Vragen en antwoorden over de pilot Vaccineren tegen vogelgriep

Kuikens op 1 pluimveebedrijf in Nederland krijgen een vaccinatie tegen vogelgriep. Het gaat hierbij om een proefproject (pilot). De pilot loopt tot begin 2027.

Vragen en antwoorden

Wat is het doel van deze pilot?

Het kabinet en de pluimveesector willen grootschalige vaccinatie van pluimvee op een verantwoorde manier mogelijk maken, met oog voor de diergezondheid, volksgezondheid en dierenwelzijn. Dat vraagt een zorgvuldige voorbereiding om eventuele handelsbeperkingen te minimaliseren. Daarom is voor een stapsgewijze aanpak gekozen.

Tijdens de pilot worden kuikens op de broederij gevaccineerd. De eieren van de hennen worden in Nederland verkocht.

Met de pilot wordt ervaring opgedaan met:

• vaccinatie van pluimvee;
• monitoring van bedrijven (om eventuele besmettingen snel op te sporen);
• mogelijke effecten van vaccinatie op de handel in pluimvee, eieren en vlees.

Wanneer wordt de pilot afgerond?

De pilot loopt tot begin 2027, het einde van de legperiode.

Wanneer is de pilot succesvol?

De pilot is geslaagd als:

• de vaccinatie goed is verlopen;
• de monitoring op bedrijven goed werkt;
• de verkoop van eieren geen problemen ondervindt;
• er door landen geen verbod is op invoer van producten van ongevaccineerd pluimvee.

Hoeveel bedrijven doen er mee aan de pilot?

Er wordt gestart met één bedrijf. Welk bedrijf dat is, kan het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) om privacyredenen niet zeggen. Mogelijke uitbreiding van vaccinatie op meer bedrijven wordt de komende maanden onderzocht. Een beperkt aantal bedrijven is voldoende om de doelen van de pilot te bereiken.

Welke ketenpartijen doen hieraan mee?

Deze informatie wordt niet vrijgegeven. Enerzijds om privacyredenen. Anderzijds omdat het om concurrentiegevoelige informatie gaat.

Welk vaccin wordt gebruikt?

Het gaat om een zogeheten vectorvaccin. Dit vaccin is beoordeeld door het Europees Geneesmiddelenbureau en goedgekeurd door de Europese Commissie. Het vaccin is toegelaten voor vaccinatie van kippen tegen vogelgriep. De leverancier is MSD Animal Health.

Lees meer informatie (in het Engels) over het vaccin.

Is het vaccin veilig?

Ja. Het Europees Geneesmiddelenbureau beoordeelt vaccins op werkzaamheid en veiligheid.

Zijn de eieren veilig om te eten?

Ja. De producten van gevaccineerde hennen zijn veilig. Pluimvee wordt al jaren gevaccineerd tegen andere ziekten, ook met dit type vaccin,  bijvoorbeeld tegen Newcastle disease.

In welke winkel komen de eieren te liggen?

De eieren worden vanaf eind juli 2025 via de bestaande afzetkanalen op de markt gebracht. Er is geen noodzaak om te melden in welke winkels de producten liggen.

Kun je als consument in de winkel zien of eieren en vlees afkomstig zijn van gevaccineerde dieren?

Nee, dat staat niet op de verpakking. Producten van tegen vogelgriep gevaccineerde kippen worden niet apart gemerkt. Kippen krijgen meerdere vaccins in hun leven; dat wordt ook niet apart op elk ei aangegeven en evenmin op de verpakking.

Eieren worden zoals gewoonlijk wel stuk voor stuk gestempeld. Elk ei is te traceren naar een bedrijf.

Worden consumenten van deze eieren gemonitord tijdens de pilot?

Nee, er is geen risico op besmetting met het vogelgriepvirus door het eten van eieren van gevaccineerde kippen.

Zijn effecten op lange termijn van dit vaccin onafhankelijk onderzocht?

De fabrikant doet onderzoek naar dit vaccin. Het Europees Geneesmiddelenbureau beoordeelt het dossier dat de fabrikant aanlevert. Dit gebeurt volgens standaardprocedures. Het Europees Geneesmiddelenbureau is een onafhankelijke wetenschappelijke instantie binnen de Europese Unie.

Wat zit er in het vaccin tegen vogelgriep?

De samenstelling van het vaccin is te vinden op de website van het Europees geneesmiddelenbureau en MSD.

Worden de eieren ook in het buitenland verkocht?

Voorlopig niet. Op verzoek van enkele belangrijke handelspartners buiten de EU, worden de eieren alleen in Nederland verkocht. Als dat niet werd gegarandeerd, zou er een importbeperking gelden voor alle pluimvee en pluimveeproducten.

Als de pilot succesvol verloopt, dan valt wat Nederland betreft voor de toekomst ook te denken aan afzet in het buitenland. Dit is afhankelijk van de voorwaarden die handelspartners stellen.

Wat waren de resultaten van de testfase?

De onderzoeksrapporten over twee vectorvaccins staan op de site van de Tweede Kamer.  

Het dossier dat is ingeleverd voor toelating van dit vaccin is bij het Europees Geneesmiddelenbureau bekend en wordt niet gedeeld.

Waar kan ik de test- en onderzoeksresultaten van het vaccin inzien?

Die zijn niet in te zien. Het dossier is van de fabrikant, en daar heeft het ministerie geen inzicht in.

Het Europese Geneesmiddelenbureau beoordeelt het dossier en bepaalt of het vaccin en de producten van gevaccineerde kippen veilig zijn voor mens, dier en milieu.

Wat is het verschil tussen de veldproef en de pilot?

De veldproef, die voorafging aan de pilot, testte de effectiviteit van vectorvaccins op twee legbedrijven. De eieren zijn vernietigd omdat de vaccins niet zijn toegelaten in de Europese Unie. De pilot richt zich op de marktacceptatie van eieren van gevaccineerde hennen.

Is de pilot wel nodig? Waarom vaccineren we niet nu al?

De pilot biedt praktijkervaring met vaccinatie, monitoring van bedrijven en afzet van de eieren in Nederland. Direct grootschalige vaccinatie uitvoeren zou handelsproblemen en logistieke problemen kunnen veroorzaken. Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur zet zich ervoor in dat vaccinatie tegen vogelgriep in de toekomst in meer landen wordt gebruikt.

Welke andere landen vaccineren ook tegen het vogelgriepvirus?

Frankrijk vaccineert eenden. Buiten de EU, zoals in Egypte en Indonesië, wordt ook gevaccineerd, maar met andere vaccins. Producten van gevaccineerd pluimvee uit die landen worden niet geïmporteerd.

Kan vaccinatie het vogelgriepvirus uitroeien?

Vaccinatie helpt het aantal besmettingen bij pluimvee te verminderen, maar wilde vogels kunnen het virus blijven verspreiden.

Worden er tijdens de pilot nog updates gegeven?

Ja, de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur zal met regelmaat updates geven via Kamerbrieven.

Hoe wordt gegarandeerd dat de eieren in Nederland blijven?  

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en COKZ houden vanuit de overheid toezicht op de bedrijven en afzetkanalen.

Welke partijen zijn betrokken bij de pilot?

Bij deze pilot zijn betrokken:

• Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur;
• Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport;
• Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA);
• Gezondheidsdienst voor Dieren;
• Marktpartijen;
• Toezichthouders.

Heeft deze informatie u geholpen?

Ja

Nee

Jammer. Graag horen we van u waarom niet. Zodat we onze website kunnen verbeteren.

Ik begrijp niet wat er staat

De informatie is niet volledig

Mijn situatie is anders

Andere reden

Dank u wel voor uw reactie!