Europees visserijbeleid
Er gelden regels voor vissers, zodat er geen soorten vis uitsterven in de zeeën van de Europese Unie (EU). Omdat vissen zich niet aan grenzen houden, worden deze visserijregels op Europees niveau afgesproken. De regels zijn ook in het voordeel van de vissers zelf. Kan er namelijk minder vis gevangen worden, dan is er ook minder werk.
Alle informatie over het gemeenschappelijk visserijbeleid (GVB) staat op de site van de Europese Commissie.
Europese regels voor vissers
Beroepsvissers op zee moeten zich houden aan het GVB van de EU. Het GVB regelt dat vissers zoveel mogelijk vis kunnen vangen, maar de zee niet leeg vissen. En dat vissers eerlijk met elkaar concurreren.
Het gaat om de volgende regels:
- Er gelden totaal toegestane vangsten (TAC's) en visquota. Daarnaast zijn er technische maatregelen waarin bijvoorbeeld staat hoe vissers vistuig moeten gebruiken. Of hoe groot de mazen van het visnet mogen zijn. Ook heeft een visser per jaar een maximaal aantal dagen waarop hij mag varen. Dit worden zeedagen genoemd. Dit alles moet voorkomen dat vissers teveel vis vangen.
- Er gelden plannen voor meerdere jaren voor bepaalde EU wateren zoals de Noordzee. Deze plannen moeten ervoor zorgen dat er nu, maar ook over 10 jaar, genoeg vissen zijn.
- Vissers moeten zich officieel registreren in het Nederlands Register van Vissersvaartuigen (NRV) om te mogen vissen. Met de registratie wordt gecontroleerd dat er niet teveel schepen tegelijk aan het vissen zijn. Zo wordt er niet teveel gevangen.
- In sommige gebieden op zee geldt een totaal visverbod, of een verbod voor bepaalde soorten vis. Dit is omdat de vissen in deze gebieden met uitsterven bedreigd worden.
- Vissers met een schip van 12 meter of langer moeten logboekgegevens elektronisch doorgeven. Hierin staan onder meer de vangstgegevens.
- Vissers met een schip van 12 meter of langer moeten een goedgekeurd satellietvolgsysteem (VMS) aan boord hebben. De apparatuur laat onder meer zien wat voor gevolg de visserij heeft op de zeebodem in dat gebied.
- Vissers met een schip vanaf 15 meter moeten een automatisch identificatiesysteem (AIS) aan boord hebben.
- De aanlandplicht dringt verspilling terug. Dit betekent dat vissers bijvangst meenemen naar de wal (aanlandplicht). Ze mogen het niet teruggooien in zee. De bijvangst (te kleine vis) overleeft niet als het teruggegooid wordt. Door er veevoer, visolie of vismeel van te maken, is er geen verspilling.
Daarnaast is het voor vissers aantrekkelijker om geld te besteden in maatregelen die bijvangst beperken. Bijvoorbeeld met beter vistuig en betere vissersschepen.
Uitzonderingen aanlandplicht
In de Europese wet staan een aantal uitzonderingen. De aanlandplicht geldt niet voor:
- soorten vis zonder quotum;
- enkele soorten die een grote kans hebben om te overleven;
Deze mogen worden teruggegooid in zee. Dit geldt voor schol, tarbot en Noorse kreeftjes. Deze uitzondering hangt wel af van soort en type visserij. - vissen waarvoor een vangstverbod geldt.
Vissers hoeven deze vissen niet aan wal te brengen. Een vangstverbod geldt bijvoorbeeld voor een aantal haaien- en roggensoorten.
Regels voor aquacultuur (viskweek)
Aquacultuur is de kweek van:
- vis;
- schaal- en schelpdieren;
- andere levende dingen uit de zee, zoals zeewier en micro-algen.
Ongeveer de helft van de vis die mensen in Nederland eten is kweekvis. Deze vis komt vooral uit Azië. Viskweek wordt steeds belangrijker voor de productie van eiwitrijk voedsel. Daarom wil de Europese Commissie aquacultuur in Europa aanmoedigen.
In Nederland gelden er regels voor viskweek. Een viskweker op land heeft bijvoorbeeld een vergunning nodig. Daarnaast moet hij rekening houden met de gezondheid van de gekweekte dieren. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert of een kweker zich aan deze regels houdt.
De kweek van schelpdieren gebeurt in de Nederlandse kustwateren. Kwekers hebben in deze Natura 2000 gebieden een vergunning nodig op basis van de natuurbeschermingswet nodig. Als het gaat om het off-bottom kweken van schelpdieren hebben zij ook een vergunning nodig op basis van de Waterwet.
Regels voor verkoop en verwerking van vis
Het gemeenschappelijk visserijbeleid richt zich ook op de verkoop en verwerking van vis.
De NVWA houdt toezicht op de gehele visserijketen. Van de vangst of de kweek tot het restaurant.
Europees Fonds voor Maritieme Zaken, Visserij en Aquacultuur
Nederland neemt deel aan het Europees Fonds voor Maritieme Zaken, Visserij en Aquacultuur (Engelstalige afkorting: EMFAF). De voorloper hiervan was het EFZMV: Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij. Met dit fonds steunt de EU innovatie in de visserijsector. Nederland heeft in het operationele programma vastgelegd hoe het fonds wordt gebruikt. Bijvoorbeeld om vissers te helpen bij het duurzamer maken van hun vistuig.
Handels- en Samenwerkingsovereenkomst na Brexit
Nadat het Verenigd Koninkrijk (VK) uit de EU is gegaan (de Brexit), is er een Handels- en Samenwerkingsovereenkomst gesloten. In deze overeenkomst staat dat een deel van het Nederlandse quotum tot en met 2026 afneemt voor de Nederlandse visserij. De EU heeft de Brexit Adjustment Reserve opgezet om de gevolgen van de Brexit op te vangen. Hierin is ook geld voor de visserij gereserveerd.