Afspraken Rijksoverheid met NS
De Rijksoverheid heeft bepaald dat NS tot en met 2033 reizigers mag vervoeren op de belangrijkste spoortrajecten in Nederland. Dit heet ook wel het hoofdrailnet. De Rijksoverheid stelt eisen aan NS om de belangen van reizigers te beschermen.
Eisen voor vervoer treinreizigers
Voorbeelden van eisen die de Rijksoverheid aan de NS stelt, zijn:
- treinen moeten op tijd zijn;
- er moeten genoeg zitplaatsen zijn;
- er moet goede reisinformatie beschikbaar zijn;
- het percentage waarmee bepaalde jaarlijks maximaal mogen stijgen.
Alle afspraken die de Rijksoverheid met NS maakt, staan in de hoofdrailnetconcessie. De huidige concessie is ingegaan op 1 januari 2025 en loopt af in december 2033.
Afspraken voor treinvervoer 2025-2033
De Rijksoverheid en NS hebben afspraken gemaakt voor de jaren 2025-2033. De eisen van de Rijksoverheid aan NS over deze periode staan in de hoofdrailnetconcessie voor de jaren 2025-2033. Deze afspraken gelden sinds 1 januari 2025 en lopen af in december 2033.
Afspraken over de hoogte van tarieven
NS mag de tarieven elk jaar verhogen, maar voor sommige reizen niet verder dan een bepaald percentage. Hoe hoog dat is, staat in de hoofdrailnetconcessie.
Er zijn voorschriften over de maximale tariefstijging voor:
- binnenlandse enkele reizen, voltarief 2e klas;
- binnenlandse 2e klas jaar- en maandtrajectkaarten;
- een binnenlands product dat vrij reizen mogelijk maakt in de 2e klas, ongeacht het tijdstip.
Voor andere tarieven gelden geen voorschriften. NS mag deze zelf bepalen. Wel moet de NS al haar tariefwijzigingen voor advies voorleggen aan consumentenorganisaties.
NS mag voorstellen doen om treinkaartjes op sommige tijdstippen duurder te maken, als deze op andere tijdstippen goedkoper worden. Dit kan reizigers stimuleren om niet in de spits, maar in de daluren te reizen.
NS moet deze voorstellen onder andere bespreken met consumentenorganisaties, andere vervoerders en met de Rijksoverheid. Invoering is pas mogelijk als de Tweede Kamer zich over het voorstel heeft uitgesproken.
Afspraken over aanpassen dienstregeling NS
NS maakt elk jaar een dienstregeling. Deze dienstregeling kan tussendoor veranderen. Bijvoorbeeld als er nieuwe sporen bij komen. Of als het aantal reizigers op een traject sterk verandert. De Rijksoverheid hoeft de dienstregeling van NS niet goed te keuren. De Rijksoverheid toetst wel of de dienstregeling voldoet aan alle voorwaarden uit de hoofdrailnetconcessie.
Soms wordt een dienstregeling tijdelijk aangepast. Bijvoorbeeld op vakantie- en feestdagen, bij storingen of slecht weer. Overheden spreken met de vervoerders af wanneer zij de dienstregeling tijdelijk mogen aanpassen.