10-14-onderwijs
Het kabinet wil dat de overstap van de basisschool naar de middelbare school voor alle leerlingen makkelijk is. Soms kan een school met 10-14-onderwijs voor leerlingen een oplossing zijn.
Kenmerken 10-14-onderwijs
- Leerlingen van 10 tot 14 jaar volgen een onderwijsprogramma met een doorlopende leerlijn van de basisschool naar de middelbare school.
- Voor het onderwijsprogramma werken een basisschool en een middelbare school samen.
- Leerlingen krijgen vaak geen les in aparte vakken, maar in projecten waarbij meerdere vakken gecombineerd worden. Dit heet vakoverstijgend onderwijs.
- Scholen besteden veel aandacht aan gepersonaliseerd leren en de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen.
- Leerlingen krijgen meer tijd om te ontdekken wat ze willen en kunnen en wat bij hen past, voordat ze een middelbare school kiezen.
Verschillen tussen 10-14-initiatieven
Uit onderzoek van onderzoeks- en adviesbureau Oberon blijkt dat er grote verschillen zitten tussen de 10-14-initiatieven. Hoewel ieder initiatief vanuit dezelfde hoofddoelstellingen werkt, verschilt de uitwerking van het onderwijsprogramma. De verschillen zitten vooral in keuzes rond doelgroep, samenstelling van de groepen, grootte, huisvesting en onderwijsconcept.
Starten met 10-14-onderwijs
Alle scholen in Nederland mogen starten met 10-14-onderwijs. Scholen moeten een goed plan hebben om het concept in de praktijk te brengen en zich houden aan de wet. De overheid geeft hiervoor geen subsidie. Lees meer over het oprichten van een 10-tot-14-school op de website van het SLO.
Experiment teambevoegdheid
Sinds 2020 experimenteren een paar 10-14-initiatieven met de zogenoemde teambevoegdheid. Dit betekent dat de bevoegdheid in een bepaald vak lesgeven niet bij 1 leraar ligt, maar bij alle leraren in een team. Het voordeel hiervan is dat leraren flexibeler inzetbaar zijn. Omdat niet elke leraar volledig bevoegd hoeft te zijn om een bepaald vak te kunnen geven.
Experiment verlengd
Het experiment zou in de zomer van 2024 stoppen. Maar het kabinet verlengt het experiment met 5 jaar. Mochten scholen komend schooljaar nog mee willen doen, dan kunnen ze tot en met 31 mei 2024 mailen naar dienstpostbus.10.14.onderwijs@minocw.nl. In de Staatscourant staan de voorwaarden om mee te kunnen doen aan het experiment teambevoegdheid. Na 2024 is de aanvraagperiode voor het experiment in februari.
Scholen die eerder al meededen, moeten ook opnieuw een aanvraag doen. Willen verschillende scholen samenwerken om 10-14 onderwijs aan te kunnen bieden? Dan is een samenwerkingsovereenkomst belangrijk. Een voorbeeld van zo’n overeenkomst is hier te vinden.
Onderzoek naar of het experiment werkt
In de schooljaren 2020-2021 en 2021-2022 is onderzocht of het experiment teambevoegdheid goed werkt. Een paar resultaten:
- Het vraagt tijd en aandacht van scholen om de teambevoegdheid goed in te richten. Als dat lukt, bevalt deze manier van onderwijs geven goed. Voor basisschoolleraren leidt het bijvoorbeeld tot een verdieping van vakinhoudelijke kennis. Bij docenten op de middelbare school wordt pedagogische kennis juist verbreed.
- De teambevoegdheid geeft scholen en leraren meer flexibiliteit. Leraren in verschillende vakken kunnen lesgeven aan zowel leerlingen op een basis- als op een middelbare school. Ook worden leerlingen door meerdere leraren begeleid.
- De teambevoegdheid versterkt de doorlopende leerlijn van leerlingen. Dat betekent dat de manier waarop leerlingen leren soepeler verloopt.
Vragen? Meer informatie is te krijgen via dienstpostbus.10.14.onderwijs@minocw.nl.