Verwachte uitspraak Hof van Justitie inzake derdelanders uit Oekraïne en vervolg bevriezingsmaatregel
In maart en april 2024 hebben de rechtbank Amsterdam en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Unie over de beëindiging van de tijdelijke bescherming onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Op 19 december 2024 wordt het arrest van het Hof verwacht. De gevolgen van de beëindiging blijven bevroren tot nader bericht (in plaats van tot het arrest van het Hof zoals in eerdere communicatie is aangegeven). Dit betekent dat de derdelanders voorlopig recht houden op opvang en voorzieningen vanuit de Regeling opvang ontheemden Oekraïne (RooO) en mogen blijven werken.
In dit bericht leest u over het vervolg. Aan het einde van dit bericht staat informatie specifiek voor gemeenten en werkgevers.
Waarom duurt de bevriezing langer?
De prejudiciële vragen zijn gesteld door de rechtbank Amsterdam en de Afdeling hebben betrekking op individuele (hoger) beroepsprocedures. De procedures over de beëindiging van de tijdelijke bescherming en de door de IND genomen terugkeerbesluiten worden op dit moment aangehouden door de rechtbanken en de Afdeling tot het Hof van Justitie van de Europese Unie met haar arrest komt. Zodra de nationale rechters uitspraak doen in de (hoger) beroepszaken wordt duidelijk hoe het arrest van het Hof doorwerkt in het Nederlandse recht. Pas dan kan uitvoering worden gegeven aan het arrest.
Tot wanneer geldt de bevriezing?
Dat hangt af van zowel het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie, als van de uitspraken van de nationale rechters. Op basis van deze uitspraken kan een betere inschatting gemaakt worden hoeveel tijd de IND en andere partners nodig hebben om uitvoering te geven aan het arrest en de systemen aan te passen op een manier die recht doet aan (juridische) situatie van deze groep derdelanders.
Op een later moment zal worden gecommuniceerd hoe lang de bevriezing van de gevolgen van de beëindiging nog zal blijven gelden voor deze derdelanders en wat de vervolgstappen zijn.
Hoe herken ik de doelgroep?
De derdelanders die onder de bevriezing vallen hebben voor 19 december 2024 hierover een brief van de IND ontvangen. De informatie over de brief vindt u hier: Verblijf niet-Oekraïners met tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning (derdelanders) | IND. Op de verblijfsbewijzen van de derdelanders onder de bevriezing staat een geldigheid tot 4 maart 2025.
De groep behoudt, als gevolg van de bevriezing, vooralsnog ook titel 46.
Voor gemeenten
Tijdens de bevriezing hoeft de gemeente geen stappen te ondernemen. Het ministerie voorziet in nieuwe informatievoorziening voor gemeenten op basis van de uitspraken van het Hof van Justitie van de Europese Unie en de nationale rechters. Mocht u in de tussentijd vragen hebben dan kunt u contact opnemen met het informatiepunt derdelanders.
Voor werkgevers
Eerder hebben we aangegeven dat derdelanders met tijdelijk verblijfsrecht in Oekraïne hun aanspraak op de reeds opgebouwde uitkeringsrechten behouden en mogen blijven werken tot de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie. Nu laten we u weten dat derdelanders deze rechten ook blijven houden na de uitspraak van het Hof op 19 december 2024, tot nader bericht. Dit betekent dat derdelanders voorlopig recht houden op opvang en voorzieningen vanuit de RooO en mogen blijven werken volgens de regels die gelden voor ontheemden die onder de RTB vallen.