oktober, die hoorzitting is met het Europees Parlement. Waarom neemt de heer Hoekstra dan nu al ontslag, terwijl er nog niet eens een opvolger bekend is? Dan kan hij toch beter nog een paar weken aanblijven?
RUTTE
Die verwachting heb ik niet, dat het zo lang gaat duren, al heb ik geen garanties dat het sneller zal zijn, maar de indruk is dat het echt aanzienlijk sneller zal zijn en twee, het voorbereiden op die hoorzittingen is echt al een fulltime baan.
KEULTJES (AD)
Oké, dus dan blijft nu het land in ieder geval eventjes achter zonder minister van Buitenlandse Zaken, omdat die een ander mogelijk, potentieel baantje belangrijker acht dan deze functie?
RUTTE
Nee, want er is gewoon voorzien in de functie.
KEULTJES (AD)
Dat kan gewoon doorgaan zoals de manier waarop meneer Hoekstra dat ook deed?
RUTTE
Zeker. Er zit een uitstekende minister die die functie waarneemt nu als minister van Buitenlandse Zaken tot er een definitieve vervanging is.
KEULTJES (AD)
En u kunt nog niet zeggen wanneer? Gaat u daar net zo lang mee wachten als bijvoorbeeld de nieuwe minister van Onderwijs?
RUTTE
Wat ik net zei, after careful consideration. Zo snel mogelijk.
KEULTJES (AD)
Dan een heel ander onderwerp, ook over transparantie dus ik ben benieuwd hoe ver we gaan komen. De Miljoenennota, de plannen worden op Prinsjesdag pas bekend, het is eigenlijk een herhaling van zetten van vorig jaar, maar waarom, aangezien er al zoveel gelekt wordt, worden die plannen niet gewoon nu al vrijgegeven? Waarom mogen mensen niet weten wat er ligt?
RUTTE
Daar is absoluut iets voor te zeggen, we kiezen daar niet voor, dat is iets wat ik, zou ik door zijn gegaan, graag onderdeel had gemaakt, zou ik onderdeel zijn van een volgende formatie, van die discussie, maar dat heeft ook staatsrechtelijke implicaties, ook ten aanzien van het karakter van de Troonrede heeft dat implicaties, dus dat moet je allemaal heel goed doordenken, dat kan niet hapsnap tussendoor.
KEULTJES (AD)
Wat voor staatsrechtelijke implicaties heeft het dan?
RUTTE
Bijvoorbeeld het karakter van de Troonrede. De Troonrede is nu een opsomming van het voorgenomen regeringsbeleid, de Troonrede zal noodzakelijkerwijs van karakter veranderen als alle maatregelen al naar buiten zijn, waarmee de Troonrede ook een politiekere toon zou krijgen, wat ook weer natuurlijk moet worden doordacht in relatie tot het staatshoofd dat boven de partijen staat.
KEULTJES (AD)
Maar is dat staatsrechtelijk dan een probleem of is dat gewoon een beetje schaven aan de inhoud van de Troonrede?
RUTTE
Dat is een staatsrechtelijk vraagstuk wat je hebt te doordenken met elkaar en niet hapsnap nog door een demissionair kabinet kan worden besloten.
KEULTJES (AD)
Op dit moment liggen er allemaal al maatregelen hapsnap op straat. Waarom dan niet gewoon het volledige pakket transparant maken?
RUTTE
Omdat, nu geldt de plausibele ontkenning, namelijk dat wij niks bevestigen en alle geruchten die naar buiten worden gebracht laat ik geheel aan jullie en knap werk als het blijkt te kloppen, maar ik zeg niet of ze kloppen. Ik ben het ook met u eens dat het ook wat ongemakkelijk is, omdat het in het verleden best wel eens is voorgekomen dat wat eerder naar buiten kwam niet helemaal, niet in lijn was met wat er uiteindelijk naar buiten kwam, dus ik vind het ook een reële discussie om te kijken of je misschien getrancheerd al zaken naar buiten kunt brengen voor Prinsjesdag, maar nogmaals, dat moet je ook staatsrechtelijk goed doordenken.
KEULTJES (AD)
Maar als u daar toch al over aan het nadenken bent, waarom zou dat dan bijvoorbeeld niet na dit weekend alsnog kunnen?
RUTTE
Ik vind dat niet aan een demissionair kabinet en dat vraagt ook een bredere afweging dan alleen de coalitiepartijen, ik denk dat je er ook staatsrechtelijk goed naar moet kijken, dat betekent ook Raad van State en de oppositiepartijen die mogelijk in de toekomst onderdeel zijn van coalities. Dat heeft ook te maken met het karakter van onze staatsvorm en de rol van de koning op Prinsjesdag.
DE WINTHER (TELEGRAAF)
Meneer Rutte, is Mona Keijzer denkt u een goede opvolger van u?
RUTTE
Sorry…
DE WINTHER
U had hem nog niet zien aankomen vandaag?
RUTTE
Nee, ik hoorde allerlei andere namen. Is zij nu gebracht door..?
DE WINTHER
Ja.
RUTTE
Ik heb me voorgenomen, eigenlijk al vanaf dat ik zei dat ik niet doorging, op al die zaken niet te reageren, want als ik erop reageer, wordt dat uitgezonden en ik vind dat echt een zaak voor de nieuwe lijsttrekker, die mijn volle steun heeft, dus ik reageer daar niet op.
DE WINTHER
Maar u bent natuurlijk wel jarenlang collega’s geweest, dus u weet wel of zij over de capaciteiten beschikt om het Torentje te betrekken, toch?
RUTTE
Nogmaals, ik ga er niet op in, ik ben demissionair premier en wil dit zo goed mogelijk afmaken, maar niet interfereren in de verkiezingscampagne, anders dan dat ik de hoop uitspreek dat mijn partij heel groot wordt.
DE WINTHER
Andere vraag dan, er is onrust ontstaan bij de Amerikanen over de manier waarop Nederland omgaat met de slots en toestemming om hier te mogen landen. Er wordt zelfs gevreesd voor een beschadiging van de handelsrelaties. Is dat ook een zorg die u heeft?
RUTTE
Het is natuurlijk in de besluiten die je neemt iets wat je meeweegt, want we hebben natuurlijk een belangrijke relatie met de Amerikaanse luchtvaartwereld en ook de banden tussen KLM en Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen. Wat vandaag naar buiten is gebracht door het kabinet, even los van hoe je er inhoudelijk naar kijkt, zou je dat vandaag niet gedaan hebben, zou je ook juridisch risico’s lopen, dat je in feite de kans voor de politiek om zelf aan zet te blijven vermindert, waardoor je uiteindelijk zou kunnen worden geconfronteerd met rechtelijke uitspraken die je als politiek niet meer kunt beïnvloeden, dus deze stap vandaag is nodig, nog even los van de inhoudelijke weging, ik sta er ook inhoudelijk achter, maar daar mag je verschillend over denken, maar het is ook juridisch noodzakelijk. En dat wordt ook uitgelegd aan de Amerikaanse… het is net zoals, ik herinner me met corona ook die discussies, ja, een lockdown heeft vergaande gevolgen, ja dat klopt, maar als je het niet doet dan loop je het risico dat de intensive cares overstromen, dat geldt voor stikstof, heel erg stikstof, dat je dingen moet doen, want het heeft gevolgen voor de agrarische sector, klopt, maar als je het niet doet kun je ook geen huizen bouwen of wegen aanleggen, dus je moet altijd een balans zoeken. Ik denk dat het kabinet hier een goede balans heeft gevonden tussen alle belangen en ook de Amerikanen snappen dat er ook een juridische realiteit is en als je dit niet zou doen, dat je de risico’s zal lopen om later geconfronteerd te worden met een situatie die niet beheersbaar is.
DE WINTHER
Maar is dan het antwoord van u aan de Amerikanen ‘bedankt voor de brief, maar we gaan ons beleid er niet op aanpassen’?
RUTTE
Wat met de Amerikanen is besproken door Harbers en anderen vanuit I&W is dat, het ministerie, is dat er natuurlijk ook een juridisch probleem is en als je dit niet zou doen, dat er mogelijk iets gebeurt wat de Amerikanen helemaal niet willen.
DE WINTHER
Is dit, u zegt over I&W en minister Harbers, is dit iets wat ook op uw niveau, als het over zulke grote belangen gaat, grote Amerikaanse multinationals die waarschuwen, aan de bel trekken bij het kabinet over de handelsrelatie, ik kan me voorstellen dat dat wat hoger wordt opgespeeld en misschien ook het Torentje bereikt.
RUTTE
Nee, dat is niet gebeurd. Ik weet wel dat een collega van Economische Zaken er nauw bij betrokken is en ook deze aanpak steunt.
WESTER (RTL NIEUWS)
Beetje een aanvullende vraag, maar helemaal in algemene zin, u heeft als formateur en premier veel ervaring met de invulling van portefeuilles van bewindslieden. Hoe zwaar is eigenlijk de buitenlandcomponent van een staatssecretaris van Economische Zaken?
RUTTE
Ja, u stelt die vraag in het kader van wat ik net hoor…
WESTER
Ik zei al, in hele algemene zin.
RUTTE
Zeker, die begrijp ik, maar ik kan hem toch niet helemaal loswippen van de vorige vraag van uw collega van de Telegraaf, die daarmee mij verklapte wie blijkbaar door een zekere partij gebracht wordt als premier-kandidaat, althans ik neem dat aan. En ik wil daar niet op reageren, want ik vind echt dat het niet aan mij is om mij met de campagne te bemoeien.
WESTER
Maar we hebben een staatssecretaris voor Buitenlandse Handel, die gaat naar het buitenland zou je zeggen en die van Economische Zaken is toch vooral intern in Nederland bezig?
RUTTE
Ik denk dat u zelf die vraag kunt beantwoorden, daar heeft u mij niet voor nodig.
WESTER
Het klopt dus wel ongeveer wat ik zei?
RUTTE
Ik ga er niet op in, ik wil me echt niet bemoeien met dit soort zaken. Met dit soort antwoorden van mij wordt het hier iedere vrijdag leger, vrees ik.
VAN GRONINGEN (OP1)
Niet over de persoon, maar kunt u er wel wat van zeggen wat u ervan vindt dat deze campagne lijkt te gaan om een strijd om het Torentje? Voor zover het Torentje straks nog gebruikt wordt trouwens als werkplaats of dat er verbouwd moet worden, maar wat vindt u ervan dat er premiersverkiezingen van gemaakt worden in plaats van verkiezingen voor de Tweede Kamer?
RUTTE
Ja, daar kun je van alles van vinden. Sinds Joop den Uyl zijn verkiezingen vaak ook premiersverkiezingen en die persoon, die functie van de minister-president is natuurlijk ook door de jaren veranderd, ook door de Europese Raad en heeft meer ook het karakter gekregen van een regeringsleider, maar is nog steeds ingebed in de Nederlandse staatsstructuur als eerste onder gelijken en ja, waar partijen dan voor kiezen of campagne van maken over: Wie wordt de grootste of niet, of wie wordt er premier of niet? Daar gaan de partijen over.
VAN GRONINGEN
Heeft u nog tips voor een eventuele opvolger?
RUTTE
Ja, zeker.
VAN GRONINGEN
Wat dan?
RUTTE
Dat vertel als ik de opvolger bekend is.
VAN GRONINGEN
Kan Mona Keijzer u bellen ergens in de komende dagen?
RUTTE
Ik ga verder niet in op verdere namen die gesuggereerd worden, ik wil me niet in de campagne mengen. Goed weekend. Dank.