Nederland en de NAVO

Nederland is lid van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO). De NAVO is een politieke en militaire samenwerking om de veiligheid van 32 landen in Europa en Noord-Amerika te verdedigen. De NAVO is belangrijk voor de veiligheid in Nederland. Nederland draagt bij aan de verdediging van het NAVO-grondgebied en afschrikking door de NAVO. En oefent samen met andere landen. Daarnaast stelt Nederland mankracht en materieel beschikbaar, bijvoorbeeld voor NAVO-oefeningen, missies of operaties.

Nederland een van de oprichters van de NAVO

De NAVO is een politieke en militaire samenwerking tussen 32 landen uit Europa en Noord-Amerika. Nederland was in 1949 samen met 11 andere landen 1 van de oprichters van de NAVO. Het doel was om de veiligheid en vrijheid van deze landen te verdedigen. En daarmee de Westerse belangen en principes, zoals de welvaart en de democratie.

NAVO belangrijk voor veiligheid Nederland

Nederland is lid van de NAVO om zo de Nederlandse veiligheid beter te beschermen. De Nederlandse veiligheid begint in het buitenland. Want wereldwijde dreigingen zoals nucleaire wapens, terrorisme of cyberaanvallen kunnen ook Nederland raken. Daarom is het belangrijk dat Nederland goede relaties heeft met andere landen. En zich samen met hen inzet om de stabiliteit in de wereld te beschermen. Door lid te zijn van de NAVO:

  • Is Nederland beter beschermd tegen grote en complexe dreigingen zoals oorlog, terrorisme, of cyberaanvallen. Denk aan de Russische agressie in Oekraïne, die een einde maakte aan een lange periode van vrede in Europa. Ook klimaatverandering kan leiden tot meer of grotere conflicten. Landen hebben elkaar nodig om zulke wereldwijde dreigingen te voorkomen en tegen te gaan.
  • Staat Nederland sterker door de gezamenlijke verdediging. Nederland werkt samen met andere landen binnen de NAVO om samen het grondgebied te verdedigen. Zo beschermt de NAVO bijvoorbeeld de vaarroutes op de Atlantische Oceaan en rond Europa. Dit is belangrijk voor de Nederlandse havens.
  • Worden de Nederlandse waarden veiligheid, welvaart en democratie beter beschermd. Sinds 1945 is er door samen te werken binnen de NAVO vrede in West-Europa. Deze langdurige vrede zorgde voor welvaart in Nederland.
  • Werkt Nederland nauw samen met andere NAVO-landen. Deze samenwerking is belangrijk om zo de risico’s voor de Nederlandse veiligheid op tijd te herkennen en oplossingen te vinden. NAVO-bondgenoten delen veel informatie met elkaar over mogelijke dreigingen.

Bijdrage van Nederland aan de NAVO

Nederland draagt op verschillende manieren bij aan de NAVO:

  • Oefeningen, missies en militaire inzet
    De krijgsmachten van NAVO-landen oefenen vaak. Zodat ze voorbereid zijn als ze in actie moeten komen. Een van de operationele hoofdkwartieren van de NAVO staat in Nederland (Brunssum). Verder doet Nederland mee aan een aantal grote NAVO-oefeningen en missies. Ook steunt Nederland de NAVO ieder jaar met militair materiaal, zoals schepen, vliegtuigen en landmachteenheden. En Nederland is een belangrijke partner op het gebied van logistiek. Andere NAVO-landen vervoeren militair materieel via Nederlandse havens en vliegvelden.
  • Hulp bij een aanval (artikel 5)
    Leden van de NAVO beschermen elkaar. In artikel 5 van het NAVO-verdrag hebben alle NAVO-landen afgesproken elkaar te helpen bij een aanval. Tot nu toe is deze afspraak 1 keer ingeroepen. Dit was na de terroristische aanslagen in de Verenigde Staten op 11 september 2001. Nederland droeg bij aan de operatie Enduring Freedom in Afghanistan door in 2001 schepen en vliegtuigen beschikbaar te stellen. En Nederland nam deel aan de internationale vredesmacht ISAF, om voor veiligheid te zorgen vanuit Uruzgan en Kandahar. Daarna volgden nog trainingsmissies om de politie en het leger in Afghanistan te versterken.
  • NAVO-norm van 2%
    In 2014 hebben NAVO-landen afgesproken om in 10 jaar tijd toe te groeien naar defensie-uitgaven van 2% van het bruto binnenlands product (bbp) per bondgenoot. In 2023 spraken de NAVO-landen af om ten minste 2% structureel aan defensie uit te geven. De afgelopen jaren is door Nederland al flink geïnvesteerd in defensie om de gereedheid en gevechtskracht van de Nederlandse krijgsmacht te vergroten. Onder het kabinet Schoof worden de uitgaven aan defensie in lijn gebracht met de 2% bbp en wettelijk vastgelegd. Vanaf 2026 haalt Nederland daarmee de 2%. Dit is zonder de militaire steun aan Oekraïne. Daarmee draagt Nederland bij aan het gezamenlijke doel van de NAVO: collectieve verdediging. 

Uitlegvideo NAVO-norm

Nederland investeert in Defensie. Met de NAVO-bondgenoten is de afspraak dat alle bondgenoten jaarlijks minimaal 2% van het bruto binnenlands product aan Defensie uitgeven. Deze video legt uit waarom dit belangrijk is.

JESSICA: Waarom investeert Nederland momenteel volop in Defensie?
En wat heeft de NAVO daarmee te maken?
Wij leggen het uit in één minuut.

(Beeldtitel: NAVO in 1 minuut.)

TESSEL: In de NAVO staan landen voor elkaar klaar.
Bijvoorbeeld als een van ons wordt aangevallen.
Vrijheid en veiligheid zijn niet vanzelfsprekend, en ook niet gratis.
Dat maakt de oorlog in Oekraïne pijnlijk duidelijk.
JESSICA: Daarom is afgesproken dat de NAVO-bondgenoten
jaarlijks minimaal 2% van hun bruto binnenlands product aan Defensie uitgeven.
Die norm zorgt ervoor
dat al die landen genoeg geld uitgeven aan hun eigen krijgsmacht.

(Een militair in camouflagekleding lost een schot.)

TESSEL: En dat is ontzettend belangrijk voor onze veiligheid.
Door de 2%-norm staan we samen sterker.
Wil je meer weten? Ga naar: rijksoverheid.nl/navo.