Kabinet neemt maatregelen voor een betere uitvoering en uitvoerbaarheid van de Wet open overheid
Het kabinet neemt maatregelen om de uitvoering en uitvoerbaarheid van de Wet open overheid (Woo) te verbeteren. Zo zet het kabinet in op de verbetering van de afhandeling van Woo-verzoeken en beter contact tussen overheidsorganisaties en Woo-verzoekers. Ook komt er een publiek toegankelijk Woo-dashboard, zodat iedereen kan zien hoe het gaat met de afhandeling van Woo-verzoeken bij de Rijksoverheid. Staatssecretaris Van Huffelen van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties laat dit weten in een brief aan de Tweede Kamer.
Het kabinet reageert hiermee op de eerder uitgevoerde Woo-invoeringstoets en de adviezen van de Regeringscommissaris Informatiehuishouding en het Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding. Uit de invoeringstoets bleek dat de Woo lange afhandelingstermijnen bij informatieverzoeken kent en de wet voor een grote uitvoeringslast bij overheidsorganisaties zorgt.
Staatssecretaris Van Huffelen: “Sinds de inwerkingtreding van de Woo zijn belangrijke stappen gezet naar een open overheid. Steeds meer informatie wordt openbaar gemaakt. Maar deze stappen hebben er nog niet voor gezorgd dat alle verzoeken op tijd worden afgehandeld. Dit moet echt beter. We willen een overheid die transparant en proactief is. Daarvoor moeten we extra stappen zetten.”
Maatregelen
Het kabinet neemt maatregelen om informatieverzoekers meer centraal te stellen. Bijvoorbeeld door regelmatig overleg na indiening van een (omvangrijk) Woo-verzoek over een nadere afbakening, prioritering en fasering van het verstrekken van de gevraagde informatie. Ook wordt op hoofdlijnen uiteengezet hoe de afhandeling van een Woo-verzoek eruitziet en hoe het contact en de samenwerking tussen overheidsorganisaties en Woo-verzoekers eruit moet zien. Dit biedt duidelijkheid voor overheidsorganisaties en Woo-verzoekers.
Daarnaast wil het kabinet ervoor zorgen dat overheidsorganisaties beter bereikbaar en toegankelijker zijn. Daarvoor is een centrale rol weggelegd voor de Woo-contactpersonen. Iedere overheidsorganisatie heeft 1 of meerdere van zulke contactpersonen die op een laagdrempelige, toegankelijke en snelle manier vragen kunnen beantwoorden over de beschikbaarheid van publieke informatie. Woo-contactpersonen moeten goed bereikbaar zijn. Ook krijgen zij trainingen zodat zij informatieverzoekers beter kunnen helpen met hun informatievraag. Daarnaast wordt ingezet op betere ICT-voorzieningen en een gestandaardiseerd informatieproces, zodat Woo-verzoeken sneller afgehandeld kunnen worden. Ook wil het kabinet meer informatie actief openbaar gaan maken.
Ook komt er een rijksbreed dashboard voor de Woo. Dit dashboard biedt inzicht in de afhandeling van Woo-verzoeken bij het Rijk. Een eerste versie van dit dashboard is vanaf 1 januari 2025 publiek toegankelijk.
Omvangrijke verzoeken
Nederland kent een zeer ruim openbaarheidsbegrip waardoor het mogelijk is om alle soorten en aantallen documenten op te vragen. Gemeenten, provincies, ministeries en andere overheidsorganisaties ontvangen verzoeken die betrekking hebben op duizenden tot soms wel tienduizenden documenten, soms van tientallen jaren geleden, of met veel verzoeken van dezelfde verzoekers. Het is niet mogelijk dergelijke verzoeken binnen de huidige wettelijke kaders van de Woo af te handelen. Ook leggen omvangrijke verzoeken een beslag op de capaciteit voor de afhandeling van andere, kleinere Woo-verzoeken. Daarom wordt bij omvangrijke verzoeken voortaan een selectie gemaakt van de meest relevante documenten, die vervolgens aan de verzoeker verstrekt worden. Ook wordt een onderzoek in gang gezet naar de concrete uitvoeringslasten en kosten van de Woo. Op basis van dit onderzoek kan een volgend kabinet goed onderbouwd besluiten wat adequate maatregelen zijn om de Woo beter uitvoerbaar te maken.