Veel gestelde vragen gezamenlijk gezag door erkenning

Wanneer oefent de erkenner van een kind geen gezamenlijk gezag met de moeder uit?

Erkent u als ongehuwde of niet-geregistreerde partner een kind? Dan krijgt u automatisch het gezamenlijk gezag met de moeder. Er zijn uitzonderingen. De erkenner oefent namelijk geen gezamenlijk gezag met de moeder uit als:

• Een voogd het gezag over het kind uitoefent
  Bij voogdij heeft een derde het gezag en niet de moeder. Bijvoorbeeld omdat zij minderjarig is. De erkenner krijgt dan niet het gezamenlijk gezag met de moeder door de erkenning.
• Niemand het gezag over het kind uitoefent 
  Dit geldt bijvoorbeeld als de moeder bijna 18 jaar wordt en op haar meerderjarigheid wordt gewacht. Het gezag staat dan open. 
  Heeft de moeder niet het gezag bij de erkenning? Dan kan de erkenner op dat moment niet het gezamenlijk gezag met haar uitoefenen.
  Krijgt de moeder van rechtswege gezag als zij meerderjarig wordt? Dan krijgt op dat moment de meerderjarige erkenner met haar het gezamenlijk gezag.
• Een ouder met gezag het gezag samen met een ander dan een ouder uitoefent
  Dit geldt bijvoorbeeld als de moeder met haar vriend gezamenlijk gezag door een rechterlijke beslissing hebben gekregen en de vriend niet de ouder is van het kind. 
  Het geldt ook als moeder en duomoeder gezamenlijk gezag hebben. Bij de geboorte van het kind binnen het huwelijk of geregistreerd partnerschap is de duomoeder geen ouder geworden omdat er niet van een onbekende donor gebruik is gemaakt. 
  De erkenner krijgt dan geen gezamenlijk gezag met de moeder omdat er al in gezamenlijk gezag is voorzien.
• De erkenner eerder het gezag over het kind heeft uitgeoefend
  Dit geldt bijvoorbeeld als de rechter het gezamenlijk gezag heeft beëindigd van de moeder en de duomoeder die geen ouder is geworden.
  Als de duomoeder later het kind zou erkennen, is het niet wenselijk dat er automatisch gezamenlijk gezag ontstaat, terwijl de rechter dit eerder heeft beëindigd. 
• De moeder en de erkenner samen bij de erkenning verklaren dat de moeder alleen het gezag uitoefent
  Door de verklaring kan het kind erkend worden zonder dat er gezamenlijk gezag ontstaat. Om bepaalde redenen kunnen de moeder, de erkenner of beiden geen gezamenlijk gezag, maar wel een erkenning wensen. 
  De koppeling van gezamenlijk gezag aan de erkenning is dan geen belemmering voor het krijgen van een tweede ouder door het kind.
• De rechter vervangende toestemming heeft gegeven voor de erkenning
  Weigert de moeder toestemming voor erkenning? Dan kan vervangende toestemming van de rechter worden gevraagd. De erkenning heeft dan geen gezamenlijk gezag tot gevolg. Hiermee wordt voorkomen dat de rechter toestemming voor de erkenning weigert alleen vanwege het ontstaan van gezamenlijk gezag. 

Ik heb het gezag nooit aangevraagd voor een kind geboren voor 1 januari 2023. Wat moet ik doen om het gezag alsnog aan te vragen?

Nadat u uw kind erkend heeft, dient u online een gezamenlijk verzoek bij de rechtspraak in. Dit is eenvoudig, gratis en duurt slechts 10 minuten. Meestal krijgt u met de moeder het gezamenlijk gezag over het kind.

Ik heb oudere kinderen waarvoor we het gezag niet geregeld hebben. Nu krijgen we er een kind bij dat na 1 januari 2023 erkend en geboren wordt. Krijgt mijn partner nu automatisch het gezag over alle kinderen?

Nee, de nieuwe regeling geldt alleen voor het kind dat na 1 januari 2023 wordt erkend. Voor de oudere al erkende kinderen vraagt u het gezamenlijk gezag alsnog aan.

Mijn kinderen hebben verschillende vaders. Hoe regel ik het gezag per vader?

Als u niet getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft, kunt u met de erkenner ook het gezamenlijk gezag krijgen. Hiervoor geldt de algemene situatie: is het kind voor 1 januari 2023 erkend, dan moet u dit samen met de erkenner aanvragen. Over kinderen die zijn erkend na 1 januari 2023 krijgt de erkenner automatisch het gezamenlijk gezag met de moeder.

vrouwelijke partner en ik krijg mijn kind door gebruik te maken van een donor. Kan deze donor ook het kind erkennen en gezag krijgen?

Voor de vrouwelijke partner van de (wens-)moeder geldt dat zij juridisch een ouder kan worden wanneer uit een verklaring van de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting blijkt dat de identiteit van de spermadonor niet bekend is aan de (wens-)moeder. Zonder deze ouderschapsverklaring kan de vrouwelijke partner van de (wens-)moeder geen ouder worden. Wel oefent zij met de moeder het gezamenlijk gezag uit, tenzij het kind (voor de geboorte) erkend is door een ander en er dus een andere ouder is.

Als de vrouwelijke partner geen juridisch ouder is geworden en de donor het kind na de geboorte erkent, ontstaat er geen gezamenlijk gezag voor de donor en de moeder. In dat geval hebben de moeder en haar huwelijkspartner of geregistreerde partner al het gezamenlijk gezag.

Het is voor de erkenner niet mogelijk om naar het gemeentehuis te komen om de verklaring af te leggen dat alleen ik het gezag krijg. Kan het kind op een andere manier worden erkend zonder gezamenlijk gezag?

U kunt in dat geval de erkenning via de notaris regelen. Deze kan ook huisbezoek doen (bijvoorbeeld wanneer de erkenner ernstig ziek is). Hier zijn wel kosten aan verbonden.

Ik wil dat de erkenner het gezag krijgt, maar hij of zij wil die verantwoordelijkheid niet.

Sinds 1 januari 2023 krijgt de erkenner door de erkenning automatisch met de moeder het gezamenlijk gezag. Wil hij of zij dit gezag niet? Dan legt u samen een verklaring af bij de erkenning dat u alleen het gezag heeft. Het kind wordt dan erkend en krijgt daarmee een juridische ouder zonder dat er gezamenlijk gezag ontstaat.
Wilt u deze verklaring niet wilt afleggen omdat u het gezamenlijk gezag met de erkenner wenst? Dan kan de ander ervoor kiezen het kind niet te erkennen. Het kind krijgt dan geen tweede ouder. De moeder kan wel, binnen 5 jaar na geboorte van het kind bij de rechter om vaststelling ouderschap verzoeken. Die ouder krijgt door deze vaststelling niet het gezag.

De moeder is minderjarig en de erkenner is meerderjarig. Hoe is het gezamenlijk gezag dan geregeld?

Minderjarige moeders krijgen in Nederland niet het gezag over hun kind. Dit staat in de wet. De minderjarige moeder staat op het moment van geboorte zelf nog onder gezag. Ook de meerderjarige erkenner krijgt dan nog geen gezag. Er wordt een voogd benoemd of er wordt gewacht tot de moeder meerderjarig wordt.

Zodra de moeder meerderjarig wordt, krijgt zij het gezag over haar kind. De meerderjarige erkenner krijgt op dat moment het gezamenlijk gezag met de moeder. Mocht er een voogd zijn benoemd, dan dient voor de verkrijging van het gezag de rechter te worden ingeschakeld.

Ik ben meerderjarig en de erkenner is tussen de 16 en 18 jaar. Heeft de erkenner dan ook automatisch het gezag?

Nee, de erkenner krijgt bij de erkenning  geen gezamenlijk gezag met de moeder. Als minderjarige is hij onbevoegd het gezag uit te oefenen. Wanneer de erkenner meerderjarig wordt vervalt dit en krijgt hij samen met de moeder het gezamenlijk gezag.

Mijn dochter staat onder curatele en is bevallen, haar vriend heeft het kind erkend. Krijgen ze samen het gezag?

Nee, iemand die onder curatele staat, krijgt niet het gezag over een kind. Er is dan geen bevoegdheid het gezag uit te oefenen. De erkenner krijgt dan ook niet automatisch het gezamenlijk gezag met de moeder. De rechtbank wijst dan een voogd aan of de erkenner kan de rechtbank om het gezag verzoeken.