Aanpak voor veiligere jaarwisseling
Het gevaarlijkste consumentenvuurwerk moet vanaf de jaarwisseling 2020-2021 verboden zijn. Het kabinet gaat in het najaar een voorstel doen om categorie F3-vuurwerk te verbieden. Dat zijn de zwaardere singleshots (enkelschotsbuizen) en grotere knalstrengen (ratelbanden, Chinese rollen). De komende jaarwisseling wordt de levering van veiligheidsbrillen en lonten verplicht bij de verkoop van consumentenvuurwerk om vuurwerkletsel zo veel mogelijk te voorkomen. En nog dit jaar wordt het Vuurwerkbesluit aangepast zodat gemeenten voor aankomende jaarwisseling een vuurwerkverbod binnen hun grenzen kunnen afkondigen. Verder blijven politie en OM stevig inzetten op het in beslag nemen van illegaal vuurwerk, en wordt er gewerkt aan het verhalen van deze kosten op de daders. Deze nieuwe maatregelen moeten bovenop de bestaande aanpak bijdragen aan een meer veilige en feestelijke jaarwisseling voor iedereen. Dat heeft de ministerraad besloten op voorstel van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid en staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat.
Traditie jaarwisseling behouden, gevaarlijkste vuurwerk verbieden
Het kabinet wil de traditie van de jaarwisseling zoveel mogelijk behouden. Daarom blijft het minder gevaarlijke vuurwerk beschikbaar voor consumenten. Dit is het zogenaamde F1- en F2-vuurwerk, zoals siervuurwerk, knalvuurwerk en vuurpijlen. Het kabinet blijft de jaarwisseling monitoren. Als het aantal en de aard van de incidenten tijdens de komende jaarwisseling(en) niet past in de dalende trend in de afgelopen jaren van het aantal incidenten, de aard van de incidenten en het aantal geweldsdelicten tegen hulpverleners, worden diverse aanvullende maatregelen niet uitgesloten. De laatste jaarwisseling was een uitzondering op die dalende trend.
Gemeenten ervaren jaarwisseling wisselend: lokaal vuurwerkverbod wettelijk verankerd
Gemeenten hebben een wisselend beeld bij de jaarwisseling. De G4 gemeenten geven aan dat ze geen daling zien in de hoeveelheid meldingen, incidenten en schade. De G40 steden zijn positiever, zeggen dat de genomen maatregelen hun vruchten afwerpen en noemen de jaarwisseling ’rustig’ en een ‘feest’. Mede hierom is het belangrijk dat gemeenten zelf kunnen bepalen of zij een lokaal vuurwerkverbod willen instellen, wanneer zij oordelen dat dit nodig is om gevaar, schade of overlast te voorkomen. Het lokaal vuurwerkverbod wordt daarom wettelijk verankerd in het Vuurwerkbesluit. Hierdoor ontstaat minder twijfel over de mogelijkheid die gemeenten hebben om hun hele gemeente als vuurwerkvrije zone aan te wijzen.
Normloosheid en raddraaiers aanpakken
Overlast, letsel en geweld tijdens de jaarwisseling wordt veroorzaakt door vuurwerk, maar ook door alcohol en groepsgedrag waarbij een zekere mate van normloosheid lijkt te bestaan. Tijdens gesprekken met brandweerlieden, ambulancepersoneel, politiemensen en boa’s hoorde minister Grapperhaus wat zij voor afschuwelijke en onacceptabele incidenten meemaken. Hulpverleners pleiten al langer voor een (gedeeltelijk) vuurwerkverbod en hebben dat uitdrukkelijk herhaald tijdens de bijeenkomsten en in de media. In aanvulling op al genomen maatregelen om geweld tegen functionarissen met een publieke taak aan te pakken, heeft Grapperhaus ook recentelijk aangekondigd te werken aan een taakstrafverbod bij geweld tegen functionarissen met een publieke taak. Het wetsvoorstel waarin het hinderen van hulpverleners strafbaar wordt gesteld, ligt inmiddels in de Eerste Kamer.
Het OM gaat verder de mogelijkheid raddraaiers een gebiedsverbod - al of niet in combinatie met een meldplicht - op te leggen nadrukkelijk onder de aandacht brengen, zodat zij de komende jaarwisseling niet opnieuw kunnen verstoren. En ook de komende jaarwisseling zal de politie gebruik maken van bodycams; agenten die bodycams dragen krijgen minder vaak te maken met bedreigingen en lichamelijke agressie.
Blijven inzetten op aanpak illegaal vuurwerk
De afgelopen jaarwisseling vielen twee doden door illegaal vuurwerk. In de afgelopen jaren heeft de politie met haar partners steeds meer ingezet op het terugdringen van illegaal vuurwerk, met een recordhoeveelheid van 56.000 kilo in beslag genomen illegaal vuurwerk in 2018 tot gevolg. Politie en OM zullen hier ook dit jaar weer stevig op inzetten. Daarnaast is recentelijk een wetsvoorstel in consultatie gebracht waardoor onder meer de kosten voor inbeslagneming van illegaal vuurwerk straks verhaald kunnen worden op de dader.