25 Nov november Ministerraad

Minister-president Rutte: 

Vandaag in de ministerraad uitvoerig stilgestaan bij het vraagstuk van stikstof en de toekomst van onze landbouw. En ik denk dat het goed is en ook belangrijk dat we daar als politiek en dus ook als kabinet de volgende stappen in zetten. Nederland moet van het slot. Dat is van belang voor onze woningbouw, maar ook voor de grote infrastructuurprojecten zoals wegenaanleg en natuurlijk de hele energietransitie. Tegelijkertijd is het van heel groot belang dat er weer geleidelijk aan een perspectief ontstaat op de toekomst van onze agrarische sector. Daarbij verdienen de boeren ook duidelijkheid en zekerheid voor de lange termijn. Waarbij het natuurlijk zo is dat niet alleen de boeren bijdragen aan de stikstofproductie, maar ook de industrie en andere sectoren.

Het is een gezamenlijke opgave om zowel dat probleem op te lossen als te zorgen voor dat toekomstperspectief. En ook die agrarische sector, daarom is het ook zo belangrijk, zit al lang in onzekerheid. En dat trekt een zware wissel op boerenfamilies, op agrarisch ondernemers in het algemeen en zeker ook op het platteland. En daarom is het van groot belang en hoe lastig dat ook is, om keuzes te maken voor de lange termijn. Dat zijn keuzes die ook zullen schuren, die soms in individuele gevallen ook pijn zullen doen. Maar feit is dat simpele oplossingen ook niet gaan werken, of zoals we dat nu een aantal keren hebben gezien, met de maatregelen uit 2015, we heben het gezien in 2019 bij de PAS-melders en bij de hele aanpak van de Programmatische Aanpak Stikstof, en nog heel recent bij de aanpak voor innovatie, dat ze dan weer geen stand houden bij de rechter.

Dus we moeten echt een aanpak hebben die robuust is en die overeind blijft en tegelijkertijd ook die toekomst heel duidelijk schetst. Met andere woorden, we moeten dat met elkaar aanpakken, het is een gezamenlijke verplichting en opgaaf. We moeten die uitstoot drastisch verminderen en tegelijkertijd zorgen dat er toekomst is voor onze mooie agrarische sector, die ook wereldwijd terecht in hoog aanzien staat en ook wereldwijd vooroploopt. Vandaag hebben we in de ministerraad daartoe een paar nieuwe, concrete stappen vastgesteld. Als ik die heel kort samenvat dan is dat om op korte termijn te zorgen voor een forse reductie van stikstofneerslag, zodat we ook weer stappen kunnen zetten. En dat doen we met een zeer aantrekkelijke eenmalige regeling voor piekbelasters. Daarmee willen we ruimte creëren voor natuurherstel, voor het legaliseren van PAS-melders die nu in de knel zitten, en het op gang brengen van vergunningverlening voor onder andere woningbouw en infrastructuur.

Aan de precieze uitwerking van die regeling wordt nu hard gewerkt, die verwachten we in januari. En daarnaast willen we voor de langere termijn ook zekerheid bieden aan onze boeren, en daarom gaan we intensief in gesprek met de landbouwsector om in het eerste kwartaal van 2023 te komen tot een breed gedragen landbouwakkoord. Dat is dan belangrijk als een stevige basis voor een duurzaam toekomstperspectief voor onze agrarische sector, voor onze boeren, waar onze boeren ook op kunnen bouwen. Verder zetten we volgende stappen in het Nationale Aanpak Landelijk Gebied en nemen we actie om water- en bodemkwaliteit te verbeteren.

Al die besluiten vandaag, het zijn er heel veel, maar die zijn allemaal met elkaar verbonden en erop gericht om alle belangen en doelen in ons dichtbevolkte, welvarende land zo goed mogelijk met elkaar in balans te brengen. Daar valt uiteraard heel veel over te zeggen. Ik beperk me nu bewust tot een aantal hoofdlijnen omdat aansluitend aan deze persconferentie in Nieuwspoort de betrokken bewindslieden een persbriefing zullen geven. En u en ook de vakpers, die daar mogelijk in geinteresseerd is uit de agrarische sector en de bouw, vragen te beantwoorden.

Dan naar volgende week. Ik kan melden dat ik maandag aanwezig zal zijn op de top van de Benelux-landen, die is dit keer in Luxemburg, als voorzitter van de Benelux. Belangrijk is dat dit chemium wat ouder is dan de Europese Unie, één van de bouwstenen is van de Europese Unie, de Benelux, dat die internationaal goed blijft samenwerken. Namelijk als goede buren en vrienden: België, Nederland en uiteraard Luxemburg. Extra belangrijk in deze tijden van grote geopolitieke instabiliteit. En natuurlijk staat dan ook de oorlog in Oekraïne hoog op de agenda. Maar we zullen ook kijken wat dat verder betekent, praktisch, voor ons als landen. Hoe wij Oekraïne kunnen helpen met accountability, met wederopbouw, met winterhulp en uiteraard allereerst met wapens. Die winterhulp is van groot belang vanwege de naderende vrieskou die voor een deel overigens al aanwezig is in Oekraïne en de enorme schade die Rusland heeft aangericht in Oekraïne aan bijvoorbeeld energiecentrales, warmteleverantie en aan elektriciteitscentrales. Dus dat is op dit moment een absolute prioriteit.

Verder zullen we spreken over een ander groot onderwerp, dat is migratie, wat inmiddels merk ik in Europa, naar de top van de politieke agenda begint te kruipen, dus ook zeker migratie. En bij het diner zullen aanwezig zijn de premier van Noordrijn-Westfalen. Geen onderdeel van de Benelux, maar wel een zeer belangrijk bondsland waar wij mee samenwerken. En ook de president van de aanpalende Franse regio zullen aansluiten bij het diner. Tot slot wil ik het Nederlands elftal natuurlijk succes wensen zometeen bij de wedstrijd tegen Ecuador. We hopen natuurlijk allemaal van harte dat ze de goede start van eerder deze week vandaag zullen voortzetten, we hebben er heel veel vertrouwen in. Maar goed, ik rond nu snel af, want anders missen wij het fluitsignaal.