Steviger maatregelen tegen geweld en rijden onder invloed
Zwaardere maatregelen zijn in de maak tegen veroordeelden die geweld onder invloed van alcohol hebben gepleegd en/of met drank en drugs op aan het verkeer hebben deelgenomen. Op voorstel van minister Yesilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid heeft het kabinet ingestemd met het wetsvoorstel voor invoering van de Alcoholmeter. Hiermee kunnen veroordeelden wegens een delict gepleegd onder invloed van alcohol straks beter worden gecontroleerd als de rechter hen een alcoholverbod heeft opgelegd. De Alcoholmeter is een enkelband die via zweet op het huidoppervlak elk half uur checkt of de drager alcohol gebruikt. Ook heeft het kabinet ingestemd met het wetsvoorstel verbetering aanpak rijden onder invloed. Hierdoor kan de rechter bij het opleggen van een ontzegging van de rijbevoegdheid deze direct in werking laten treden op straffe van vervangende hechtenis als de kans op herhaald drank- of drugsgebruik in het verkeer groot is.
Minister Yeşilgöz: “Steviger maatregelen zijn nodig, want er gaat te veel mis onder invloed van alcohol. Ongeveer een kwart tot ruim 40% van de geweldsdelicten is gepleegd met een slok op. We hebben het over uitgaansgeweld, huiselijk geweld, agressie rond voetbalwedstrijden en vandalisme. Allemaal brute vernielzucht en geweld waar vele anderen de dupe van zijn. Ook het rijden onder invloed van drank en drugs is een misdrijf waar vaak slachtoffers bij te betreuren zijn. Een van de strafrechtelijke mogelijkheden om tegen overmatig alcoholgebruik op te treden, is al het opleggen van een alcoholverbod als bijzondere voorwaarde. Daarbij willen we de rechter meer mogelijkheden geven om de opgelegde maatregelen beter te laten uitvoeren. Dat is nodig, omdat de ervaring leert dat de kans op herhaling groot is.’’
Alcoholmeter
Mensen die veroordeeld worden voor een strafbaar feit dat onder invloed van alcohol gepleegd is, kunnen als bijzondere voorwaarde een alcoholverbod opgelegd krijgen. De Alcoholmeter meet betrouwbaar en 24/7 of dit verbod wordt nageleefd en iemand dus niet drinkt. Dat is gebleken uit een aantal succesvolle pilots. De Alcoholmeter kan op dit moment echter alleen op vrijwillige basis worden ingezet, omdat een juridische grondslag ontbreekt. Nu wordt de naleving van een alcoholverbod gemiddeld 2 keer per week door de reclassering gecontroleerd via urineonderzoek. Het is daardoor meer een momentopname, waardoor het alcoholverbod tussentijds overtreden kan worden. Dankzij het wetsvoorstel kan de Alcoholmeter straks ook verplicht ingezet worden, nadat de rechter een alcoholverbod opgelegd heeft.
Wetsvoorstel verbetering aanpak rijden onder invloed
Rijden onder invloed levert een groot gevaar op voor de verkeersveiligheid. In 2023 is tegen ruim 22.000 bestuurders proces-verbaal opgemaakt voor het rijden onder invloed van alcohol en ruim 17.000 keer voor het rijden onder invloed van drugs (eventueel in combinatie met alcohol). Met het wetsvoorstel verbetering aanpak rijden onder invloed kan de rechter straks een ontzegging van de rijbevoegdheid direct na de uitspraak laten ingaan als de kans op recidive groot is. Dit betekent dat iemand meteen na de veroordeling niet meer als bestuurder de weg op mag, ook niet tijdens een eventueel hoger beroep. Een ontzegging van de rijbevoegdheid wordt niet zomaar opgelegd door een rechter, maar bij de zwaarste verkeersdelicten en bij veroordeelden die vaker ernstig in de fout zijn gegaan.
Het gaat om personen die door hun gedrag hebben laten zien een groot gevaar voor de verkeersveiligheid te vormen. Ondanks een ontzegging van de rijbevoegdheid komt het helaas voor dat notoire overtreders achter het stuur blijven kruipen en blijven deelnemen aan het gemotoriseerde verkeer. Om dit gedrag een halt toe te roepen introduceert dit wetsvoorstel ook de mogelijkheid om vervangende hechtenis toe te passen in alle gevallen waarin een ontzegging van de rijbevoegdheid wordt geschonden. Hiermee krijgen politie en justitie een extra dwangmiddel om de naleving van de straf af te dwingen. De duur van de vervangende hechtenis kan oplopen tot een maximale periode van zes maanden. Verder kan de rechter straks in aanvulling op de ontzegging van de rijbevoegdheid, het rijbewijs ook ongeldig verklaren. De bestuurder moet dan na afloop van de ontzegging van de rijbevoegdheid opnieuw zijn of haar rijvaardigheid en rijgeschiktheid aantonen om een nieuw rijbewijs te kunnen krijgen. Omdat deze maatregelen in dit wetsvoorstel gekoppeld zijn aan de ontzegging van de rijbevoegdheid, wordt hiermee niet alleen het rijden onder invloed effectiever aangepakt. Deze maatregelen kunnen ook bij alle andere ernstige verkeersovertredingen worden opgelegd, waarvoor nu al een ontzegging van de rijbevoegdheid kan worden opgelegd.
Beide wetsvoorstellen worden nu na besluit van de ministerraad gereed gemaakt om zo snel als mogelijk in te dienen bij de Tweede Kamer.