Als er verkiezingen zijn, krijgt elke Nederlander van 18 jaar of ouder automatisch een stempas per post. Ook krijg je per post de kandidatenlijst. Dat is een lijst met alle politieke partijen erop. Onder de namen van die partijen staan de namen van de kandidaten op wie je kunt stemmen.
Voordat je gaat stemmen, kun je alvast nadenken over op welke partij je wilt stemmen. Je kunt dan ook gebruikmaken van de stemhulpen. Dat zijn een soort tests over verschillende onderwerpen, en dan kun je erachter komen welke partij het beste bij je past.
Op de stempas staan jouw persoonlijke gegevens. Er staat ook op welke stembureau het dichtst bij jouw woning is. Je mag wel zelf kiezen bij welk stembureau in jouw gemeente je gaat stemmen, dus het is niet verplicht om naar het stembureau te gaan dat op je stempas staat.
Sommige stembureaus zijn extra toegankelijk voor mensen met een beperking. Op de website van de gemeente of op waarismijnstemlokaal.nl staat waar die stembureaus zijn. Via deze website kun je opzoeken of er in de gemeente waar je gaat stemmen een doof/gebarentalig stembureaulid aanwezig is, of dat er een tolk op afstand beschikbaar is.
Op de dag van de verkiezing ga je naar een stembureau. Het stembureau is geopend van 07.30 uur ‘s ochtends tot 21.00 uur ‘s avonds. Je neemt 2 dingen mee naar het stembureau: je stempas en je identiteitsbewijs. Je identiteitsbewijs mag een paspoort, rijbewijs of identiteitskaart zijn. Je identiteitsbewijs mag maximaal 5 jaar verlopen zijn tot op de dag van de verkiezing. Kijk bij 'geldig tot' op je identiteitsbewijs. Staat daar een datum op van langer dan 5 jaar geleden, dan mag je niet stemmen.
Als je het stembureau binnenkomt, zie je soms een rij en moet je even wachten voor je aan de beurt bent. Bij de balie van het stembureau controleren ze jouw stempas en jouw identiteitsbewijs. Dit kan soms even duren. Dat betekent niet dat er wat mis is. Als alles in orde is, geven ze jouw identiteitsbewijs terug. De stempas bewaren ze. Daarna krijg je een stembiljet en kun je een rood potlood pakken.
Je gaat het stemhokje in en neemt het stembiljet mee. Dit doe je alleen, want het is niet de bedoeling dat iemand meekijkt terwijl je stemt. Neem zoveel tijd als je nodig hebt. Als je bijvoorbeeld doofblind bent of je hebt een extra lichamelijke beperking waardoor je niet zelf kan stemmen, dan mag er wel iemand met je mee om je te helpen. Vouw het stembiljet helemaal open en zoek de naam van de partij op. Daaronder kun je dan de kandidaat kiezen. Kleur daarvoor het rondje voor de naam van die persoon rood. Je mag op maar 1 kandidaat stemmen, dus kleur maar 1 rondje in. Als je per ongeluk ook andere rondjes hebt ingekleurd of een andere naam hebt gekozen dan je wilde, mag je om een nieuwstembiljet vragen. Dat mag maar één keer. Je mag ook het stembiljet leeg laten, dus helemaal niets inkleuren. Dan vouw je het weer op. Dat heet 'blanco stemmen', oftewel 'neutraal stemmen'.
Vouw het stembiljet weer dicht, met de witte kant aan de buitenkant. Stap het stemhokje uit en loop naar de stembus. Dat is een lange grijze bak met een gleuf aan de bovenkant. Daar doe je je stembiljet in. Zodra je je stembiljet in de stembus het gestopt, heb je officieel gestemd! Loop dan verder in de aangegeven richting het stembureau uit.
