Ontwikkeling overheidsfinanciën

Overheidssaldo

De afgelopen jaren zijn de overheidsuitgaven als percentage van het bbp gestegen. Het kabinet vermindert de overheidsuitgaven vanaf 2027 om te voorkomen dat rekeningen worden doorgeschoven naar toekomstige generaties. Het overheidssaldo in 2025 wordt geraamd op -2,8% van het bbp. In 2026 valt het begrotingstekort negatiever uit door een eenmalige kostenpost van € 8,5 miljard voor militaire pensioenen.

In 2027 verbetert het geraamde begrotingssaldo.

Overheidssaldo

Overheidssaldo In procenten van het bbp
Ontwikkeling overheidssaldo
20181,50%
20191,80%
2020-3,70%
2021-2,30%
2022-0,01%
2023-0,40%
2024-1,64%
2025-2,77%
2026-3,74%
2027-2,36%
2028-2,35%
2029-2,48%
Ministerie van Financiën Brontabel als csv (184 bytes)

Overheidsschuld

Voor 2025 is de overheidsschuld geraamd op 46,6% van het bbp. Binnen de gehele kabinetsperiode blijft de schuld onder de Europese referentiewaarde van 60% van het bbp. De schuld loopt wel langzaam op.

Overheidsschuld

Overheidsschuld In procenten van het bbp
OverheidsschuldEuropese referentiewaarde
201757,00%60%
201852,40%60%
201948,60%60%
202054,70%60%
202151,70%60%
202250,10%60%
202345,10%60%
202444,20%60%
202546,60%60%
202650,10%60%
202750,70%60%
202851,60%60%
202952,50%60%
Brontabel als csv (265 bytes)

Terugkeer naar begrotingsdiscipline

Het Centraal Planbureau voorspelt dat de overheidsschuld gaat groeien. Daarom is het belangrijk om de overheidsuitgaven te beheersen. Het kabinet voert daarom begrotingsdiscipline in. Zo realiseert het kabinet niet alleen goede voorzieningen voor de burgers en bedrijven van nu, maar ook voor die van de toekomst. Solide financieel beleid is daarbij essentieel.

Wat is begrotingsdiscipline?

  • Trendmatig begrotingsbeleid: een uitgavenkader en een inkomstenkader.
  • Een duidelijke set begrotingsregels.
  • Een ordelijk begrotingsproces, zoals een vast moment om besluiten te nemen.
  • Het begrotingstekort mag niet groter zijn dan 3% van het bbp.
  •  De staatsschuld mag niet hoger worden dan 60% van het bbp.

Waarom is begrotingsdiscipline belangrijk?

  • Geen rekeningen doorschuiven naar volgende generaties.
  • Behoud financiële buffers om de economie te stabiliseren bij crises.
  • Nederlandse burgers en ondernemers weten waar ze op kunnen rekenen.
  • Bedrijven voelen zekerheid om beslissingen te nemen voor de langere termijn.

1
00:00:00,360 --> 00:00:03,160
Als de overheid meer wil of moet
uitgeven dan...

2
00:00:03,160 --> 00:00:06,200
...er aan inkomsten binnenkomt, ontstaat
er een begrotingstekort.

3
00:00:06,720 --> 00:00:09,440
Omgekeerd, als de overheid minder geld
uitgeeft...

4
00:00:09,440 --> 00:00:12,440
...dan er binnenkomt, is er sprake van
een overschot.

5
00:00:12,840 --> 00:00:17,040
In economisch goede tijden is er vaker
een overschot, maar als het minder...

6
00:00:17,040 --> 00:00:21,480
...goed gaat of als er tegenvallers zijn, kan
er een begrotingstekort ontstaan.

7
00:00:22,240 --> 00:00:25,800
Dit betekent dat er meer geld
wordt uitgegeven dan er binnenkomt.

8
00:00:26,520 --> 00:00:30,240
Door de geschiedenis heen wisselen
deze tekorten en overschotten elkaar af.

9
00:00:31,080 --> 00:00:34,480
Voor de komende jaren worden er in
Nederland begrotingstekorten verwacht...

10
00:00:34,480 --> 00:00:38,400
...van een paar procent van de omvang van
de economie, het zogeheten...

11
00:00:38,600 --> 00:00:41,600
...bruto binnenlands product, BBP.

12
00:00:42,360 --> 00:00:45,120
Er zijn verschillende manieren
om hiermee om te gaan.

13
00:00:45,120 --> 00:00:48,120
Minder geld uitgeven, oftewel bezuinigen.

14
00:00:48,680 --> 00:00:50,080
Meer inkomsten genereren.

15
00:00:50,080 --> 00:00:52,880
Bijvoorbeeld door belastingen te verhogen.

16
00:00:52,880 --> 00:00:56,040
Geld lenen om
dringende uitgaven toch te kunnen doen.

17
00:00:57,120 --> 00:01:00,000
Met dat laatste neemt de staatsschuld toe.

18
00:01:00,000 --> 00:01:03,360
De huidige staatsschuld is
zo'n € 500 miljard.

19
00:01:03,960 --> 00:01:07,800
Dat is iets minder dan 50%
van de omvang van de economie.

20
00:01:08,440 --> 00:01:12,600
Vergeleken met andere landen in Europa is
de schuld in Nederland relatief laag.

21
00:01:13,200 --> 00:01:16,320
Deze schuld heeft
de overheid bij banken, pensioenfondsen en... 

22
00:01:16,320 --> 00:01:19,320
...andere beleggers in staatsobligaties.

23
00:01:19,480 --> 00:01:22,760
Een overheidsschuld is
niet per se slecht, het is zelfs nuttig.

24
00:01:23,280 --> 00:01:25,840
Het staat ons namelijk in staat
te investeren in belangrijke...

25
00:01:25,840 --> 00:01:28,840
...projecten, zoals het
bouwen van huizen en wegen.

26
00:01:29,240 --> 00:01:31,320
Kijk maar naar je eigen situatie.

27
00:01:31,320 --> 00:01:34,400
Door hypotheek kun je
misschien toch nog wel een huis kopen.

28
00:01:34,720 --> 00:01:37,120
Zonder een lening zou dat niet gaan.

29
00:01:37,120 --> 00:01:40,560
Maar het begrotingstekort
en de schuld mogen niet te hoog worden.

30
00:01:41,400 --> 00:01:43,440
Daarom is het kabinet er streng op.

31
00:01:43,440 --> 00:01:46,440
En begrip dat je de komende tijd
regelmatig gaat horen is...

32
00:01:46,680 --> 00:01:48,360
begrotingsdiscipline.

33
00:01:48,360 --> 00:01:52,960
Dat betekent duidelijke kaders voor
uitgaven en inkomsten van de overheid...

34
00:01:53,600 --> 00:01:56,320
...duidelijke begrotingsregels en ordelijk...

35
00:01:56,320 --> 00:01:59,480
...begrotingsproces, zoals een
vast moment voor de besluitvorming.

36
00:02:00,720 --> 00:02:05,240
Het begrotingstekort mag niet groter
zijn dan 3% van het bbp.

37
00:02:05,880 --> 00:02:09,760
De staatsschuld mag niet hoger worden
dan 60% van het bbp.

38
00:02:10,600 --> 00:02:13,560
De minister van Financiën houdt
hier toezicht op en moet soms...

39
00:02:13,560 --> 00:02:17,600
...optreden bij extra uitgaven
of het bijsturen van het begrotingsproces.

40
00:02:18,360 --> 00:02:21,200
Maar wat levert
deze begrotingsdiscipline op?

41
00:02:21,200 --> 00:02:24,240
We schuiven geen rekeningen door
naar toekomstige generaties.

42
00:02:24,720 --> 00:02:27,720
We behouden financiële buffers
voor als het tegenzit.

43
00:02:28,040 --> 00:02:32,200
Nederlandse burgers, ondernemers
en bedrijven weten waar ze aan toe zijn...

44
00:02:32,200 --> 00:02:35,720
...en voelen de zekerheid om beslissingen
te nemen voor de langere termijn.