Blijvend investeren in bewaking en beveiliging – hoeders van de rechtstaat
De dreiging vanuit de zware criminaliteit, jihadistische en rechtsextremistische hoek, maar ook de toename van anti-overheidssentimenten en polarisatie maken dat het aantal personen en objecten dat langdurig – soms zelfs vele jaren – intensief bewaakt en beveiligd wordt fors toegenomen is. Dat vraagt om operationele inzet van politie en marechaussee, met grote en ingrijpende gevolgen voor zowel de te beveiligen persoon als voor de beschikbare capaciteit in het stelsel bewaken en beveiligen.
Minister Yeşilgöz-Zegerius: “Er zijn in ons land journalisten, advocaten, politici en rechters, die naar eer en geweten hun werk doen, de rechtsstaat dienen en vanwege dit werk te maken krijgen met bedreigingen, intimidatie of nog erger. Aan ons de plicht om ervoor te zorgen dat zij dat werk vervolgens zo veilig mogelijk kunnen doen.”
Na de afschuwelijke moorden op de broer van een kroongetuige in 2018 en advocaat Wiersum in 2019 zijn verschillende trajecten in gang gezet om de kwaliteit in de uitvoering van bewaken en beveiligen te verbeteren, de capaciteit te versterken en de weerbaarheid van advocaten, rechters, officieren van justitie en journalisten te verhogen. In oktober vorig jaar heeft de Commissie Bos desgevraagd adviezen en aanbevelingen gedaan om het stelsel van bewaken en beveiligen te versterken. Zodat blijvend het hoofd geboden kan worden aan huidige en toekomstige dreigingen. Er zijn al flinke stappen gezet door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), politie, Openbaar Ministerie en de Koninklijke Marechaussee, en daar wordt op doorgepakt.
Yeşilgöz-Zegerius:
“De noodzakelijke versterking, versteviging en flexibilisering van het stelsel wordt met prioriteit door de vele betrokken organisaties en professionals vormgegeven. Er wordt een groot beroep op hen gedaan. Van de mensen die dagelijks de straat op gaan tot de mensen die de dreigingsbeelden opstellen: iedereen werkt elke dag keihard om te zorgen dat rechters, advocaten, journalisten of politici veilig over straat kunnen.”
Om efficiënter om te gaan met capaciteit worden nieuwe beveiligingsconcepten ontwikkeld en capaciteit flexibeler ingezet. Zo worden in Amsterdam Joodse instellingen sinds kort niet meer statisch, maar dynamisch beveiligd; beveiliging op maat. Ook zal er gewerkt gaan worden met nieuwe technologieën, zoals de inzet van sensoren om tijdig verdachte handelingen te kunnen opmerken. Daarnaast gaat er gewerkt worden met ‘pakketten’, zodat er niet alleen een licht en zwaar beveiligingsregime is maar meer variatie mogelijk is. Bewaken en beveiligen blijft echter wel altijd maatwerk en er zal altijd naar specifieke vereisten gekeken worden. De pakketten worden op specifieke dreigingen en omstandigheden nader afgestemd. Omdat te beveiligen personen als geen ander ervaren wat de enorme impact is van de maatregelen op het persoonlijk en werkleven, worden ook zij betrokken bij het uitrollen van de aanbevelingen en het doen van verbeteringen.
Voor de politie zal bewaken en beveiligen een van de hoofdtaken worden. Daarom komt in elk regionaal team een eigen team bewaken en beveiligen. De basispolitiezorg moet weer op sterkte te komen. Met het oprichten van vaste teams hoeven minder agenten uit de wijken of van straat in gezet te worden voor bewaken en beveiligen. Op dit moment hebben vier van de tien eenheden dat al, en voor het einde van 2022 moeten de andere zes er ook staan. Daarnaast was er al een begin gemaakt met extra bewakings- en beveiligingscapaciteit, zowel bij de politie als bij de marechaussee.